Rút BHXH một lần là rút dần tuổi già ổn định

Tình trạng rút BHXH một lần tại tỉnh có chiều hướng gia tăng. Việc làm này sẽ khiến người lao động (NLĐ) không còn cơ hội hưởng lương hưu và được cấp thẻ BHYT miễn phí để bảo đảm cuộc sống và sức khỏe khi về già.

Thiệt thòi lớn về lâu dài

Ông Phạm Văn Hạnh, Giám đốc BHXH TX.Phú Mỹ thông tin, 8 tháng năm 2024, BHXH Phú Mỹ tiếp nhận 2.260 trường hợp rút BHXH một lần, tăng 9,6 lần so với cùng kỳ năm 2023. Trong số đó, nhiều lao động mất việc, tìm lại việc mới khó khăn, cuộc sống thiếu thốn nên quyết định rút BHXH một lần.  Nhiều NLĐ chỉ khó khăn tạm thời nhưng lại trông ngay vào khoản tích lũy khi nghỉ việc này. Bên cạnh đó, một số ít người vì lợi ích trước mắt, muốn rút BHXH một lần để có luôn khoản tiền chi tiêu.

Người lao động làm thủ tục rút BHXH một lần tại Bộ phận một cửa UBND TX.Phú Mỹ.

Đang hoàn thiện hồ sơ rút BHXH một lần tại Bộ phận một cửa UBND TX.Phú Mỹ, bà Tr.Th.Nh. (46 tuổi, trú phường Tân Phước, TX.Phú Mỹ) tâm sự, bà từng làm công nhân của một công ty trên địa bàn, đã đóng được 15 năm BHXH. Hiện nay, bà đã lớn tuổi nên gặp khó khăn khi xin việc khác để tiếp tục tham gia BHXH. Do thu nhập của gia đình phụ thuộc vào đồng lương ít ỏi của chồng nên bà muốn rút BHXH một lần để lo cho con ăn học và có vốn buôn bán nhỏ. Bà Nh. nhẩm tính, 15 năm đóng BHXH với mức lương 6 triệu đồng/tháng, bà có thể nhận khoảng 140 triệu đồng.

Trong khi đó, bà Ng. T. H. (43 tuổi, trú phường Hắc Dịch, TX.Phú Mỹ) lại quyết định rút BHXH một lần dù không thực sự khó khăn. Bà H. cho biết do tuổi đã cao và khó xin việc mới nên rút BHXH. “Nếu chờ đủ 60 tuổi theo quy định mới được nhận lương hưu thì còn gần 17 năm nữa. Tôi cảm thấy không thể chờ đợi lâu như vậy”, bà H. nói.

Theo phân tích của cơ quan BHXH, nếu chỉ đóng BHXH vài năm thì số tiền nhận được không nhiều. Trong khi, việc rút BHXH một lần đồng nghĩa với tương lai NLĐ khi đến tuổi về hưu sẽ không có lương hưu và không được cấp thẻ BHYT miễn phí... Đây là những thiệt thòi rất lớn mà hầu hết NLĐ chưa nghĩ tới. Trước thực tế trên, tại quầy tiếp nhận hồ sơ, nhân viên BHXH các cấp đều phân tích “thiệt đơn thiệt kép”, nhưng đa số NLĐ đều cứng nhắc với lựa chọn của mình.

Theo BHXH tỉnh, 8 tháng năm 2024, toàn tỉnh đã có 10.872 lượt NLĐ rút BHXH một lần, tăng 0,7% so với cùng kỳ năm 2023.

Chờ hành lang pháp lý mới thực thi

Luật BHXH mới có hiệu lực từ 1/7/2025 chỉ quy định 6 trường hợp NLĐ đã chấm dứt tham gia BHXH được hưởng BHXH một lần: đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 15 năm đóng BHXH; ra nước ngoài để định cư; người đang mắc một trong những bệnh ung thư, bại liệt, xơ gan mất bù, lao nặng, AIDS; người có mức suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên; người khuyết tật đặc biệt nặng và NLĐ có thời gian đóng BHXH trước ngày 1/7/2025, sau 12 tháng không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc mà cũng không tham gia BHXH tự nguyện và có thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm.

Đặc biệt, NLĐ không hưởng BHXH một lần mà bảo lưu thời gian đóng để tiếp tục tham gia thì có cơ hội được thụ hưởng các quyền lợi cao hơn như: khi tiếp tục tham gia được hưởng các chế độ với mức hưởng cao hơn; được hưởng lương hưu với điều kiện dễ dàng hơn; trong thời gian hưởng lương hưu được quỹ BHXH đóng BHYT; được hưởng trợ cấp hàng tháng khi không đủ điều kiện hưởng lương hưu và chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội; trong thời gian hưởng trợ cấp hằng tháng thì được ngân sách nhà nước đóng BHYT.

Với những quy định mới được thực thi trong tương lai, đối tượng được rút BHXH một lần sẽ ít hơn thời điểm hiện nay. Song cùng với hành lang pháp lý mới, việc tuyên truyền để NLĐ nhận thức đầy đủ lợi ích về BHXH vẫn rất quan trọng, cần được tổ chức thường xuyên và phủ rộng.

Bài, ảnh: QUANG LÊ