Hỏi: Cháu có một nốt ruồi khá lớn trên má nhìn rất xấu. Cháu định đi tẩy nhưng nghe nói tẩy nốt ruồi có thể gây ung thư. Xin bác sĩ cho biết điều đó đúng hay sai và nên tẩy cách nào cho an toàn?
(minha@gmail...)
 |
| Nốt ruồi bình thường và nốt ruồi ung thư hóa. |
Trả lời: Trong cơ thể chúng ta, các tế bào biểu bì hắc tố (melanocytes) sinh ra melanin nhằm giúp cơ thể phản ứng lại với ánh nắng. Melanin thường phân bố đều trên da nhưng trong một số trường hợp, chúng lại tập trung thành một cụm dưới lớp biểu bì, tạo thành nốt ruồi với nhiều hình dạng, kích thước, xuất hiện ở nhiều vị trí khác nhau nhưng đa số vẫn là màu đen, nâu đậm, còn pheomelanin thì sinh ra nốt ruồi màu hồng hoặc đỏ.
Bình thường những nốt ruồi này vô hại, không ảnh hưởng đến sức khỏe nhưng vì chúng xuất hiện ở những vị trí như trán, gò má, cằm, khóe mũi, khóe môi… khiến nhiều người cản thấy tự ti vì mất thẩm mỹ nên muốn tẩy bỏ.
Vì thế, trước khi quyết định tẩy, cháu nên lưu ý những vấn đề sau vì có những nốt ruồi là dấu hiệu cảnh báo của bệnh ung thư sắc tố tế bào da:
Nốt ruồi lành tính: Xuất hiện ngay từ khi sinh ra hoặc trong giai đoạn thơ ấu, kích thước thường dưới 2mm, có hình tròn, bầu dục, màu đen hoặc nâu, hoặc đỏ, bề mặt nốt ruồi bằng phẳng, bờ nốt ruồi không nham nhở, không gây ngứa, không thay đổi màu sắc, không lớn thêm theo thời gian, việc tẩy bỏ không ảnh hưởng gì đến sức khoẻ nếu thực hiện đúng cách.
Tuy nhiên, nốt ruồi bình thường cũng có thể trở thành ác tính nếu tẩy bỏ không đúng phương pháp hoặc thường xuyên tiếp xúc với một số tác nhân như ánh nắng mặt trời gay gắt, một số loại hóa chất tuỳ theo cơ địa của từng người.
Nốt ruồi ung thư: thường xuất hiện vào giai đoạn trưởng thành hoặc tuổi trung niên, kích thước lớn hơn 6mm, hình dạng không rõ rệt, màu sắc không đồng đều, pha trộn giữa đen đậm, nâu và đen nhạt, lớn dần theo thời gian, bề mặt sần sùi, có những cơn ngứa, thỉnh thoảng có vảy bong tróc hoặc rỉ máu…
Vì thế, trước khi quyết định tẩy nốt ruồi, cháu nên đi kiểm tra và nếu đó chỉ là nốt ruồi bình thường, bác sĩ da liễu sẽ sử dụng tia laser để đốt, còn nếu đó là nốt ruồi ác tính (ung thư sắc tố), bác sĩ sẽ dựa vào mức độ bệnh lý, sự xâm lấn của khối u để đưa ra phương pháp điều trị thích hợp, chẳng hạn như phẫu thuật cắt bỏ, kết hợp hóa, xạ trị nếu thấy cần thiết.
Để phòng ngừa nguy cơ nốt ruồi bình thường chuyển sang ác tính, nên tránh ra ngoài trời nắng, nhất là vào mùa hè từ 11h trưa đến 3h chiều mà không che chắn cẩn thận. Tuyệt đối không tự tẩy tại nhà bằng những phương pháp dân gian, truyền miệng như bôi vôi, bôi nước oxy già lên nốt ruồi vì nó sẽ gây lở loét, nhiễm trùng và dù có tẩy sạch được nốt ruồi chăng nữa, nó cũng để lại sẹo, lắm khi còn xấu hơn lúc chưa tẩy, chỉ dùng thuốc bôi khi đã có sự chỉ định của bác sĩ.
Bs NGUYỄN THỊ PHƯƠNG MAI