Hành lang pháp lý chống lạm thu

Hiện nay, các cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh đang lấy ý kiến phụ huynh HS về Dự thảo Nghị quyết của HĐND tỉnh Quy định các khoản thu dịch vụ phục vụ, hỗ trợ hoạt động giáo dục của các cơ sở giáo dục công lập từ năm học 2022-2023 trên địa bàn tỉnh. Theo đại diện Sở GD-ĐT, việc ban hành Nghị quyết sẽ tạo hành lang pháp lý vững chắc để hạn chế tình trạng lạm thu, đồng thời giúp HS được chăm lo tốt hơn.

Dự thảo Nghị quyết HĐND tỉnh quy định rõ về các khoản thu dịch vụ phục vụ, hỗ trợ hoạt động giáo dục trong đó có mức thu thuê mướn quét dọn khuôn viên trường mầm non. Trong ảnh: Nhân viên Trường MN Châu Thành (TP. Vũng Tàu) vệ sinh khuôn viên trường học. Ảnh: HOÀNG DƯƠNG

Giảm thiểu tình trạng không thống nhất giữa các trường, địa phương

Theo Dự thảo Nghị quyết đang được lấy ý kiến thì các khoản thu dịch vụ phục vụ, hỗ trợ hoạt động giáo dục của các cơ sở giáo dục công lập từ năm học 2022-2023 trên địa bàn tỉnh gồm 4 mục chính. Đó là: Các khoản thu phục vụ hỗ trợ hoạt động giáo dục (các lớp học có tổ chức bán trú đối với giáo dục MN và TH, dịch vụ giáo dục MN ngoài giờ); Mức thu với các khoản thu phục vụ hỗ trợ hoạt động giáo dục (học các môn văn hóa ngoài giờ học chính khóa, kỹ năng sống); Mức thu tối đa với khoản thu phục vụ hỗ trợ hoạt động giáo dục (học ngoại ngữ với GV là người nước ngoài, trẻ MN học ngoại ngữ với GV là người Việt); Mức thu với  các khoản thu phục vụ hỗ trợ hoạt động giáo dục phục vụ công tác quản trị trường học. Bốn mục chính này lại được cụ thể hóa với các nội dung thu và mức thu cụ thể cho từng địa bàn, cấp học… với mức thu cụ thể. Một số nội dung thu cơ bản có thể kể đến như mức thu đối với đồ dùng phục vụ bán trú, tiền ăn của HS MN, TH; mức thu chi phí phục vụ các lớp bán trú ở cấp TH; mức thu để thuê mướn quét dọn khuôn viên trường, nhà vệ sinh của trẻ MN hay các khoản thu hộ, chi hộ HS như dịch vụ VnEdu, phù hiệu…

Ông Nguyễn Quý Phúc, Trưởng Phòng GD-ĐT TX. Phú Mỹ cho hay, Phòng GD-ĐT thị xã đã nghiên cứu, đồng thời lấy ý kiến các cơ sở giáo dục trực thuộc để đưa ra quan điểm nhất trí với dự thảo nói trên. Bởi nội dung thu và mức thu mà dự thảo đưa ra tương đương với nội dung và mức thu trên địa bàn thị xã những năm học gần đây. Bên cạnh đó, nếu như trước đây, những khoản thu này do UBND thị xã ban hành thì từ năm học tới sẽ do HĐND tỉnh quyết định nên tính pháp lý sẽ cao hơn, việc quản lý các khoản thu dịch vụ trong trường học sẽ chặt chẽ hơn.

Chị Nguyễn Mai Liên (*), phụ huynh HS 1 trường TH trên địa bàn TX. Phú Mỹ cũng bày tỏ: “Tôi đồng ý với việc thống nhất mức thu cho từng địa phương để tránh tình trạng mập mờ trong thu - chi, phát sinh tiêu cực. Khi thu các khoản này, nhà trường phải có biên lai  ghi cụ thể từng khoản, bảo đảm sự minh bạch”.

Về việc phổ biến nội dung dự thảo, một số phụ huynh phản ánh không ít cơ sở giáo dục tổ chức lấy ý kiến nhưng không gửi kèm các văn bản để phụ huynh hiểu rõ hơn về nội dung lấy ý kiến, dẫn đến đưa ra ý kiến thiếu chính xác. “Tôi cho rằng, tất cả các khoản thu trong trường học trước khi điều chỉnh cần tuyên truyền công khai, sâu rộng để phụ huynh và người dân hiểu rõ vì sao có sự điều chỉnh, điều chỉnh như thế nào. Có thể sử dụng các kênh thông tin gần gũi dễ tiếp cận phụ huynh như báo, đài, hệ thống truyền thanh xã, phường hay VnEdu để thông tin, tuyên truyền. Khi phụ huynh thấy hợp lý chắc chắn sẽ đồng thuận”, chị Liên kiến nghị.

Tạo hành lang pháp lý

Ông Lê Văn Tuyền, Chánh Văn phòng Sở GD-ĐT cho biết, Sở GD-ĐT được giao nhiệm vụ chủ trì xây dựng dự thảo Tờ trình của UBND tỉnh, dự thảo Nghị quyết của HĐND tỉnh Quy định nội dung, mức thu các khoản thu dịch vụ phục vụ, hỗ trợ hoạt động giáo dục của các cơ sở giáo dục công lập từ năm học 2022-2023 trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Sở GD-ĐT đã 3 lần tổ chức lấy ý kiến của các cơ quan, đơn vị có liên quan; Đăng trên cổng thông tin điện tử của UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu để các cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia ý kiến và hiện nay đang triển khai lấy ý kiến phụ huynh HS, cũng là đối tượng chịu tác động trực tiếp của chính sách.

Theo ông Lê Văn Tuyền, những năm học trước, các khoản thu này đã được nhà trường triển khai thu. Đối với các cấp học MN, TH, THCS thì khung, mức thu các khoản thu khác do UBND các huyện, thị, thành phố ban hành. Còn các đơn vị trực thuộc Sở GD-ĐT thì xây dựng khung mức thu và báo cáo Sở GD-ĐT cho ý kiến. Tuy nhiên, quy định của Luật Giáo dục năm 2019 lại quy định: “HĐND cấp tỉnh quyết định khung học phí hoặc mức học phí cụ thể, các khoản thu dịch vụ phục vụ, hỗ  trợ hoạt động giáo dục của nhà trường đối với cơ sở giáo dục công lập theo thẩm quyền quản lý nhà nước về giáo dục trên cơ sở đề nghị của UBND cấp tỉnh”. Đó là lý do phải xây dựng Nghị quyết của HĐND tỉnh Quy định nội dung, mức thu các khoản thu dịch vụ phục vụ, hỗ trợ hoạt động giáo dục của các cơ sở giáo dục công lập từ năm học 2022-2023 trên địa bàn tỉnh. Ông Tuyền khẳng định: “Nội dung thu và mức thu trong Dự thảo Nghị quyết được xây dựng dựa trên cơ sở mức thu của những năm liền kề, cùng với việc khảo sát thực tiễn và ý kiến góp ý của các đơn vị, sở ngành có liên quan”.

Cô và trò lớp 2A1 Trường TH Ngãi Giao (huyện Châu Đức) trong tiết học Tiếng Việt. Ảnh: NGỌC BÍCH

Đại diện Sở GD-ĐT cho biết thêm, Dự thảo Nghị quyết được xây dựng dựa trên nhu cầu thực tế của HS và phụ huynh để phục vụ cho công tác giáo dục, giúp HS được chăm lo và học tập tốt hơn; đặc biệt là đối với các trường MN, TH có nhu cầu học bán trú. Đồng thời góp phần giúp cho chất lượng dạy và học, công tác quản trị trường học của các cơ sở giáo dục được công khai, hiệu quả, phù hợp với nhu cầu cầu nhân dân.

Ông Tuyền nhấn mạnh, việc ban hành Nghị quyết nhằm tạo hành lang pháp lý, thống nhất nội dung, mức thu các khoản thu dịch vụ phục vụ, hỗ trợ hoạt động giáo dục ngoài học phí tại các cơ sở giáo dục công lập trên địa bàn tỉnh phù hợp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội và thu nhập của người dân địa phương , tránh tình trạng lạm thu hoặc hiểu nhầm là lạm thu gây bức xúc cho phụ huynh và dư luận.

Dự thảo đã xây dựng mức thu tối đa cho các khoản thu dịch vụ phục vụ, hỗ trợ hoạt động giáo dục của các cơ sở giáo dục công lập từ năm học 2022-2023 trên địa bàn tỉnh. Như vậy, khi Nghị quyết được ban hành, trừ quỹ Ban đại diện cha mẹ HS thì các nội dung thu không có trong danh mục hoặc mức thu cao hơn mức quy định tại Nghị quyết đều là sai quy định. Trên cơ sở Nghị quyết của HĐND tỉnh ban hành, tùy thuộc vào tình hình từng địa phương, giá thị trường tại thời điểm từng năm, mức lương tối thiểu vùng do Chính phủ quy định hiện hành và nhu cầu đề xuất của cha mẹ HS, các cơ sở giáo dục công lập phải xây dựng phương án thu, chi cho phù hợp trên cơ sở thống nhất với Ban đại diện cha mẹ HS. Trên cơ sở đề xuất của các cơ sở giáo dục công lập, cơ quan quản lý giáo dục các cấp thực hiện việc thẩm định, phê duyệt các khoản thu dịch vụ phục vụ, hỗ trợ hoạt động giáo dục phù hợp với từng năm học.

KHÁNH CHI

(*) Tên nhân vật đã được thay đổi.