Tôi gặp Giáng Son trong một lần cô cùng Ban nhạc 5 Dòng Kẻ xuống Vũng Tàu. Tôi mời cô đi vòng quanh Vũng Tàu, cô vô cùng thích thú vì vẻ đẹp nên thơ của thành phố biển. Ấn tượng về Giáng Son là một cô gái nhỏ nhắn, dịu dàng, mơ mộng nhưng rất mạnh mẽ với đam mê âm nhạc của mình. Sau này, khi đã là một nhạc sĩ nổi tiếng, tôi thấy tính cách ấy vẫn hiện rõ ràng trong các nhạc phẩm của Son, khiến người nghe thấy dễ gần, dễ thương và khó quên: “Em nằm em nhớ/Một ngày trong veo/Một mùa nghiêng nghiêng/Cánh đồng xa mờ/Cánh cò nghiêng cuối trời/Em về nơi ấy/Một bờ vai xanh/Một dòng tóc xanh/Đó là chân trời/Hay là mưa cuối trời” (Giấc mơ trưa).
 |
| Nhạc sĩ Giáng Son trao giải cho các thí sinh tại vòng chung kết của cuộc thi Amazing Music |
CON NHÀ NÒI VÀ ĐAM MÊ SÁNG TÁC
Giáng Son tên đầy đủ là Tạ Thị Giáng Son, sinh ngày 1/2/1975 tại Hà Nội trong một gia đình có truyền thống nghệ thuật. Cha của cô là nhà giáo nhân dân nhạc sĩ Hoàng Kiều, một nhà nghiên cứu chèo giảng dạy bộ môn sáng tác âm nhạc truyền thống và mẹ là nghệ sĩ chèo Trần Thị Bích Ngọc dạy vũ đạo chèo tại Trường ĐH Sân khấu và Điện ảnh Hà Nội. Giáng Son là con út trong một gia đình có 4 anh chị đều hoạt động nghệ thuật. Ngay từ nhỏ, nhờ sinh ra trong gia đình có nền tảng nghệ thuật dân tộc, Giáng Son sớm được làm quen với các làn điệu chèo cổ và bản thân cô còn muốn được nối nghiệp bố mẹ để trở thành một diễn viên chèo chuyên nghiệp. Năm lên 8, Son đỗ vào sơ cấp piano 7 năm tại Trường CĐ Nghệ thuật Hà Nội. Năm 10 tuổi, bản nhạc đầu tiên cô viết là một bản giao hưởng romance với lời đề: “Kính tặng bố Hoàng Kiều” và kèm theo chú thích mô tả hình ảnh của những tuyến giai điệu. Lúc này, sở thích của Son chuyển hướng sang nhạc cổ điển Châu Âu. Khi Son 16 tuổi, cô đã bộc lộ tài năng khi sáng tác ca khúc đầu tiên “Mưa” trong một buổi tối mưa tầm tã. Trong khoảng thời gian từ năm 1991–1992 là thời điểm dồi dào của cô trong việc sáng tác, Son cho ra đời khoảng 30 ca khúc chỉ trong vòng một năm. Năm 19 tuổi, Son tốt nghiệp trung cấp CĐ Nghệ thuật Hà Nội. Phát hiện ra khả năng của con gái, ông Hoàng Kiều tiếp tục khuyên cô theo học tiếp bậc đại học khoa sáng tác tại Nhạc viện Hà Nội. Năm 1999, Son tốt nghiệp Nhạc viện Hà Nội bằng bản giao hưởng Đồng Xa, viết về khu tập thể nơi gia đình cô đang ở. Năm 1999, Giáng Son trở thành phát thanh viên và biên tập viên chương trình ca nhạc dành cho tuổi trẻ của Đài Tiếng nói Việt Nam. Năm 2000, cô giữ vai trò biên tập viên âm nhạc cho Nhà xuất bản Âm nhạc. Tháng 4/2001, Son chính thức trở thành giảng viên khoa kịch hát dân tộc tại Trường ĐH Sân khấu và Điện ảnh Hà Nội. Năm 2009, Giáng Son tốt nghiệp bậc thạc sĩ với tác phẩm là bản giao hưởng 3 chương.
TÁC PHẨM ẤN TƯỢNG, LỐI SỐNG GIẢN DỊ
Nhạc sĩ Giáng Son từng chia sẻ: “Sự khác thường của người nghệ sĩ cần thiết thể hiện trong tác phẩm chứ không phải trong cuộc sống thường ngày” bởi với xuất thân và học vấn của cô cùng những giải thưởng mà cô nhận được, nhiều người ngạc nhiên vì lối sống kín đáo, dung dị giữa đời thường. Giáng Son kết hôn năm 2009 với Nick Veltre mang quốc tịch Mỹ, là một giảng viên ngành tài chính cho cán bộ của các tổ chức phi chính phủ tại Université de Lyon. Tuy vậy năm 2014, Giáng Son đã chính thức ly hôn với Nick.
Có thể tóm tắt những thành quả mà cô nhận được cho đến nay: Tại Liên hoan Ban nhạc sinh viên toàn quốc lần thứ nhất (1999), Giáng Son cùng 5 Dòng Kẻ đã giành được giải “Đĩa nhạc xanh” và các tác phẩm được dự thi giúp cô giành giải “Tác giả trẻ xuất sắc nhất”. Năm 2004, cô tiếp tục cùng nhóm nhạc được xướng tên tại hạng mục “Nhóm nhạc xuất sắc nhất” trong chương trình VTV bài hát tôi yêu. Tháng 8/2005, sau khi chính thức rời 5 Dòng Kẻ, Giáng Son tạo dấu ấn mạnh mẽ qua ca khúc “Giấc mơ trưa” và sau đó được bầu chọn là “Bài hát của tháng”. Cô tiếp tục được trao tặng giải “Nhạc sĩ ấn tượng” từ chương trình Bài hát Việt 2005. Năm 2008, Son tạo bước ngoặt khi album phòng thu đầu tay mang chính tên cô, Giáng Son đã được đề cử cho “Album của năm”. Mãi cho đến năm 2016, Son ra mắt Bóng tối Jazz và album được tôn vinh để trở thành “Album của năm” tại Giải thưởng Âm nhạc Cống hiến. Chương trình Con đường âm nhạc tháng 10 do Ban Văn nghệ, Đài Truyền hình Việt Nam phối hợp với Công ty Eurowindow và Melinh PLAZA tổ chức vào ngày 3/10/2010 trên VTV đã vinh danh Giáng Son với các ca khúc tiêu biểu xuyên suốt trong sự nghiệp của cô. Ngày 20/10/2012, Giáng Son là 1 trong 4 nhạc sĩ được tôn vinh trong chương trình Đêm Viettel tại Đà Nẵng, Cần Thơ, Hà Nội và TP.Hồ Chí Minh…
Nhiều chuyên gia âm nhạc đánh giá Giáng Son là một trong những nữ nhạc sĩ Việt thành công nhất từ cuối thập niên 90 cho đến nay. Âm nhạc của cô mang nét riêng biệt, vừa cổ điển, vừa hiện đại, lại phảng phất âm hưởng dân gian đương đại nên được nhiều tầng lớp khán giả ở nhiều độ tuổi khác nhau cảm nhận và yêu thích như Cỏ và Mưa, Giấc mơ trưa, Chút nắng vàng bay, Khát, Hà Nội 12 mùa hoa…
VŨ THANH HOA