Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, nhiều ngân hàng thương mại đã tung ra các gói vay ưu đãi cho khách hàng mua nhà. Trong đó, một số ngân hàng công bố mức lãi suất hấp dẫn xoay quanh 3,99% đến dưới 6%/năm.
Nghe qua, nhiều khách hàng mừng thầm trước cơ hội mua được nhà ở, đặc biệt là tại các đô thị có giá nhà đất đắt đỏ hiện nay. Thế nhưng, đọc kỹ mới vỡ lẽ, mức lãi suất ưu đãi này chỉ được áp dụng trong ngắn hạn 3-6 tháng hoặc trong năm đầu. Thời gian tiếp theo, lãi suất sẽ được thả nổi theo lãi suất cơ sở do ngân hàng công bố, cộng với biên độ 3,5-4%. Mức lãi suất cơ sở cộng với biên độ của các ngân hàng thương mại tư nhân này thường cao hơn nhiều so với các ngân hàng thương mại có vốn nhà nước. Chưa kể, ngân hàng còn đưa ra các điều kiện ngặt nghèo dành cho các gói ưu đãi này, như phí phạt trả trước (từ 1-3%), mua bảo hiểm gói vay, bảo hiểm cháy nổ… Trong nhiều trường hợp, nếu khách hàng trả trước hạn, các khoản phạt và chi phí phát sinh khiến lãi suất gói ưu đãi còn cao hơn cả lãi suất thông thường. Vì vậy, các chương trình tín dụng ưu đãi nói trên chẳng khác nào cái “bánh vẽ” của ngân hàng dành cho khách hàng.
Với nhiều cặp vợ chồng trẻ, việc sở hữu một căn nhà tại các đô thị là ước mơ cháy bỏng nhưng là ước mơ quá tầm. Với mặt bằng chung thu nhập hiện nay, nhiều cặp vợ chồng trẻ chỉ đủ trang trải chi phí sinh hoạt, nuôi con và thuê nhà. Phần còn lại để tích lũy là rất ít, lại không có sự hỗ trợ từ người thân nên nhiều gia đình phải chấp nhận đi ở trọ, bấp bênh hàng chục năm vì không đủ tiền mua nhà.
Nhằm hỗ trợ người thu nhập thấp có cơ hội sở hữu nhà ở, những năm qua, Chính phủ đã triển khai nhiều chính sách hỗ trợ nhà ở, trong đó có các chương trình tín dụng ưu đãi mua nhà ở xã hội. Gần đây nhất là gói tín dụng 120 ngàn tỷ đồng (nay tăng lên 145 ngàn tỷ đồng). Tuy nhiên, sau tròn 2 năm triển khai, gói tín dụng này vẫn gặp khó trong giải ngân. Tính đến nay, tổng số vốn giải ngân của gói này mới đạt khoảng 2.845 tỷ đồng, trong đó số vốn cho các chủ đầu tư 20 dự án nhà ở xã hội vay khoảng 2.580 tỷ đồng, cho người mua nhà vay khoảng 265 tỷ đồng. Nguyên nhân là do mức lãi suất dù đã được ưu đãi nhưng vẫn chưa hợp lý và không ổn định, được điều chỉnh theo chu kỳ 6 tháng một lần. Ngoài ra, nguồn cung nhà ở xã hội còn khan hiếm nên các ngân hàng không có dự án để cho vay.
Để sở hữu một căn nhà/căn hộ chung cư tại đô thị hiện nay, một gia đình trẻ phải vay vốn hàng tỷ đồng. Lãi suất cao, lại không ổn định khiến nhiều người có nhu cầu mua nhà nhưng không dám vay. Thực tế, đã có nhiều trường hợp vay vốn ngân hàng để mua nhà/đất nhưng sau đó phải bán vội vì không đủ tiền trả ngân hàng, nhất là vào những giai đoạn lạm phát tăng cao, ngân hàng liên tục điều chỉnh tăng lãi suất.
Để sở hữu căn nhà mơ ước, người có thu nhập thấp cần một chính sách tín dụng ưu đãi mang tính ổn định lâu dài hàng chục năm, chứ không phải là những chương trình ưu đãi hấp dẫn nhưng chỉ trong ngắn hạn như miếng “bánh vẽ” của các nhà băng. Đừng lợi dụng chính sách khuyến khích của nhà nước để đánh bóng tên tuổi. Ngân hàng phải thực sự là người bạn đồng hành tin cậy của khách hàng bằng chương trình tín dụng ưu đãi thực chất. Có như vậy, giấc mơ an cư của đa phần gia đình trẻ mới trở thành hiện thực, qua đó góp phần cùng nhà nước bảo đảm an sinh, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội.
NGUYỄN ĐỨC