Sau 7 năm bị Ủy ban châu Âu (EC) cảnh báo "thẻ vàng" về đánh bắt hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), dù đã có nhiều chuyển biến tích cực nhưng để gỡ "thẻ vàng" thì vẫn còn nhiều việc phải làm.
Đặc biệt là dự kiến ngay trong tháng 11 này, EC sẽ trở lại Việt Nam để đánh giá kết quả thực hiện các khuyến nghị về IUU lần thứ năm. Qua 4 đợt kiểm tra trước đây cho thấy, các ban, bộ, ngành, địa phương đã có nhiều nỗ lực trong triển khai các nhiệm vụ, giải pháp chống khai thác IUU. Nhờ đó, kết quả triển khai thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU đã có sự chuyển biến, đạt được những kết quả cụ thể, được phía EC ghi nhận. Tuy nhiên vẫn còn nhiều mục tiêu, nhiệm vụ chưa đạt, chậm hoàn thành.
Và EC không chỉ đánh giá từng cảng cá mà họ muốn nhìn thấy bức tranh tổng thể về quy trình truy xuất nguồn gốc thủy sản, phát triển hạ tầng và kiểm soát đội tàu cá của 28 địa phương ven biển. Đặc biệt, trong 5 khuyến nghị từ EC cần các địa phương nhanh chóng kiểm soát thì một trong những vấn đề này là tình trạng tàu cá "3 không" (không đăng ký, không đăng kiểm, không giấy phép) vẫn là rào cản trong nỗ lực gỡ bỏ "thẻ vàng" EC của ngành thủy sản.
Trên thực tế, việc tàu cá không được cấp đăng ký, đăng kiểm, giấy phép nhưng vẫn ra khơi khai thác hải sản không chỉ gây khó khăn cho cơ quan chức năng trong công tác quản lý mà còn tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn, gây thiệt hại cho ngư dân nếu gặp sự cố trên biển. Đây cũng là việc mà tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu đang cấp tập khắc phục khi đến thời điểm này vẫn còn hơn 1.200 tàu cá “3 không”. Các cơ quan chức năng đã huy động cao nhất nguồn lực để rà soát, thực hiện thủ tục cấp giấy đăng ký cho ngư dân theo đúng tiến độ đề ra trong thời hạn là 20/11/2024.
Cùng với đó, tỉnh cũng đẩy mạnh việc kiểm tra, xử lý, không để những trường hợp vi phạm làm ảnh hưởng đến những ngư dân luôn nỗ lực chấp hành đúng quy định.
Ngày 4/11 vừa qua, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà ký Công điện số 111/CĐ-TTg về việc tập trung thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách, trọng tâm chống khai thác IUU, chuẩn bị đón và làm việc với Đoàn Thanh tra lần thứ 5 của EC.
Để quyết tâm gỡ cảnh báo "thẻ vàng" tại đợt thanh tra lần thứ 5 của EC, Phó Thủ tướng yêu cầu các ban, bộ, ngành và địa phương chủ động, phối hợp kịp thời trong công tác chia sẻ thông tin, đấu tranh, ngăn chặn, xử lý các hành vi khai thác IUU. Đồng thời chỉ đạo các lực lượng thực thi pháp luật trực thuộc trong tháng 11 mở đợt cao điểm đồng loạt triển khai lực lượng tuần tra, kiểm tra, kiểm soát xử lý tàu cá "3 không", tàu cá không đủ điều kiện tham gia hoạt động khai thác thủy sản trái phép, tàu cá đã xóa đăng ký nhưng vẫn còn hoạt động…
“Xử lý dứt điểm tàu cá "3 không" hoàn thành trước ngày 20/11/2024”, đây là yêu cầu cấp bách, đòi hỏi các địa phương trong đó có Bà Rịa-Vũng Tàu phải nỗ lực với quyết tâm cao nhất, đặc biệt là không thể để “con sâu làm rầu nồi canh”. Nghĩa là không để một vài trường hợp sai phạm làm ảnh hưởng sự nỗ lực tuân thủ quy định của cả cộng đồng ngư dân cũng như hệ thống chính trị, các địa phương, đặc biệt là chuẩn bị các điều kiện tốt nhất để đón đoàn kiểm tra của EC lần thứ 5 - được xem là cơ hội cuối gỡ "thẻ vàng" IUU.
Chính vì lẽ đó, bên cạnh những công việc thuộc về Nhà nước, rất cần sự chấp hành, tuân thủ nghiêm các quy định của ngư dân. Điều này không chỉ phát triển bền vững ngành thủy sản, mà còn vì công cuộc mưu sinh bền vững của chính họ.
LAM GIANG