Đến thời điểm này, trên địa bàn tỉnh vẫn còn 1.140 tàu cá “3 không” (không đăng ký, không đăng kiểm, không giấy phép). Trong số này, có khoảng 420 tàu hành nghề giã cào (lưới kéo), rập, xếp thuộc nghề cấm, theo quy định sẽ không được đăng ký. Chi cục Thủy sản tỉnh và các địa phương đã hướng dẫn 258 tàu (chiếm 22,6%) chuẩn bị hồ sơ khai báo thuế trước bạ và thủ tục để được đăng ký theo quy định.
Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, công tác phòng, chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU) đã có nhiều chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, con số thống kê nêu trên cho thấy, việc kiểm soát tàu cá "3 không" cần được thực hiện quyết liệt hơn nữa. Bởi đây là một vấn đề lớn trong việc phát triển nghề cá hiệu quả và bền vững, đồng thời sớm gỡ bỏ thẻ vàng của Ủy ban châu Âu EC đối với hàng thủy sản Việt Nam. Đây cũng là rào cản trong nỗ lực gỡ thẻ vàng của ngành thủy sản mà EC đã khuyến nghị qua các lần thanh, kiểm tra trước.
Hoạt động IUU được coi là mối đe dọa lớn nhất đến việc duy trì, bảo tồn các nguồn lợi thủy sản và đa dạng sinh thái biển, gây ra những tác động nghiêm trọng về môi trường cũng như kinh tế - xã hội trên phạm vi toàn thế giới. Chính vì vậy, EU đã thiết lập các quy định IUU, ban hành năm 2010 để ngăn chặn và loại bỏ việc nhập khẩu sản phảm thủy sản vi phạm IUU vào thị trường này nhằm hướng tới ngành ngư nghiệp, ngành kinh tế thủy sản minh bạch, trách nhiệm, bền vững. Qua 4 lần kiểm tra, EC lưu ý tập trung 4 nhóm khuyến nghị, bao gồm hoàn thiện khung pháp lý, tăng cường quản lý tàu cá, kiểm soát việc truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác và xử lý tàu cá vi phạm ở vùng biển nước ngoài.
Đợt thanh tra lần thứ 5 dự kiến diễn ra vào tháng 9 hoặc tháng 10 tới đây là cơ hội cuối cùng để Việt Nam gỡ thẻ vàng. Theo Bộ NN-PTNT, nếu lần này vẫn còn nhiều tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài thì cơ hội đàm phán của Việt Nam với EC về gỡ thẻ vàng gần như sẽ khép lại.
Cho đến nay, cùng với 27 tỉnh, thành ven biển, Bà Rịa - Vũng Tàu đang rốt ráo, quyết liệt triển khai các giải pháp để khắc phục và chấm dứt hoạt động IUU. Ngoài mục đích gỡ thẻ vàng, tỉnh còn hướng tới mục tiêu phát triển bền vững ngành thủy sản, đảm bảo sinh kế cho ngư dân, đồng thời bảo vệ hệ sinh thái đại dương cũng như thực hiện cam kết quốc tế về nghề cá bền vững.
Tinh thần chung của tỉnh là xử lý nghiêm các vi phạm chống khai thác IUU, không khoan nhượng, không có vùng cấm, không có trường hợp ngoại lệ. Mục tiêu cao nhất tỉnh đặt ra là kiên quyết ngăn chặn, chấm dứt tình trạng tàu cá, ngư dân vi phạm IUU trước đợt “sát hạch” quan trọng của EC lần thứ 5. Với hành động quyết liệt trên, Bà Rịa - Vũng Tàu sẽ góp phần vào nỗ lực chung của nghề cá Việt Nam trong việc ngăn chặn khai thác IUU.
LAM GIANG