Thêm một lần nữa, những tác hại của thuốc lá điện tử (TLĐT), các loại thuốc lá thế hệ mới lại được đưa ra bàn thảo. Trong phiên giải trình trách nhiệm quản lý nhà nước về phòng chống tác hại của TLĐT, thuốc lá nung nóng, do Ủy ban Xã hội và Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội tổ chức cuối tuần qua, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan nêu rõ quan điểm nhất quán đề xuất cấm TLĐT, nung nóng và các loại thuốc lá thế hệ mới khác.
Để tiếp cận người dùng, nhà sản xuất, người bán quảng cáo rằng, TLĐT không gây hại đến sức khỏe mà còn giúp cai nghiện thuốc lá truyền thống. Từ lâu, TLĐT đã xuất hiện tại Việt Nam. Nước ta cũng chưa có quy định cho phép nhập khẩu TLĐT nhưng những năm gần đây, mặt hàng này đã xâm nhập đến mọi ngóc ngách, đặc biệt là ở khu vực đô thị.
TLĐT được sử dụng ngày càng rộng rãi, nhất là trong tầng lớp thanh, thiếu niên, học sinh, sinh viên. Trên đường phố, công viên, quán cà phê… chúng ta dễ dàng bắt gặp hình ảnh thanh, thiếu niên hút TLĐT. Nhiều cửa hàng bán TLĐT mở bán công khai trên các tuyến phố. TLĐT cũng được rao bán rộng rãi trên không gian mạng mà gần như không gặp bất cứ trở ngại nào từ cơ quan chức năng.
Điều đáng lo ngại khi thông tin từ Bộ Y tế cho biết, điều tra của WHO (năm 2019), Bộ Y tế (2022) và kết quả sơ bộ nghiên cứu thực trạng sử dụng TLĐT, thuốc lá nung nóng trong học sinh tại 11 tỉnh, thành phố năm 2023 cho thấy tỷ lệ sử dụng TLĐT trong học sinh ở nhóm tuổi 13 - 17 đã tăng từ 2,6% năm 2019 lên 8,1% năm 2023. Ở nữ giới lứa tuổi 11 - 18, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử là 4,3%.
Theo thống kê, mỗi năm nước ta có khoảng 40.000 người tử vong vì các bệnh liên quan thuốc lá. Trong đó, đột quỵ, mạch vành, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, ung thư phổi là những nguyên nhân chính. Thực tế cũng đã ghi nhận nhiều trường hợp người sử dụng TLĐT, trong đó đa phần là giới trẻ bị sốc, ngộ độc, ảo giác, hoang tưởng, co giật, tổn thương não, tim, thậm chí rối loạn tâm thần… phải nhập viện để điều trị. Báo cáo của gần 700 cơ sở khám chữa bệnh trên cả nước ghi nhận, trong năm 2023, có 1.224 ca nhập viện do sử dụng TLĐT.
Các chuyên gia y tế đã chỉ ra những tác hại của TLĐT. Theo WHO và CDC Hoa Kỳ, TLĐT và các sản phẩm thuốc lá mới gây nghiện do có chứa nicotine; gây ra các bệnh ung thư, bệnh tim mạch, bệnh hô hấp và ảnh hưởng sức khỏe tâm thần. TLĐT còn có nguy cơ gây ra nhiều ảnh hưởng cấp tính như tổn thương phổi cấp, ngộ độc, tăng nguy cơ sử dụng thuốc lá điếu thông thường. Nguy hiểm hơn, các đối tượng tội phạm về ma túy còn tẩm ướp, pha trộn ma túy, chất gây nghiện vào TLĐT.
Như vậy, có thể nói, TLĐT và các sản phẩm thuốc lá mới chỉ có hại, không hề có lợi ích gì. Việc cấm TLĐT và các sản phẩm thuốc lá mới là rất cần thiết, nhằm tránh có thêm nhiều người nghiện nicotine và tránh những hệ lụy xã hội sẽ phải giải quyết trong tương lai do liên quan đến tác hại của TLĐT như: bệnh tật, sức khỏe giống nòi, chất lượng dân số, kinh tế, tội phạm liên ma túy…
NGUYỄN ĐỨC