Khai báo y tế là việc người dân cung cấp thông tin y tế cá nhân, nhất là những thông tin về lịch sử nơi đi, nơi ở và nơi đến nhằm mục đích kiểm soát và phòng chống dịch bệnh COVID-19. Căn cứ các thông tin được cập nhật, cơ quan y tế địa bàn sẽ nắm bắt cơ bản diễn biến sức khỏe, lịch trình đi lại, di chuyển của mỗi cá nhân để theo dõi, hỗ trợ trong tình huống cần thiết. Đặc biệt, những người liên quan đến các ca bệnh, người đi từ tâm dịch trở về, người có biểu hiện sốt, ho, khó thở,…
sẽ được cách ly tập trung và lấy mẫu xét ghiệm tại chỗ. Các trường hợp khác sẽ được tư vấn, hướng dẫn thực hiện các biện pháp phòng chống dịch khi về địa phương.
Tuy nhiên thời gian qua trên địa bàn cả nước có nhiều trường hợp khai báo y tế gian dối gây khó khăn cho lực lượng chức năng trong vấn đề giám sát, theo dõi. Điển hình như mới đây, cơ quan CSĐT Công an TP.Vinh (Nghệ An) đã quyết định khởi tố vụ án “Làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người” đối với bà N.T.M. - nhân viên làm tóc, 22 tuổi, quê Hương Sơn, Hà Tĩnh, hiện tạm trú tại ngõ 207, đường Hà Huy Tập, phường Hà Huy Tập. Cụ thể là trong quá trình điều tra dịch tễ, cơ quan chức năng phát hiện N.T.M. khai báo không trung thực. UBND tỉnh Nghệ An đã đề nghị ngành chức năng chuyên về công nghệ thông tin xác định địa điểm bệnh nhân từng có mặt, phát hiện có một số địa điểm mới ngoài thông tin N.T.M. cung cấp trước đó.
Ngoài N.T.M, từ đầu năm đến nay tại nhiều địa phương cũng đã có những trường hợp vi phạm tương tự. Việc khai báo không trung thực là hành vi vi phạm pháp luật, ảnh hưởng rất lớn đến công tác phòng chống dịch COVID-19. Theo quy định tại Điều 7, Nghị định 117/2020, đối với người có hành vi vi phạm quy định về giám sát bệnh truyền nhiễm không khai báo y tế, có thể bị xử phạt hành chính từ 10 triệu đồng đến 20 triệu đồng. Nếu hành vi trên gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cộng đồng có thể bị truy tố hình sự theo quy định tại Điều 240, Bộ luật Hình sự 2015 về tội làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người.
Dịch COVID-19 đang diễn biến phức tạp và khó lường, trong đó có nguyên nhân là nhiều cá nhân từng đến vùng dịch không thực hiện khai báo y tế, hoặc khai báo gian dối, che giấu bệnh của chính mình và của người thân, gây khó khăn cho lực lượng chức năng trong quá trình truy vết ổ dịch, làm lây lan, bùng phát dịch bệnh... Hành vi khai báo y tế gian dối không những làm hại bản thân, người thân, gia đình mà còn nguy hại cả xã hội. Đặc biệt, có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Vì vậy, việc ý thức và cùng nhắc nhở nhau khai báo y tế trung thực, kịp thời cũng là một cách để phòng chống dịch hiệu quả.
Thời điểm này, công tác phòng chống dịch đang được các ngành, các cấp từ trung ương đến địa phương tập trung cao độ, không chủ quan, lơ là. Do vậy, để phòng chống dịch bệnh COVID-19 đạt hiệu quả, cùng với sự nỗ lực các cơ quan chức năng, mỗi người dân trong cộng đồng cần thực hiện khai báo y tế trung thực nhằm ngăn chặn dịch bệnh lây lan sang người thân, gia đình và cộng đồng. Đồng thời, giúp các cơ quan y tế phát hiện người có nguy cơ tiếp xúc với các ca nhiễm bệnh để từ đó có các biện pháp chủ động ngăn chặn mầm bệnh xâm nhập, sớm đẩy lùi dịch bệnh.
PHÚC MINH