Đuối nước cướp đi sinh mạng bao trẻ em vô tội, đang tuổi ăn, tuổi học, tuổi lớn. Năm nào cũng vậy, hè nào cũng báo động đỏ nạn đuối nước! Khổ lắm, biết rồi, nói mãi, nhưng xem ra đuối nước vẫn không hề giảm, khi kỳ nghỉ hè chỉ mới bắt đầu. Đã có nhiều cuộc tọa đàm, hội thảo, không ít bài viết cảnh báo phòng, chống đuối nước cho trẻ em. Hè 2019, Thành Đoàn Hà Nội thành lập “Đội thanh niên xung kích” phòng, chống đuối nước ở các địa bàn nội và ngoại thành - theo đó tổ chức tập huấn bơi lội, dạy bơi miễn phí bằng sự tài trợ của các DN. Hiệu ứng tích cực, đầu hè này, đuối nước ở Hà Nội có dấu hiệu hạ nhiệt. Nhưng nhìn chung cả nước, nạn đuối nước không suy giảm? Và đâu là giải pháp hiệu quả, căn cơ, dài hơi để phòng, chống đuối nước?
Việt Nam là quốc gia có tỷ lệ trẻ em bị chết do đuối nước cao nhất khu vực Đông Nam Á. Một thống kê mới đây cho thấy, ước tính mỗi năm Việt Nam có hơn 7.000 trẻ em bị đuối nước, có những ngày trên phạm vi cả nước cùng lúc có 4-5 vụ đuối nước, gây tử vong nhiều em nhỏ. Số trẻ em bị đuối nước hàng năm chiếm 22,6% tỷ lệ tai nạn thương tích - một con số không hề nhỏ, chỉ đứng sau tỷ lệ tử vong do tai nạn giao thông, 26,7%. Có những cặp vợ chồng có 2 con - vì sự sơ suất không đáng có, cả 2 đứa con yêu thương nhất của cuộc đời họ, chỉ trong nháy mắt cùng qua đời do đuối nước. Trên các bãi tắm biển BR-VT, một vài năm trước, có những thời điểm, trẻ em theo gia đình, người thân đi nghỉ dưỡng, tắm biển, vì sự bất cẩn mà các em đã lìa xa ba mẹ, mãi mãi không trở về. Năm 2018, 2019, nạn đuối nước trên các bãi tắm BR-VT giảm đáng kể, do địa phương có những giải pháp phòng, chống quyết liệt, hiệu quả, được nhiều du khách ghi nhận.
Những ngày qua, thật cảm động khi thấy trên màn ảnh truyền hình và trang mạng xã hội, hình ảnh hàng ngàn em nhỏ ở tỉnh Nghệ An tập bơi lội, hồn nhiên tung tăng trên các con kênh thủy lợi, dẫn nước tưới tiêu, do các anh chị Đoàn TNCS Hồ Chí Minh hướng dẫn. Một anh phụ trách đội bơi thuộc Tỉnh Đoàn Nghệ An vui vẻ nói: “Chúng tôi vừa là cán bộ Đoàn, Đội, vừa là giáo viên dạy bơi. Nghỉ hè, tổ chức cho các em liên xã tập hợp về đây tham dự trại hè, dạy bơi lội cho các em, mỗi ngày 2 tiếng sáng sớm và chiều tối, đạt hiệu quả rõ rệt, các em tìm được niềm vui bất tận của một kỳ nghỉ hè: Chơi mà học, học mà chơi, thật sự bổ ích”.
Bước vào kỳ nghỉ hè 2019, Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh có công văn gửi Ban Thường vụ các Tỉnh Đoàn, Thành Đoàn trong cả nước, cùng với Đề án “Đoàn tham gia chống đuối nước, tai nạn, thương tích trẻ em”. Đề án lồng ghép, gắn với phong trào “Thanh niên tình nguyện hè 2019”, theo đó các đơn vị thanh niên tình nguyện tỏa về các vùng miền, địa phương tổ chức các em vui hè, dạy bơi, học bơi miễn phí.
Học bơi, biết bơi là để tự cứu mình, tăng cường sức khỏe dẻo dai. Không chỉ ở Nghệ An mà các tỉnh khu vực Bắc Trung Bộ như Đoàn TNCS Hồ Chí Minh các tỉnh: Hà Tĩnh, Quảng Bình, Thanh Hóa… đã tổ chức nhiều tụ điểm dạy bơi lội cho các em, tùy theo từng lứa tuổi, hiệu quả rõ rệt. Thủ đô Hà Nội tổ chức các lớp bơi miễn phí dành cho các em có hoàn cảnh khó khăn; Tỉnh Hưng Yên nhân rộng mô hình “Bể bơi thiếu nhi thân thiện”; Tỉnh Hậu Giang nhân rộng mô hình “Đội thanh niên xung kích” chống đuối nước có hiện ứng xã hội tích cực. BR-VT, vùng đất, vùng biển thu hút nhiều du khách đến nghỉ dưỡng, có hơn 100 điểm học bơi, dạy bơi - thu phí và không thu phí - hoạt động hết công suất mỗi ngày, tạo nên những “Tụ điểm hè” vui chơi bổ ích, thiết thực, hiệu quả.
Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là lực lượng xung kích phòng, chống đuối nước. Tuy nhiên, chỉ riêng hoạt động của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh thì chưa đủ. Phòng, chống đuối nước, bảo vệ con trẻ có trách nhiệm lớn của các cấp ủy Đảng, chính quyền, nhà trường, ngành thể thao, đặc biệt là vai trò và trách nhiệm của gia đình. Không ai hiểu con cái bằng chính cha mẹ, ông bà, người thân trong mỗi tổ ấm gia đình. Nhiều bài học thương tâm trẻ em bị đuối nước, thiệt mạng là do chính sự bất cẩn, thiếu sự chỉ dẫn, quan tâm của người lớn. Một phút lơ là, một giây bất cẩn, hậu quả để lại cho con trẻ, cho hạnh phúc trọn vẹn của mỗi nhà là hậu họa khôn lường, không thể lượng định.
HẢI VÂN