Xuân về Tết đến, người ta vẫn thường nhắc đến câu nói, gần như là một sự tổng kết cuộc sống của học giả Nguyễn Hiến Lê “không có hoa, không có Tết”; với Tết cổ truyền, “hoa như cơm ăn nước uống, như không khí để hít thở vậy”. Nhà thơ Huy Cận thì bộc bạch lòng yêu hoa, đến cả trăm câu thơ hay: Mỗi năm hoa về đây/Hoa nói gì với người/Lòng đời chắc nặng lắm/Hoa nói hoài không thôi…
Ở Việt Nam và mọi quốc gia khác, thử tưởng tượng, điều mà học giả Nguyễn Hiến Lê và nhà thơ Huy Cận đã nhấn nhá: “Nếu một ngày không có hoa, cuộc đời như tăm tối”, “hoa là niềm vui, là hạnh phúc, là sự kết nối người với người”. Mỗi đất nước, mỗi quốc gia, mỗi vùng miền - do đặc trưng thời tiết, khí hậu, thổ nhưỡng - có những loài hoa đặc trưng mà không nơi nào có được.
Hoa mai vàng đặc trưng cho vùng Nam Bộ, nắng ấm quanh năm. Hoa đào là “công chúa” các loài hoa xứ lạnh, đặc trưng cho vùng Bắc Bộ, châu thổ sông Hồng. Nhạc sĩ Phan Long có bài hát nổi tiếng: “Ở thành phố hoa mai nhớ thành phố hoa đào. Giữa bến Nhà Rồng nhớ sông Hồng đỏ phù sa… và ta nhớ phố cổ tuổi thơ đã đi qua. Và ta nhớ những ngày hồn nhiên vui hát ca…”.
Tết Kỷ Hợi - 2019, từ ngày 28-1 tức ngày 23 tháng Chạp - tiễn ông Táo về trời, khắp các nơi khai hội chợ hoa, công viên hoa. Các loài hoa đẹp, hoa mới, hoa nội và hoa ngoại đua sắc màu. Hoa Xuân khắp ba miền đua hương, khoe sắc. Người kinh doanh hoa các tỉnh, thành tấp nập đưa hoa về các thành phố, thị xã; người dân tranh thủ đi sắm hoa Tết - mua sớm sẽ có thêm nhiều sự lựa chọn hoa đẹp, ưng ý, hợp với thị hiếu. Chợ hoa Hàng Lược, Hà Nội, hàng ngàn cành đào Nhật Tân nhộn nhịp khai Xuân dưới tiết trời se lạnh. Đại sứ Nhật Bản tại Hà Nội, trước thềm Tết Kỷ Hợi, viết trên báo Hà Nội Mới: “Tết của người Hà Nội, nếu chưa về chợ hoa Hàng Lược sắm một cành đào Nhật Tân, coi như chưa có Tết”.
Khắp mọi vùng miền của đất nước, tuy còn không ít khó khăn, vùng sâu, vùng xa, vùng bị thiên tai lũ lụt còn thiếu ăn, thiếu mặc, nhưng trên toàn cục, những thành tựu kinh tế - xã hội năm 2018 khá ấn tượng và nổi bật; lan tỏa sâu rộng niềm vui lớn, niềm tin của lòng dân và ý Đảng. Lòng người vui rộn ràng, bầu không khí chơi hoa càng lan tỏa, niềm vui và lòng tin càng nhân lên. Khác với nhiều tết trước, các loại hoa đào phía Bắc, nhất là đào Nhật Tân, Nghi Tàm Hà Nội đưa vô Nam khá hút khách. Ngược lại, các loại hoa mai đẹp, tất bật được gom đưa ra Hà Nội và các tỉnh phía Bắc. Thời tiết thuận lợi, làng hoa Sa Đéc (Đồng Tháp), Cái Mơn (Tiền Giang), Châu Thành (Bến Tre), TX. Phú Mỹ, tp. Bà Rịa (BR-VT), Đà Lạt, Đà Nẵng, Huế…, từ 23 tháng Chạp đã chộn rộn đưa hoa lên xe, lên ghe thuyền… tham dự các hội hoa Xuân.
Chơi hoa Tết lắm công phu. Các nghệ nhân, lão nông ứng dụng khoa học công nghệ mới, kỳ công lai ghép, tạo dựng thêm những loài hoa đẹp, ươm mầm tạo dáng cây trái thành cây kiểng độc đáo, những cây hoa Tết độc nhất vô nhị. Có những cây hoa lạ, cây kiểng độc, giá bán vài ba chục triệu đồng, người có tiền nức lòng khuân về chơi Tết. Có những nông dân tạo dáng hoa lạ thu về bạc tỷ. Nông sản cũng thành cây kiểng. Cây kiểng chế tác từ atisô Đà Lạt, sau khi chưng Tết có thể dùng toàn bộ thân, rễ, lá, hoa chế biến thức ăn, nấu nước uống - ý tưởng thật sáng tạo của những nhà nông có kiến thức và thẩm mỹ.
Chơi hoa Tết đã thành thứ vui Xuân tao nhã, là nét đẹp văn hóa dân tộc. Hoa Tết, hoa Xuân - tự nó khẳng định Tết cổ truyền đổi mới, sung túc, sự đi lên của một xã hội phát triển - thành tựu của hơn 30 năm đất nước đổi mới.
TRIÊU DƯƠNG