Với khách du lịch, đặc biệt là người cao tuổi và người nước ngoài, nhu cầu đi vệ sinh cũng quan trọng không kém các dịch vụ khác trong chuyến du lịch. Bởi lẽ, trên hành trình, du khách thường phải ngồi xe ô tô qua quãng đường dài hàng trăm cây số, trải qua mấy giờ đồng hồ. Người khỏe mạnh bình thường thì không sao chứ người “có vấn đề” ở hệ tiêu hóa thì đây là một mối lo lớn. Đi du lịch là để được thoải mái nhưng nếu chẳng may gặp rắc rối ở “đầu ra” thì ai còn tâm trạng đâu mà tham quan, thưởng lãm!
Theo Tổng cục Du lịch, cả nước có 1.179 khu, điểm du lịch, trong đó có 690 khu, điểm du lịch đã được đầu tư xây dựng nhà vệ sinh (NVS) đạt chuẩn phục vụ khách du lịch; 368 khu, điểm du lịch đã có NVS nhưng chưa đạt chuẩn; 121 khu, điểm du lịch chưa xây dựng được NVS. Các cơ sở phục vụ du lịch là thế, còn nhiều cơ sở khác, có liên quan đến ngành du lịch như: cây xăng, bến xe, nhà hàng, quán ăn… thì thực trạng chung của NVS là phần lớn rất mất vệ sinh hoặc không có! Những hạn chế này thể hiện chất lượng dịch vụ kém, từ đó hình ảnh điểm đến của Việt Nam trong mắt bạn bè quốc tế cũng bị ảnh hưởng không nhỏ.
Trên thực tế, việc xây dựng nhà vệ sinh công cộng (NVSCC) khá tốn kém, chưa kể hiệu quả khai thác của nhiều NVSCC không cao. Điều đó đòi hỏi các địa phương trọng điểm du lịch phải tính đến phương án vận động xã hội hóa NVS phục vụ khách du lịch. Tại TP.Hồ Chí Minh, hàng trăm nhà hàng, khách sạn, quán bar, cà phê đã thực hiện mô hình NVS miễn phí cho du khách. Đặc biệt, mô hình “Thoải mái như ở nhà - Comfort as home” của TP.Đà Nẵng đã được nhân rộng tại hai địa phương lân cận là Huế và Quảng Nam. Đến nay, mô hình đã thu hút khoảng 630 cơ sở tham gia. Đây chính là mô hình xã hội hóa NVS cộng đồng được Tổng cục Du lịch phát động triển khai tại các địa bàn du lịch trọng điểm từ ngày 17-8. Theo đó, chương trình vận động nhà hàng, khách sạn, DN lữ hành, cơ sở mua sắm, kinh doanh du lịch, cây xăng, nhà ga, bến cảng, điểm dừng chân tại các địa bàn du lịch trọng điểm gắn biểu tượng “Thoải mái như ở nhà - Comfort as home” và mở cửa cho khách du lịch sử dụng miễn phí hoặc tự nguyện trả phí.
Là một địa bàn trọng điểm du lịch, chính quyền TP. Vũng Tàu luôn quan tâm mang đến sự thoải mái, hài lòng cho du khách và người dân như: lắp đặt trụ nước uống miễn phí nơi công cộng; lắp đặt vòi tắm nước ngọt miễn phí tại một số bãi tắm; thành lập trung tâm hỗ trợ khách du lịch... Bên cạnh đó, vấn đề NVSCC cũng được chú trọng. Ngoài 15 NVSCC đã được xây dựng tại các khu vực và trục đường chính, như: Thùy Vân, Nguyễn An Ninh, Ngô Đức Kế, Hạ Long, Trần Phú, Công viên Bãi Trước, Mũi Nghinh Phong, Đài liệt sĩ, Bãi Dâu, Hoa viên Lê Quý Đôn, TP.Vũng Tàu đang và chuẩn bị xây dựng, lắp đặt hàng chục NVSCC, cabin VSCC tại Bãi Trước, Bãi Sau và một số tuyến đường trung tâm.
Nhìn chung, các NVSCC trên địa bàn thành phố cơ bản sạch sẽ, đáp ứng nhu cầu phục vụ khách du lịch. Tuy nhiên, khi khách đông, ý thức giữ gìn vệ sinh kém cũng làm cho một số NVSCC trở nên quá tải và mất… vệ sinh! Bên cạnh đó, việc đầu tư xây dựng, lắp đặt nhiều NVSCC nếu không lựa chọn vị trí phù hợp và không khéo che chắn cũng có thể ảnh hưởng mỹ quan đô thị và nhất là tốn kém chi phí xây dựng, vận hành, thậm chí nếu hiệu quả sử dụng thấp còn gây lãng phí.
Được biết, tháng 5-2017, UBND TP. Vũng Tàu đã từng có công văn gửi các DN du lịch, dịch vụ nhằm vận động họ sử dụng NVS có sẵn phục vụ miễn phí cho du khách và có gắn bảng chỉ dẫn. Tuy nhiên, chủ trương này không được các DN chú ý, hưởng ứng và chưa có cơ sở nào gắn bảng chỉ dẫn này. Trong bối cảnh đó, mô hình NVS cộng đồng có gắn logo “Thoải mái như ở nhà - Comfort as home” do Tổng cục Du lịch phát động, là mô hình có thể thử nghiệm tại TP.Vũng Tàu. Nó không chỉ giúp giảm gánh nặng ngân sách trong việc xây dựng, duy trì hoạt động của các NVSCC, huy động được sự tham gia của nhiều cơ sở dịch vụ mà còn tạo dựng được thương hiệu, uy tín cho chính những cơ sở tham gia mô hình nói riêng và cho ngành du lịch địa phương nói chung về một điểm đến văn minh, thân thiện.
NGUYỄN ĐỨC