GÁO NƯỚC LẠNH CỦA MANILA

Cuối cùng thì con tin người Philippines Angelo de la Cruz cũng được trở về nhà trong sự vui mừng khôn xiết của người thân và người dân Philippines, sau khi chính phủ của Tổng thống Gloria Arroyo rút quân nhân cuối cùng ra khỏi Iraq hôm 20-7. “Một tiền lệ xấu” ở Iraq dưới con mắt của chính phủ Mỹ, song Tổng thống Philippines lại tuyên bố rằng bà “không có gì phải tiếc” – một lời phát biểu khá mạnh miệng khi bà vừa làm mích lòng đồng minh lớn, nhất là khi bà mới bắt đầu nhiệm kỳ Tổng thống thứ 2 của mình. Giải thích cho việc làm của mình, bà Arroyo nói: “Cuộc sống của ai cũng quan trọng”.

Nếu theo dõi cuộc khủng hoảng con tin Philippines từ khi bắt đầu đến lúc kết thúc, có thể thấy bà Arroyo đã chật vật như nào khi đưa ra một quyết định khó khăn: một bên bà đối diện với làn sóng dữ dội trong nước đòi phải rút quân ra khỏi Iraq, một bên bà phải đối diện với chính phủ Mỹ, chính phủ mà từ trước tới nay đều coi Philippines là một “con bài chiến lược” trong khu vực Đông Nam Á, với những kế hoạch hợp tác và các chiến dịch mà Mỹ gọi là “chống khủng bố”. Bù lại, bà nhận được sự ủng hộ lớn của người dân trong nước, cộng thêm khoảng 8 triệu người Philippines đang làm việc ở nước ngoài.

Tuy nhiên, bước đi của bà Arroyo lần này lại là một “con dao hai lưỡi”. Rút 51 quân nhân ra khỏi Iraq, mối quan hệ Philippines – Mỹ vốn gắn bó từ những năm 1950, khi bắt đầu chiến tranh lạnh có thể bị ảnh hưởng. Trong những năm qua, Mỹ liên tục cung cấp tiền, trang thiết bị cũng những khoá huấn luyện cho lính Philippines để chống lại những nhóm ly khai Hồi giáo như Abu Sayyaf và các nhóm nổi dậy ở đảo miền Nam Mindanao, vấn đề gây đau đầu cho bất kỳ chính phủ Philippines nào từ trước tới nay.

Liệu Mỹ xem xét lại quan hệ với Manila như  tuyên bố của một quan chức gần đây hay không? Theo các nhà phân tích,  một sự sứt mẻ giữa hai đồng minh lúc này là khó tránh khỏi, nhưng sẽ không kéo dài lâu. Dẫu sao, giữa lúc Mỹ đang cố gắng lôi kéo các đồng minh ủng hộ cuộc xâm lược của Mỹ tại Iraq, thì quyết định của chính phủ Philippines được ví như một gáo nước lạnh dội vào những nỗ lực đó.

Thanh Loan