Ngày 19/3, Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) đã tiến hành một cuộc cải tổ chính sách sâu rộng, trong đó đáng chú ý là quyết định hủy bỏ chính sách lãi suất âm và lần đầu tiên tăng lãi suất cho vay kể từ năm 2007.
Sau cuộc họp chính sách kéo dài 25 ngày, BoJ đã quyết định nâng lãi suất cho vay qua đêm ở mức 0-0,1%, tăng một chút so với âm 0,1-0%, chấm dứt chính sách nới lỏng tiền tệ mạnh mẽ được ngân hàng áp dụng từ năm 2016 nhằm thúc đẩy cho vay. Với động thái này, BoJ trở thành cơ quan tiền tệ lớn cuối cùng trên thế giới từ bỏ chính sách lãi suất âm.
Trong số các công cụ chính sách khác, BoJ cũng đã quyết định chấm dứt kiểm soát đường cong lợi suất, một chính sách được đưa ra vào tháng 9/2016, theo đó họ mua số lượng lớn trái phiếu chính phủ Nhật Bản để giữ lợi suất ngắn hạn gần mục tiêu âm 0,1% và lợi suất dài hạn quanh mức 0.
Những giao dịch mua này đã khiến BoJ nắm giữ hơn một nửa tổng số trái phiếu chính phủ đang lưu hành, không bao gồm các tín phiếu chiết khấu kho bạc ngắn hạn. Tuy nhiên, BoJ sẽ tiếp tục mua một số trái phiếu chính phủ để giữ cho lợi suất trái phiếu không tăng đột biến, song sẽ loại bỏ khuôn khổ giảm lãi suất theo xu hướng thị trường hiện hành.
Ngân hàng sẽ loại bỏ giới hạn tham chiếu 1% đối với lợi suất 10 năm, cho phép ngân hàng tự do di chuyển dựa trên các điều kiện thị trường. BoJ cũng ngừng mua các quỹ giao dịch chứng khoán Nhật Bản (ETF) và quỹ tín thác đầu tư bất động sản.
Việc mua tài sản rủi ro cũng sẽ bị hạn chế. Ngân hàng này sẽ không còn mua các quỹ giao dịch trao đổi (ETF) và quỹ tín thác đầu tư bất động sản Nhật Bản (J-REITs). Các động thái này dự kiến sẽ hồi sinh thị trường trái phiếu và tiền tệ khi cho phép các thị trường này hoạt động tự do hơn.
BoJ đang đặt cược rằng nền kinh tế lớn thứ 2 châu Á hiện tăng trưởng trở lại sau thời kỳ giảm phát kéo dài và cuối cùng đang trên đường đạt tới mức tăng trưởng tự duy trì. Các chính sách của BoJ trước đó trái ngược với các ngân hàng trung ương khác, vốn đã tăng lãi suất mạnh trong 2 năm qua để chống lạm phát do đại dịch COVID-19, các cuộc xung đột trên thế giới và các vấn đề về chuỗi cung ứng.
Sau quyết định này, giá đồng USD đã tăng nhẹ, lên mức gần 150 yen đổi được 1 USD.
NGUYỄN TUYẾN