Ngày 2/10, tại thủ đô Kiev của Ukraine, Tổng thống nước chủ nhà Volodymyr Zelensky và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen đã thảo luận về các “hành lang” thay thế khả thi cho việc xuất khẩu ngũ cốc từ Ukraine.
 |
| Tàu chở hàng Azara hướng tới cảng Pivdennyi của Ukraine ngày 22/9/2023. |
Thỏa thuận Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen do LHQ và Thổ Nhĩ Kỳ làm trung gian năm ngoái cho phép thực hiện hoạt động xuất khẩu ngũ cốc và các thực phẩm khác một cách an toàn từ 2 cảng của Ukraine ở Biển Đen. Tuy nhiên, Nga đã đình chỉ tham gia thỏa thuận trên từ tháng 7/2023.
Để mở đường cho các tàu chở hàng bị mắc kẹt tại các cảng nêu trên, Ukraine thông báo thiết lập “hành lang nhân đạo tạm thời” dọc theo bờ biển phía Tây Biển Đen, gần Romania và Bulgaria. Ngày 1/10, đã có 3 tàu chở hàng rời các cảng của Ukraine trên Biển Đen, khởi hành qua “hành lang nhân đạo tạm thời” này.
Theo thông báo của Văn phòng Tổng thống Ukraine, tại cuộc hội đàm nói trên, ông Zelensky và bà von der Leyen đã nhất trí duy trì “đối thoại mang tính xây dựng” về nỗ lực dỡ bỏ các hạn chế xuất khẩu ngũ cốc do một số nước láng giềng của Ukraine áp đặt.
Hồi tháng 5 năm nay, Ủy ban châu Âu (EC) đã cấm nhập khẩu lúa mì, bắp, hạt cải dầu và hướng dương của Ukraine sang Bulgaria, Hungary, Ba Lan, Slovakia và Romania. Các nước này cho biết ngũ cốc giá rẻ, được miễn thuế từ Ukraine “đổ bộ” đang khiến sản phẩm sản xuất trong nước mất giá, gây ảnh hưởng tới nông dân địa phương và nền kinh tế của họ.
Lệnh cấm này đã hết hạn ngày 15/9 vừa qua và EC đã quyết định dỡ bỏ các hạn chế tạm thời áp đặt đối với ngũ cốc của Ukraine. Mặc dù vậy, Ba Lan, Hungary và Slovakia vẫn quyết quyết đưa ra các hạn chế đơn phương đối với việc nhập khẩu ngũ cốc từ Ukraine.
Trong năm 2022, khoảng 60% lượng ngũ cốc của Ukraine đã được trung chuyển qua 5 quốc gia Đông Âu nêu trên theo “hành lang đoàn kết,” thay thế cho tuyến trung chuyển qua Biển Đen gặp nhiều trở ngại kể từ khi cuộc xung đột ở Ukraine nổ ra từ cuối tháng 2/2022.
DUY TÙNG