Ngoài Việt Nam, còn những nước nào cũng có lễ hội trăng rằm tháng 8 âm lịch và phong tục đón Tết Trung thu của họ có gì khác biệt? Tết Trung thu còn được gọi là Tết trông trăng. Theo truyền thống Tết Trung Thu diễn ra vào ngày 15/8 âm lịch. Khá nhiều nước châu Á coi trọng dịp lễ này.
 |
| Các tuyến phố sầm uất tại Singapore trang hoàng đẹp mắt vào dịp Tết Trung thu. |
Việt Nam
Trung thu ở Việt Nam là ngày lễ lớn gắn liền với trẻ em. Dịp này, các gia đình bày mâm ngũ quả để cúng rằm, sau đó quây quần phá cỗ và tổ chức rước đèn. Các cuộc thi đêm hội trăng tròn cũng được tổ chức náo nhiệt để xem ai làm được chiếc đèn lồng đẹp nhất hay buổi biểu diễn múa múa lân tạo nên không khí sôi động của lễ hội. Trên đường phố, khắp nơi trang trí nhiều đèn lồng, đèn ông sao, trống, mặt nạ… những món đồ chơi trẻ em.
Các loại bánh nướng, bánh dẻo cũng là nét đặc sắc về hương vị Trung thu, với hình tròn và hình vuông tượng trưng cho trời và đất. Ngày nay, ngoài hương vị truyền thống, bánh nướng và bánh dẻo được biến tấu với hàng trăm loại nhân khác nhau nhưng vẫn giữ hồn cốt rất riêng của Trung thu Việt.
Nhật Bản
Tại xứ sở hoa anh đào, Tết Trung thu có tên gọi là Tsukimi hay Otsukimi, có nghĩa là ngắm trăng. Truyền thống này du nhập vào Nhật từ 1.000 năm trước. Otsukimi nhằm tôn vinh mặt trăng trong mùa thu, thời điểm trăng tròn vẹn, hoàn thiện nhất. Lễ hội phản ánh phần nào quan điểm duy mĩ gắn bó với thiên nhiên của xứ Phù Tang.
 |
| Mâm cúng trăng rằm vào ngày Tết Trung thu tại Nhật Bản thường có bánh tsukimi dango và cỏ lau. |
Trong dịp này, người dân mặc trang phục truyền thống và mang đồ cúng đến đền thờ. Ở nhà họ bày biện cây cỏ lau, biểu tượng của sự may mắn và hạnh phúc. Người Nhật ăn bánh gạo tsukimi dango, khoai môn, uống trà và ngắm trăng trong ngày Trung thu.
Ngày nay, người Nhật không còn sử dụng lịch âm, nhưng họ vẫn tổ chức Trung thu rầm rộ. Người Nhật vừa ngắm trăng, vừa ăn những món ăn truyền thống. Họ bày bánh gạo nếp thành mâm lớn để trước thềm nhà, vừa thong thả ngắm trăng, vừa chuyện trò, ăn uống. Trẻ em Nhật Bản cũng tham gia lễ hội rước đèn lồng cá chép.
Món ăn truyền thống thường sử dụng ở Nhật trong dịp lễ này là khoai lang, hạt dẻ, các loại mì như soba, ramen và đặc biệt là bánh tsukimi dango. Bánh tsukimi dango tượng trưng cho Mặt Trăng, được làm từ bột nếp và mật ngọt với hình tròn nhỏ.
Trung Quốc
Trung thu là một trong 4 lễ lớn của người Trung Quốc. Đây là dịp để mọi người trong gia đình đoàn tụ bên nhau, ăn bữa cơm đoàn viên.
Theo truyền thuyết, người Trung Quốc thường uống rượu và ngắm trăng vào ngày lễ này, nên người ta còn gọi đây là tết ngắm trăng. Vào đêm Trung thu, bên cạnh ăn uống, trò chuyện, người Trung Quốc còn có các phong tục khác như tế trăng, thả đèn hoa đăng, thắp đèn lồng giấy, giải câu đố, múa lân…
Một số hoạt động được tổ chức trong dịp đặc biệt này như viết những lời chúc tốt đẹp lên đèn lồng cầu sức khỏe, mùa màng bội thu, hôn nhân, tình yêu, học hành... Ở một số vùng quê, người dân địa phương thắp những chiếc đèn lồng bay lên trời hoặc thả đèn trôi sông mong những lời cầu nguyện thành hiện thực.
Món ăn truyền thống trong ngày Tết Trung thu ở Trung Quốc là bánh nướng, có hình tròn tượng trưng cho sự vẹn tròn, viên mãn. Bánh Trung thu của người Hoa rất giống của người Việt với phần vỏ mỏng, nhân hạt sen, đậu xanh, trứng muối… Ở mỗi vùng của Trung Quốc thì món bánh truyền thống này sẽ có sự biến tấu tùy khẩu vị.
Hàn Quốc
Tết Trung thu tại Hàn Quốc được gọi là Chuseok (nghĩa là đêm mùa thu, đêm trăng đẹp nhất năm) sẽ kéo dài 3 ngày (từ 14 đến 16/8 âm lịch). Đây là dịp người dân xứ sở kim chi trở về quê hương, gia đình sum họp thực hiện các hoạt động cúng bái, đi tảo mộ, tặng quà nhau. Họ tạ ơn tổ tiên và cầu mong mùa màng bội thu, cuộc sống no đủ.
Người Hàn có món bánh riêng cho dịp này với tên gọi là Songpyeon. Món bánh này có hình tựa vầng trăng khuyết hoặc bán nguyệt chứ không phải hình vuông hoặc tròn như các quốc gia khác. Bánh được làm từ bột gạo, đậu xanh, đường và lá thông. Màu sắc bánh đa dạng và đẹp mắt. Dịp này, người dân sẽ mặc áo Hanbok, ăn những món ăn truyền thống như bánh songpyeon, thịt viên áp chảo, bánh đậu xanh và uống rượu sindoju...
Singapore
Ở Singapore, Tết Trung thu còn gọi là Lễ hội Lồng Đèn hoặc Lễ hội Bánh Trung thu. Tết Trung thu tính theo lịch âm là ngày rằm tháng 8 hằng năm. Đây là thời điểm trăng lên cao, trẻ em sẽ vừa múa hát vừa ngắm trăng phá cỗ. Phố phường những ngày này được giăng đèn lồng và trưng các biểu tượng biểu trưng cho ngày hội.
Đối với người dân quốc đảo sư tử, Trung thu là thời điểm thích hợp để giao lưu thân tình, gửi lời cảm ơn và gửi lời chúc tốt đẹp nhất đến người thân, bạn bè, đối tác kinh doanh.
Singapore là một đất nước du lịch nổi tiếng, người dân địa phương không bao giờ bỏ lỡ cơ hội thu hút du khách trong dịp lễ này. Họ trang trí đường Orchard - thiên đường mua sắm, bờ sông, khu phố Tàu, Vườn Trung Hoa và nhiều địa điểm khác để chào đón khách du lịch trên toàn thế giới.
Quảng trường Sengkang được coi là một trong những nơi tổ chức Trung thu nhộn nhịp nhất. Mọi người tập trung đông đủ để trải nghiệm các trò chơi thú vị. Và đây cũng là dịp để cộng đồng người Hoa tại Singapore thể hiện góc văn hóa giàu có và đa dạng của mình tại khu Chinatown.
Thái Lan
Lễ cầu nguyện mặt trăng ở Thái Lan gắn liền với một sự tích khác xa câu chuyện thường được kể tại Trung Quốc về Hằng Nga và câu chuyện nàng lên Mặt trăng.
 |
| Thả đèn trời trong dịp Tết Trung thu tại Thái Lan. |
Truyền thuyết kể rằng vào đêm trăng rằm tháng 8, Bát tiên - 8 nhân vật huyền thoại trong văn hóa truyền thống Trung Quốc - đã bay đến Cung trăng để tặng quả đào và chúc mừng sinh nhật đến Quan Âm, vị thần tượng trưng cho lòng nhân từ và nhân ái ở Trung Quốc.
Do đó, các gia đình ở Thái Lan thường cầu nguyện dưới trăng và tặng nhau những chiếc bánh hình trái đào.
Dù vậy, nhiều truyền thống của lễ Trung thu ở Thái Lan vẫn được giữ nguyên so với ở Trung Quốc, điển hình là thói quen ăn bánh trung thu, đặc biệt là loại bánh có hương vị sầu riêng. Một loại thực phẩm thường thấy khác trong dịp lễ này ở Thái Lan chính là quả bưởi, vì hình dạng tròn xoe của nó tượng trưng cho sự đoàn tụ, sum vầy.
Vào ngày trăng rằm, người dân ở quốc gia Đông Nam Á này thường đi thuyền ngắm cảnh trên Vịnh Siam.
Ngoài những đất nước kể trên, Tết Trung thu cũng là nét văn hóa truyền thống của Lào, Campuchia, Myanmar, Philippines, Triều Tiên… với rất nhiều hoạt động đa dạng và màu sắc riêng.
KHÁNH HẰNG
(Tổng hợp)