Đặc phái viên Liên hợp quốc về Yemen Hans Grundberg cho biết, Chính phủ Yemen và lực lượng Houthi có thể đạt được một giải pháp hòa bình nhằm chấm dứt cuộc xung đột kéo dài hơn 8 năm ở nước này, mặc dù hai bên hiện vẫn thiếu tin tưởng lẫn nhau.
 |
| Chính phủ Yemen và Houthi trao đổi tù nhân gần 900 tù nhân 15/4/2023. Đây được coi là biện pháp xây dựng lòng tin giữa hai bên. |
Ông Grundberg cho hay, văn phòng của ông đang nỗ lực thuyết phục hai bên đối địch nối lại các cuộc đàm phán để giải quyết các tranh chấp và đạt được thỏa thuận hòa bình toàn diện. Ông Grundberg nói thêm ông có “niềm tin vững chắc rằng người Yemen có thể giải quyết xung đột một cách hòa bình”.
Quan chức Liên hợp quốc khẳng định: “Văn phòng của tôi và tôi đã làm việc với các bên tại Yemen để thúc đẩy một mục tiêu, đó là nối lại tiến trình chính trị để hướng tới một giải pháp bền vững cho cuộc xung đột”.
Lực lượng Houthi đã giành quyền lực ở Yemen bằng vũ lực, quản thúc tại gia Tổng thống được quốc tế công nhận và bắt đầu mở rộng quyền kiểm soát trên khắp đất nước.
Theo số liệu của Liên hợp quốc, các hành động của lực lượng Houthi đã gây ra một cuộc xung đột kéo dài, cướp đi sinh mạng của hơn 100 ngàn người.
Vào đầu năm 2015, Liên quân Arab do Saudi Arabia đứng đầu đã can thiệp để hỗ trợ Chính phủ Yemen, động thái đã giúp ngăn chặn các bước tiến của lực lượng Houthi.
Tuy nhiên, điều này đã không giúp chấm dứt xung đột, trong khi phe Houthi vẫn siết chặt vòng vây đối với thành phố Taiz của Yemen.
Ông Grundberg cho hay, thỏa thuận ngừng bắn ban đầu do Liên hợp quốc làm trung gian hồi tháng 4/2022 đã mang lại khoảng thời gian yên bình lâu nhất trên chiến trường Yemen kể từ khi xung đột bắt đầu nổ ra.
Lệnh ngừng bắn cũng mở đường cho những nỗ lực giải quyết các vấn đề then chốt và thúc đẩy các phe phái ở Yemen tham gia vào các cuộc đàm phán.
Đặc phái viên Liên hợp quốc nhấn mạnh: “Mục đích thực sự của chúng tôi và tất cả người dân Yemen là thực hiện các bước đi cần thiết, từ ngừng bắn đến các bước thực sự để hướng tới một giải pháp chính trị và thực thi lệnh ngừng bắn trên toàn quốc”.
Các nỗ lực hòa bình đã vấp phải trở ngại vào tháng 10/2022 khi Houthi từ chối gia hạn thỏa thuận ngừng bắn và tiếp tục thực hiện các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và tên lửa vào cơ sở hạ tầng dầu mỏ ở các tỉnh Hadramout và Shabwa do Chính phủ Yemen kiểm soát.
Theo ông Grundberg, xung đột kéo dài nhiều năm đã gây ra sự thiếu tin tưởng sâu sắc giữa các phe phái ở Yemen và điều này đã cản trở tiến trình đàm phán hòa bình.
Ông Grundberg khẳng định sẽ tiếp tục cố gắng thuyết phục tất cả các bên tại Yemen cam kết thiết lập một lệnh ngừng bắn lâu dài trên toàn quốc, thực thi lệnh ngừng bắn do Liên hợp quốc làm trung gian trước đó, tham gia các cuộc đàm phán liên quan vấn đề kinh tế và quay trở lại tiến trình chính trị.
Đặc phái viên Liên hợp quốc cũng hoan nghênh việc Saudi Arabia và Iran nối lại quan hệ ngoại giao gần đây cho rằng, điều này cũng sẽ có lợi cho tiến trình hòa bình Yemen.
Ông Grundberg nêu rõ, chỉ có các cuộc đàm phán giữa người Yemen mới có thể dẫn đến một thỏa thuận lâu dài nhằm giải quyết xung đột.
NGUYỄN TRƯỜNG