TIN, BÀI LIÊN QUAN:
Đường đi của tử thần
Ngày 3/12/2018, Tổng thống mới đắc cử của Mexico là ông Andres Manuel Lopez Obrador tuyên bố thành lập “Ủy ban sự thật” với mục đích mở lại cuộc điều tra về vụ thảm sát, bắt cóc ngày 26/9/2014, đồng thời làm rõ những gì đã xảy ra với 43 sinh viên. Những báo cáo ban đầu của “Ủy ban sự thật” cho thấy sau khi bị ép lên xe cảnh sát, họ bị đưa về trung tâm thẩm vấn thành phố Iguala rồi sáng hôm sau, 43 sinh viên được giao cho cảnh sát thành phố Cocula kế cận với tội danh “thành viên băng nhóm ma túy Los Rojos” nhằm xóa dấu vết.
 |
| Thân nhân của 43 sinh viên bị giết thắp nến cầu mong công lý. |
Chiều 27-9-2014, phó cảnh sát trưởng Cocula là Cesar Nava Gonzalez ra lệnh cho cấp dưới của mình đưa 43 sinh viên đến Pueblo Viejo, là vùng nông thôn ở ngoại ô Cocula. Tại đây, họ bị giao cho các tay súng thuộc băng nhóm ma túy Guerreros Unidos (Những chiến binh thống nhất) rồi sau đó, Gildardo Lopez Astudillo, phó thủ lĩnh của Guerreros Unidos điện thoại cho Sidronio Casarrubias Salgado, kẻ cầm đầu Guerreros Unidos. Trong cuộc điện thoại, Gildardo nói rằng 43 người bị giam là thành viên băng nhóm Los Rojos, đối thủ của Guerreros Unidos.
Trước những thông tin đó, Sidronio cho phép Gildardo “thủ tiêu tất cả và không để lại dấu vết”. Lời khai của El Chucky, kẻ trực tiếp chỉ huy vụ tàn sát 43 sinh viên cho thấy trước khi ra tay, ông ta đã thảo luận với Francisco Salgado Valladares, một trong những quan chức đứng đầu lực lượng an ninh ở thành phố Iguala về cách thực hiện.
Sẩm tối ngày 29/9, tất cả 43 sinh viên bị El Chuky cùng đồng phạm đưa đến một bãi rác ở ngoại ô thành phố Cocula trên một chiếc xe tải do Gildardo, phó thủ lĩnh băng nhóm Guerreros Unidos đứng tên đăng ký. Các sinh viên đều bị trói quặt tay sau lưng và bị bịt mắt, miệng bị nhét giẻ. Khi xe dừng lại ở bãi rác, 15 sinh viên chết vì ngạt thở, số còn lại bị giết bằng cách cắt cổ, móc mắt và lột da đầu, do El Chuky, Patricio Reyes Landa, Jonathan Osorio Gomez và Agustin García Reyes trực tiếp ra tay. Xác của họ bị vứt xuống một hố rác rồi từ đó cho đến 3 giờ chiều hôm sau, họ bị đốt bằng dầu diesel, lốp xe cũ dưới sự theo dõi của một số thành viên trong băng nhóm Guerreros Unidos. Một kẻ thủ ác tên là Gonzaler khai với “Ủy ban sự thật”: “Khi thấy tất cả đã chết, El Chuky cùng 3 người khác lên xe ra về. Chúng tôi bắt đầu đốt xác nạn nhân từ 9 giờ tối và phải liên tục canh chừng không để cho lửa tắt. Đến mờ sáng, El Chuky và Jonathan Osorio Gomez quay lại, mang cho chúng tôi thêm 5 can dầu diesel, tổng cộng 100 lít, 6 cái lốp xe tải và vài chục thanh gỗ. Việc đốt xác hoàn tất lúc 3 giờ chiều”.
5 giờ, khi đống tro than đã nguội hẳn, một gã đàn ông được gọi là El Terco xuất hiện. Gã ra lệnh thu nhặt tất cả xương cốt còn sót lại, cho vào 8 túi nylon màu đen rồi ném xuống sông San Juan. Trong một tin nhắn El Terco gửi cho Sidronio mà Ủy ban sự thật thu thập được, El Terco viết: “Chúng tôi đã biến chúng thành cát bụi và hòa tan trong nước. Sẽ không bao giờ có ai còn tìm thấy chúng”.
9 năm chờ công lý
Ngày 27/6/2020, sau những chiến dịch săn lùng gắt gao, lực lượng đặc nhiệm thuộc Cơ quan điều tra hình sự Mexico bắt được Sidronio, thủ lĩnh băng nhóm United Warriors, một trong những kẻ chịu trách nhiệm chính trong vụ bắt cóc, giết người, cùng 8 đồng phạm trực tiếp giết hại 43 sinh viên rồi đốt xác. Báo cáo của Ủy ban sự thật cho thấy vụ tàn sát xảy ra ngày 26/9/2014 “là tội ác liên quan đến chính quyền liên bang và nhà nước ở cấp cao nhất. Ủy ban sự thật xác nhận rằng chính phủ liên bang, bao gồm cả quân đội Mexico và cảnh sát liên bang đã biết về mục đích của sinh viên ngay từ khi họ rời khỏi trường Cao đẳng Sư phạm Ayotzinapa để dự lễ tưởng niệm vụ thảm sát Tlatelolco xảy ra năm 1968. Vụ tấn công và giết hại họ là một âm mưu có tính toán, phối hợp giữa chính quyền, cảnh sát và băng nhóm ma túy United Warriors…”. Vẫn theo báo cáo, “doanh trại của cảnh sát chỉ cách hiện trường khoảng 5 phút đi xe nhưng họ vẫn tuyên bố không hay biết gì mặc dù nhiều nhân chứng cho biết họ nghe rất rõ những tiếng súng”.
Nửa cuối năm 2020 và 2021, có thêm 27 người liên quan đến vụ thảm sát vào trại giam. Người cuối cùng bị bắt tối ngày 19/8/2022 là cựu Tổng chưởng lý Jesus Murillo Karam. Theo kết quả điều tra, ông Jesus bị Ủy ban sự thật cáo buộc tội danh “lợi dụng chức vụ, quyền hạn để làm sai lệch hồ sơ, chống lại lực lượng tư pháp” bởi lẽ khi còn là chánh văn phòng Tổng chưởng lý, ông Jesus cũng là người đứng đầu cuộc điều tra. Lúc nhận được những chứng cứ là lời khai của các sinh viên may mắn thoát chết và những người nhìn thấy vụ việc, Jesus đã ém nhẹm nó, kể cả khi đã nắm trong tay hồ sơ về việc vợ chồng Thị trưởng Jose Luis tổ chức giết nhà hoạt động nhân quyền Arturo Hernandez Cardona, ông Jesus cũng bỏ qua bằng cách xếp nó vào danh mục lưu trữ mà không thông qua Tổng chưởng lý. Đến khi ông ta trở thành tổng chưởng lý và khi Ủy ban sự thật đề nghị được tiếp cận hồ sơ nhân chứng, Jesus Murillo Karam trả lời rằng “đã hủy bỏ vì không đáng tin cậy”.
Cũng ngay hôm Jesus bị bắt, Tổng thống Obrador xuất hiện trong một buổi họp báo. Ông nói: “Ngay từ đầu, chúng tôi đã khẳng định rằng chúng tôi sẽ nói ra sự thật, bất kể điều đó có đau đớn đến đâu vì sự thật minh bạch là nguyên tắc vàng của nền dân chủ Mexico…”.
Thế nhưng mọi việc đã dừng lại ở đó. Cho đến nay, vẫn chưa hề có một phiên tòa nào được tổ chức để xét xử những kẻ giết người. Một nhóm các nhà điều tra quốc tế bị buộc phải rời khỏi Mexico cho biết họ bị cảnh sát ngăn cản trong việc tiếp cận các chứng cứ. Vụ thảm sát 43 sinh viên đã trở thành biểu tượng cho thấy chính phủ không có khả năng quy trách nhiệm cho những kẻ đã thực hiện hành vi giết người. Fernandez, một thành viên thuộc nhóm điều tra quốc tế nói: “Họ đã dàn dựng một màn kịch phức tạp để che đậy tội ác liên quan đến nhiều băng nhóm ma túy và lực lượng an ninh ở cấp địa phương, tiểu bang và liên bang. Đó là một dấu hiệu thất bại của Tổng thống Lopez Obrador và là một kết cuộc đáng buồn về việc Mexico không có khả năng thoát khỏi tình trạng vô luật pháp, tội ác không bị trừng phạt.
VŨ CAO
(Theo Latin America Today)