Vì sao ngày càng có nhiều trẻ bị lác mắt?

Ngày nay, điện thoại thông minh (smartphone) không đơn thuần chỉ dùng để nghe, gọi hay nhắn tin mà nó còn có thể xem phim, nghe nhạc, chơi game, đọc sách, báo, tìm địa điểm, thanh toán một số loại cước phí thông qua ngân hàng điện tử, làm việc với văn phòng ảo…

Trẻ dưới 10 tuổi dùng điện thoại thông minh không phải là hiếm. Ảnh minh họa

Hiện tại, ngày càng có nhiều trẻ em dưới 16 tuổi được cha mẹ cho sử dụng smartphone, và hầu hết đều dùng để chơi game, lướt web. Tuy nhiên, một khảo sát của các nhà nghiên cứu tại Bệnh viện Đại học Quốc gia Chonnam, Seoul, Hàn Quốc đã chứng minh nếu để trẻ sử dụng smartphone từ 4 đến 8 tiếng/ngày, trẻ sẽ có nguy cơ bị lác (lé) mắt!

Theo nghiên cứu của các chuyên gia về mắt tại tại Bệnh viện Đại học Quốc gia Chonnam, Seoul, Hàn Quốc, có sự liên quan rất rõ rệt về chứng lác mắt (hay còn gọi là mắt lé) giữa những trẻ em thường xuyên sử dụng điện thoại thông minh từ 4 đến 8 tiếng/ngày và khi dùng, họ để điện thoại quá gần với mắt.

Nghiên cứu được tiến hành trên 120 trẻ em được chọn lựa ngẫu nhiên ở độ tuổi từ 7 đến 16. Các chuyên gia ghi nhận với trẻ nam, trung bình họ dùng điện thoại khoảng 8 tiếng/ngày còn với trẻ nữ, con số này là 10 tiếng, trong đó chơi game khoảng 7 tiếng, còn lại là vào facebook hoặc xem các clip video...

Bằng các thiết bị đo đạc tối tân, nhóm nghiên cứu nhận thấy khi chơi game, mắt tập trung tối đa vào chuyển động trên màn hình, dẫn đến các cơ điều khiển vận động của nhãn cầu (gọi là cơ vận mắt) cũng phải hoạt động gấp 4 lần bình thường. Ở trẻ không sử dụng điện thoại thông minh, trung bình khoảng 5 giây họ chớp mắt 1 lần thì với trẻ chơi game, con số này là 20 giây! Bức xạ phát ra từ màn hình điện thoại cộng với thời gian giữa hai lần chớp mắt quá dài dẫn đến hiện tượng khô mắt.

Bên cạnh đó, não bộ cũng phải tập trung xử lý những hình ảnh do mắt truyền về rồi ra lệnh cho các ngón tay thao tác trên bàn phím. Sau khoảng 3 tháng, 47 trong số 120 trẻ được nghiên cứu xuất hiện dầu hiệu lác mắt mà nguyên nhân là sự mất thăng bằng của các cơ vận nhãn.

Trong con mắt người, có 6 cơ vận nhãn gồm 4 cơ thẳng làm nhiệm vụ đưa mắt lên trên, xuống dưới, vào trong, ra ngoài. 1 cơ chéo lớn đưa mắt xuống dưới, ra ngoài và xoáy vào trong, 1 cơ chéo bé đưa mắt lên trên, ra ngoài và xoáy ra ngoài. Nhờ những cơ này mà người ta mới có thể nhìn ngang ngó dọc, liếc xéo hay trợn trừng.

Lác mắt hoặc lé mắt là một thuật ngữ dùng để chỉ tình trạng hai mắt không thẳng hàng hay nói một cách khác: Một mắt nhìn thẳng và một mắt khác nhìn lệch đi. Giáo sư Lee Song Yok, chủ nhiệm nhóm nghiên cứu nói: “Lác mắt có thể lệch vào trong (gọi là lác hội tụ), lệch ra ngoài (lác phân kỳ), hoặc tròng đen mắt này cao hơn mắt kia. Lác mắt dẫn đến thị lực hai mắt đều giảm. Nó không chỉ khiến cho trẻ có mặc cảm về mặt thẩm mỹ mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng của mắt và chức năng phối hợp giữa hai con mắt. …”

Bình thường, ở những trẻ dưới 3 tuổi, tỉ lệ lác mắt chiếm khoảng 2%. Từ 4 đến 16 tuổi con số này là 3% mà nguyên nhân hoặc do di truyền, do sự thiếu cân bằng của não kết hợp với mắt, hoặc bất cứ thứ gì cản trở thị lực ở một bên mắt (thí dụ như bị cườm ở thời thơ ấu).

Đôi khi, nó cũng có nguyên nhân từ các dây thần kinh điều khiển cơ mắt hoặc một bất thường trong các cơ mắt, hoặc các mô xung quanh trong hốc mắt, do tật khúc xạ… Giáo sư Lee Song Yok nói: “Tuy nhiên, các nguyên nhân nêu trên đều có thể điều trị bằng các biện pháp như đeo kính, mổ điều chỉnh các cơ vận động nhãn cầu, tập cho trẻ sử dụng hai mắt cùng một lúc nhưng với những trẻ bị lác mắt do thường xuyên sử dụng điện thoại thông minh, lâu dài trẻ sẽ mắc phải “bệnh mắt lười - y học gọi là nhược thị”, biểu hiện bằng hiện tượng mắt lờ đờ, phản xạ nhìn suy giảm”.

Vẫn theo Giáo sư Yok, điều nguy hiểm nhất với người lác mắt là mất thị giác của cả 2 mắt (thị giác này cần thiết để nhìn hình nổi và phân biệt chính xác khoảng cách gần xa). Nó thường xảy ra trong trường hợp bị lác trước 9 tuổi nhưng không được điều trị. Người mất thị giác của cả 2 mắt vẫn có thể nhìn thấy được nhưng không thể làm những nghề đòi hỏi sự chính xác cao và hay gặp nguy hiểm khi lái tàu, xe.

Giáo sư Yok nói: “Chứng lác mắt do sử dụng điện thoại thông minh ở trẻ 7 đến 16 tuổi hoàn toàn có khả năng phục hồi nếu các bậc cha mẹ ngưng không cho trẻ đụng đến điện thoại trong khoảng thời gian 2 hoặc 3 tháng. Khi trẻ đã hết lác và nếu trẻ tiếp tục dùng điện thoại, hãy bắt buộc trẻ phải để điện thoại cách xa mắt ít nhất là 30cm đồng thời cấm trẻ không được nhìn chăm chăm vào màn hình quá 30 phút.

Từ 7 đến 10 tuổi, tổng thời gian chơi trên điện thoại thông minh tốt nhất là 2 tiếng, nhưng chia ra làm 2 hoặc 3 lần, mỗi lần cách nhau chừng 2 tiếng. Với trẻ từ 11 đến 16 tuổi, thời gian chơi có thể tăng lên 4 tiếng nhưng mỗi lần chơi nên giới hạn trong khoảng 1 tiếng…”.

Không chí có nghiên cứu của Bệnh viện Đại học Quốc gia Chonnam, Seoul, Hàn Quốc, chứng minh sự liên quan của hiện tượng lác mắt đối với những trẻ em thường xuyên sử dụng điện thoại thông minh từ 4 đến 8 tiếng/ngày, mà tại Đại học Baylor, bang Texas, Mỹ, một khảo sát tương tự trên 164 sinh viên cũng đã cho thấy ngay cả người trưởng thành cũng có thể bị lác mắt nếu cứ chúi đầu vào điện thoại thông minh trên 10 tiếng mỗi ngày.

Tiến sĩ William Novak, trưởng nhóm nghiên cứu nói: “Trong 90 sinh viên mà chúng tôi chọn ngẫu nhiên làm đối tượng khảo sát, có 76 người bị lác mắt tạm thời - nghĩa là nếu họ ngừng sử dụng điện thoại thông minh khoảng 2 tháng thì các cơ vận nhãn sẽ tự điều chỉnh mắc lác trở về vị trí bình thường, còn 14 người lác vĩnh viễn”.

VŨ CAO
(Theo Chonnam National Hospital)