Nhận lời mời của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres thăm chính thức Việt Nam trong 2 ngày 21 và 22/10/2022. Đây là chuyến thăm quan trọng của người đứng đầu LHQ- tổ chức đa phương lớn nhất thế giới - thể hiện thông điệp mạnh mẽ về sự coi trọng của LHQ đối với quan hệ đối tác Việt Nam - LHQ trong 45 năm qua.
 |
| Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc và Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres tại Hà Nội sáng 21/10. |
Hình mẫu của hợp tác phát triển
LHQ tổ chức quốc tế đa phương đầu tiên, lớn nhất và có ảnh hưởng nhất tới đời sống quốc tế - chính thức được thành lập vào ngày 24/10/1945. Từ đó đến nay, LHQ luôn giữ vai trò hàng đầu trong các nỗ lực ngăn ngừa và giải quyết các cuộc xung đột, góp phần to lớn vào việc đẩy lùi nguy cơ chiến tranh, được công nhận là nền tảng không thể thiếu vì một thế giới hòa bình, thịnh vượng và công bằng.
Từ 51 quốc gia thành viên khi mới được thành lập, LHQ hiện đã có 193 quốc gia thành viên và một hệ thống tổ chức toàn diện gồm 6 cơ quan chính, nhiều cơ quan phụ trợ, 20 tổ chức chuyên ngành và 5 Ủy ban kinh tế - xã hội đặt tại các khu vực, cùng hàng chục quỹ và chương trình, hoạt động trong hầu hết các lĩnh vực, từ ngăn ngừa và giải quyết xung đột, giải trừ vũ khí, chống khủng bố, bảo vệ người tị nạn, bảo vệ môi trường và phát triển bền vững, cho đến thúc đẩy dân chủ, quyền con người, bình đẳng giới...
Việt Nam chính thức gia nhập LHQ vào ngày 20/9/1977. Việc chính thức gia nhập tổ chức toàn cầu lớn nhất này đã mở ra chương mới trong quan hệ của Việt Nam với thế giới, từ đó tạo điều kiện cho Việt Nam không chỉ tranh thủ sự giúp đỡ của quốc tế cho tái thiết đất nước, mà còn ngày càng tham gia, đóng góp sâu rộng hơn vào các công việc chung của LHQ và của thế giới.
Nhìn lại lịch sử 45 năm qua, mối quan hệ đối tác hợp tác giữa Việt Nam và LHQ đã có một hành trình với đầy ắp, sâu đậm những dấu ấn của LHQ đối với tiến trình phục hồi sau chiến tranh, rồi đi đến đổi mới, hội nhập sâu rộng, toàn diện với đời sống quốc tế của Việt Nam. Đây đã trở thành một ví dụ điển hình về hợp tác phát triển, được cộng đồng quốc tế ghi nhận, đánh giá cao.
Hợp tác Việt Nam - LHQ ngày càng hiệu quả
Kể từ khi tham gia vào các hoạt động chung của LHQ, Việt Nam đã chủ động đóng góp tích cực và ngày càng thực chất, trong đó có đề cao vai trò của LHQ và chủ nghĩa đa phương, thúc đẩy tôn trọng Hiến chương LHQ, luật pháp quốc tế, quan hệ bình đẳng, hợp tác phát triển giữa các quốc gia và quyền tự quyết của các dân tộc, phản đối hành động áp bức, xâm lược, cấm vận đơn phương trong quan hệ quốc tế; tham gia đóng góp vào quá trình thảo luận, thông qua nhiều nghị quyết, tuyên bố quan trọng của LHQ về hợp tác phát triển, giải trừ quân bị, chống phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt, chống khủng bố, bảo đảm quyền con người.
Việt Nam được LHQ và cộng đồng quốc tế đánh giá là một điển hình thành công trong việc thực hiện các Mục tiêu phát triển Thiên niên kỷ và là một quốc gia quyết tâm và nghiêm túc thực hiện Chương trình nghị sự 2030 về phát triển bền vững và Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu.
Việt Nam cũng tích cực thúc đẩy các sáng kiến cải tổ LHQ, đặc biệt được đánh giá là một trong những quốc gia đi đầu triển khai sáng kiến “Thống nhất hành động” của LHQ nhằm tăng hiệu quả hoạt động của LHQ ở cấp độ quốc gia.
Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres từng đánh giá: “Việt Nam là đối tác tin cậy vững chắc của LHQ, chính sự tham gia chủ động, tích cực và có trách nhiệm của Việt Nam trong các vấn đề quốc tế đã góp phần nâng cao vị thế, uy tín quốc tế của Việt Nam”…
Sự tham gia, đóng góp tích cực chính là cơ sở để Việt Nam được tín nhiệm bầu vào nhiều vị trí, cơ quan quan trọng của LHQ, ghi thêm nhiều dấu ấn quan trọng, như: Phó Chủ tịch Đại hội đồng LHQ (năm 1997), thành viên Hội đồng Kinh tế - Xã hội của LHQ (ECOSOC) (nhiệm kỳ 1998 - 2000 và 2016-2018), Hội đồng Nhân quyền (nhiệm kỳ 2014 - 2016), Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an LHQ (nhiệm kỳ 2008 - 2009 và 2020 - 2021)… Trong đó đóng góp nổi bật nhất của Việt Nam phải kể đến là vai trò Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an LHQ nhiệm kỳ 2020 - 2021. Ở cương vị này, Việt Nam đã thể hiện vai trò tích cực, chủ động, trách nhiệm và cân bằng qua những đóng góp thiết thực, được lãnh đạo LHQ, các nước và dư luận quốc tế đánh giá cao.
Hiện Việt Nam đang đảm nhiệm nhiều vị trí quan trọng tại các cơ quan LHQ như thành viên Hội đồng khai thác Liên minh Bưu chính Thế giới (UPU) nhiệm kỳ 2022 - 2025, Hội đồng Thống đốc cơ quan Năng lượng Nguyên tử quốc tế (IAEA) nhiệm kỳ 2021 - 2023, các cơ quan điều hành và chuyên môn của Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa (UNESCO), Ủy ban Luật pháp quốc tế (ILC) nhiệm kỳ 2017 - 2021 và 2023- 2027, một số cơ chế của LHQ như Ủy ban Ranh giới thềm lục địa (CLCS) nhiệm kỳ 2023 - 2028, Ủy ban pháp lý và kỹ thuật của Cơ quan quyền lực đáy đại dương (LTC) nhiệm kỳ 2023 - 2027...
Chuyến thăm chính thức Việt Nam của Tổng Thư ký Antonio Guterres lần này tiếp tục là cơ hội để mở rộng và nâng cao hơn nữa hiệu quả hợp tác hai bên, hỗ trợ tích cực cho công cuộc phát triển đất nước, hội nhập quốc tế của Việt Nam và góp phần nâng cao vai trò của LHQ trong thời kỳ mới.
|
Mới đây nhất, tại cuộc họp của Đại hội đồng LHQ ngày 7/6/2022, các nước đã đồng thuận bầu Việt Nam trở thành một trong những Phó Chủ tịch Đại hội đồng LHQ khóa 77 đại diện cho khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Việt Nam đảm nhiệm vị trí này trong 1 năm kể từ ngày 13/9/2022. Tiếp đó, ngày 11/10/2022, tại trụ sở LHQ (New York, Hoa Kỳ), hai tiếng “Việt Nam” lại được xướng lên khi Đại hội đồng LHQ bầu 14 quốc gia làm thành viên Hội đồng Nhân quyền LHQ nhiệm kỳ 2023 - 2025. Đây là lần thứ hai Việt Nam trúng cử vào vị trí thành viên Hội đồng Nhân quyền LHQ.
|
TRỌNG ĐỨC