Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ (CBP) cho biết, trong năm tài chính 2022 kết thúc vào ngày 30/9 vừa qua, nước này đã chặn 2,38 triệu lượt người di cư bất hợp pháp qua biên giới với Mexico, tăng 37% so với tài khóa trước và gấp hơn 2 lần mức kỷ lục từng được ghi nhận trong năm 2019 (nhiệm kỳ của cựu Tổng thống Donald Trump).
 |
| Người di cư Haiti băng qua rừng rậm Darien gần Acandi thuộc tỉnh Choco (Colombia) để sang Panama và tới Mỹ. |
Chỉ riêng trong tháng 9, nhà chức trách đã chặn 227.547 người vượt biên trái phép, mức cao thứ 3 tính theo tháng trong nhiệm kỳ của Tổng thống Joe Biden.
Con số này tăng 11% so với tháng 8/2022 và cao hơn 18,5% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong số này có 78.000 người di cư từ Venezuela, Cuba và Nicaragua, và gần 58.000 người từ Mexico và 3 nước Trung Mỹ trước đây từng chiếm phần lớn dòng người di cư sang Mỹ.
CBP cho biết, sự thay đổi này là do áp dụng đạo luật mang tên Tiêu đề 42, được áp dụng từ những ngày đầu bùng phát đại dịch COVID-19, theo đó nhà chức trách có thể từ chối cấp quyền tị nạn theo luật pháp Mỹ và quốc tế để ngăn chặn dịch lây lan.
Theo CBP, nhà chức trách đã áp dụng Tiêu đề 42 tổng cộng 2,4 triệu lần, nhưng có ít vụ trục xuất đối với người di cư đến từ Mexico, Guatemala, Honduras và El Salvador hơn so với những quốc tịch còn lại.
Tuy nhiên, giới chức Mỹ và Mexico cũng bổ sung rằng số người di cư Venezuela đến Mỹ đã giảm 80% kể từ ngày 12/10, khi Washington bắt đầu trục xuất người di cư bất hợp pháp qua biên giới phía Nam theo thỏa thuận song phương mới đạt được.
Đồng thời, Mỹ sẽ tiếp nhận 24.000 người di cư Venezuela nhập cảnh bằng đường không, thông qua một cơ chế hợp pháp tương tự như chương trình đã áp dụng cho người di cư Ukraine.
Trong một diễn biến liên quan vấn đề người di cư, Cơ quan Di trú Quốc gia (SNM) của Panama ngày 24/10 cho biết, từ đầu năm đến nay, tổng cộng 204.986 người di cư bất hợp pháp đã vượt qua rừng rậm Darien, biên giới tự nhiên giữa Panama và Colombia, để tới Mỹ.
Số liệu nói trên cao hơn nhiều so với con số kỷ lục 133.726 người di cư bất hợp pháp ghi nhận trong cả năm 2021, vượt qua tất cả các cuộc băng rừng vượt biên trong thập kỷ trước, đánh dấu một cuộc khủng hoảng nhân đạo chưa từng có trong khu vực.
SNM nhấn mạnh, trong số 204.986 người vượt rừng từ ngày 1/1-22/10 năm nay, 147.203 người, tương đương 71,8%, là người Venezuela, còn lại là công dân của khoảng 30 quốc gia châu Mỹ, châu Phi và châu Á.
Tình trạng gia tăng dòng người di cư bất thường vào Panama qua rừng rậm Darien, bất chấp những mối nguy hiểm nơi rừng thiêng nước độc và nguy cơ trở thành nạn nhân của các băng nhóm buôn lậu, buôn người và tội phạm có tổ chức khác, một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh báo về khu vực Trung Mỹ, điểm nóng tập trung hàng ngàn người đến từ khắp nơi trên thế giới để tìm kiếm “giấc mơ Mỹ”.
MAI PHƯƠNG