Các biến thể SARS-CoV-2 liên tục biến đổi tới khi thế giới miễn dịch
Sự xuất hiện của biến thể Omicron (B.1.1.529) của virus SARS-CoV-2 ở Nam Phi được cho là có khả năng lây lan và kháng vắc xin cao hơn các biến thể trước đang khiến cả thế giới lo ngại.
 |
| Nhân viên y tế chuyển bệnh nhân COVID-19 tại Melbourne (Australia). |
Tuy nhiên, điều đáng lưu ý là ngoài biến thể Alpha xuất hiện đầu tiên ở Vương quốc Anh, nhiều biến thể mới khác của virus SARS-CoV-2 lại được phát hiện ở các nền kinh tế mới nổi hàng đầu thế giới.
Đơn cử như biến thể Delta được phát hiện đầu tiên tại Ấn Độ, biến thể Gamma xuất hiện đầu tiên ở Brazil, trong khi biến thể Beta và Omicron là tại Nam Phi.
Tại thời điểm hiện tại, sự xuất hiện các biến thể mới ở các nước trên có thể là do tỷ lệ tiêm chủng thấp.
Thực tế cho thấy tỷ lệ tiêm vắc xin phòng COVID-19 ở các nước giàu hơn hiện nay đều đạt mức cao, qua đó hạn chế khả năng virus tạo ra các đột biến mới.
Trong khi đó, các quốc gia có tỷ lệ tiêm chủng thấp hoặc người dân có tâm lý do dự tiêm vắc xin ngừa COVID-19 lại vô tình tạo cơ hội cho SARS-CoV-2 tìm ra “cách thức mới” để vượt qua các hàng rào bảo vệ và biến đổi.
| Chính phủ Indonesia ngày 28/11 đã quyết định ngừng nhập cảnh đối với các du khách quốc tế từng ở 10 quốc gia châu Phi và vùng lãnh thổ Hong Kong (Trung Quốc) trong vòng 2 tuần nhằm ngăn chặn sự xâm nhập của biến thể Omicron. 10 quốc gia châu Phi trên gồm: Nam Phi, Botswana, Namibia, Zimbabwe, Leshoto, Mozambique, Eswatini, Malawi, Angola và Zambia. Danh sách này sẽ được xem xét lại sau 2 tuần dựa trên kết quả đánh giá định kỳ. Trong khi đó, Singapore cũng đã quyết định hoãn triển khai đi lại cho người đã tiêm vắc xin với các nước Qatar, Saudi Arabia và UAE. Cũng do lo ngại biến thế Omicron, Saudi Arabia đa tạm dừng tất cả chuyến bay đến và đi từ 14 quốc gia châu Phi. |
Dù vẫn còn quá sớm để xác định được việc mức độ ảnh hưởng của biến thể Omicron, song các nhà khoa học cho biết với số lượng đột biến cao bất thường, Omicron có thể né tránh phản ứng miễn dịch của cơ thể, đồng thời làm tăng khả năng lây lan.
Biến thể này có thể lây lan nhanh ở những người chưa được tiêm phòng, hay thậm chí phá vỡ khả năng miễn dịch ở những người đã từng mắc COVID-19 hoặc đã tiêm chủng.
Khi khả năng miễn dịch tự nhiên hoặc được hình thành sau khi tiêm vắc xin ngừa COVID-19 tăng lên, quá trình tiến hóa của virus sẽ ngày càng phải “khôn khéo” hơn để né tránh sự phòng thủ của con người.
Cho đến nay, mới chỉ có hơn 50% dân số thế giới đã tiêm 1 mũi vắc xin ngừa COVID-19. Điều này đồng nghĩa vẫn còn hơn 3,4 tỷ người chưa được bảo vệ và những người này có thể trở thành “những phòng thí nghiệm” di động để virus SARS-CoV-2 tìm cách phát triển các đột biến mới.
PHƯƠNG OANH