Mặc dù Nhật Bản vừa trải qua giai đoạn tăng trưởng tồi tệ nhất lịch sử trong các tháng 4-6/2020, giới quan sát nước này đã đưa ra dự đoán lạc quan rằng sau khi rơi xuống đáy, nền kinh tế Xứ hoa Anh đào sẽ chuyển sang giai đoạn phục hồi.
Tuy nhiên, trong bối cảnh các nền tảng tiêu dùng tư nhân và xuất khẩu, hai động lực tăng trưởng chính của quốc gia Đông Á, chưa thể khởi sắc vì đại dịch COVID-19, Nhật Bản vẫn đối diện nguy cơ rơi vào suy thoái kép ngay cả khi nền kinh tế có thể phục hồi nhanh.
Tuần trước, dữ liệu chính phủ cho thấy Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Nhật Bản trong quý 2/2020 đã giảm 27,8% so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là mức sụt giảm mạnh nhất trong vòng 40 năm được ghi nhận sau khi các hoạt động kinh tế của nước này bị hạn chế vì đại dịch.
Văn phòng Nội các Nhật Bản cho biết tiêu dùng cá nhân đã giảm 8,2%, trong khi xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ bao gồm cả chi tiêu của khách du lịch nước ngoài giảm 18,5%. Akane Yamaguchi, chuyên gia kinh tế thuộc Viện Nghiên cứu Daiwa, đã cảnh báo rằng: “Chi tiêu tiêu dùng sẽ tiếp tục chững lại vì sự đình trệ sẽ tiếp tục diễn ra, đặc biệt là ở khối các DN có hoạt động liên quan đến dịch vụ trực tiếp, do lo ngại về sự lây lan của COVID-19”.
Trong khi chính phủ vẫn chưa công bố dữ liệu về chi tiêu tiêu dùng của tháng 7/2020, chuyên gia Yamaguchi dự báo rằng các số liệu sẽ tiếp tục yếu đi so với hồi tháng 6. Các biện pháp chưa từng có tiền lệ đã giáng một đòn nặng nề vào nền kinh tế, khi chi tiêu hộ gia đình giảm với tốc độ kỷ lục vào tháng 4 và lập kỷ lục mới vào tháng sau đó.
Mặc dù tốc độ suy giảm đã chậm lại vào tháng 6 sau khi các khuyến nghị về giãn cách xã hội được nới lỏng và các hoạt động kinh tế được nối lại, sự bùng phát trở lại của đại dịch ở Tokyo và các trung tâm đô thị khác đã phủ bóng lên triển vọng phục hồi kinh tế.
Trong bối cảnh đó, việc Thủ tướng Shinzo Abe một lần nữa ban bố tình trạng khẩn cấp có thể “gây thiệt hại cho nền kinh tế và sau đó dẫn đến suy thoái kép,” chuyên gia Yamaguchi cảnh báo.
Xuất khẩu của Nhật Bản giảm hơn 20% trong ba tháng liên tiếp kể từ tháng 4, đánh dấu mức sụt lớn nhất kể từ năm 2009, khi kinh tế toàn cầu bị tổn hại bởi cuộc khủng hoảng tài chính, theo sau sự sụp đổ của ngân hàng Lehman Brothers vào năm trước đó.
Kazuma Maeda, một chuyên gia kinh tế trong mảng chứng khoán tại Barclays Securities Japan Ltd., nhận định dữ liệu của chính phủ về hoạt động thương mại trong tháng 7 cho thấy xuất khẩu của Nhật Bản đã chạm “đáy” trong giai đoạn từ tháng 4 đến tháng 6.
Theo ông Kazuma Maeda, tốc độ phục hồi kinh tế sẽ chậm, trong bối cảnh “làn sóng lây nhiễm có thể làm hạn chế nghiêm trọng hoạt động ở các nền kinh tế lớn và từ đó gây áp lực lên xuất khẩu của Nhật Bản”.
Ông Kazuma Maeda nói thêm: “Liệu kinh tế Nhật Bản có thể tiếp tục phục hồi hay không phụ thuộc vào tình hình lây nhiễm trong nước. Nếu số ca mắc COVID-19 tăng nhanh hơn, khả năng kinh tế Nhật Bản rơi vào suy thoái kép sẽ tăng lên”.
PHƯƠNG NGA (Vietnam+)