Các nước Nga, Mỹ, châu Âu, Trung Quốc và Australia đang chạy nước rút để có được vaccine phòng COVID-19. Trong đó, có 160 “ứng viên” tiềm năng; 20 loại đến giai đoạn thử nghiệm trên người và 140 loại khác được đánh giá tiền lâm sàng.
Thử nghiệm lâm sàng của Nga diễn ra tại Đại học Y khoa Sechenov. Theo bà Elena Smolyarchuk, người đứng đầu dự án: “Vaccine chứng minh được tính hiệu quả nhất định. Nghiên cứu đã hoàn thành. Kết quả cho thấy vaccine đủ an toàn. Các tình nguyện viên sẽ xuất viện ngày 15 và 20/7”. Alexander Gintsburg, Viện trưởng Viện Dịch tễ học và Vi sinh Gamalei, nơi phát triển vaccine, kỳ vọng liều đầu tiên được chấp thuận ngày 12 đến 14/8. Các công ty công nghệ sinh học có thể sản xuất đại trà kể từ tháng 9.
Australia đã tiến đến thử nghiệm lâm sàng ngày 13/7 vừa qua, tại Đại học Queensland. Sản phẩm có sự hợp tác giữa Tổ chức Nghiên cứu Khoa học & Công nghiệp Khối thịnh vượng chung, Công ty Công nghệ sinh học CSL và Cytiva. Giai đoạn đầu của nghiên cứu có 120 tình nguyện viên tham gia, độ tuổi từ 18 đến 55. Họ được chia làm 2 nhóm, tiêm vaccine và sử dụng giả dược. Nhóm dùng vaccine sẽ được theo dõi trong vòng 12 tháng. Giáo sư Paul Young, đồng trưởng nhóm của dự án cho biết: “Chúng tôi hy vọng có kết quả sơ bộ sau 3 tháng. Nếu mọi việc suôn sẻ, chúng tôi sẽ nhanh chóng chuyển sang giai đoạn tiếp theo, quy mô lớn hơn, trên các tình nguyện viên ở nhiều độ tuổi, để chắc chắn rằng vaccine hiệu quả toàn cầu”.
Ở Anh hiện có 2 “ứng viên” tiềm năng. Một do Đại học Hoàng gia London phát triển, dự kiến đưa vào sử dụng nửa đầu năm 2021, theo GS. Robin Shattock. Liều thử nghiệm đầu tiên đã được tiêm cho 15 người vào đầu tháng này. Giai đoạn tiếp theo có sự tham gia của 300 tình nguyện viên. Nếu vaccine an toàn và hiệu quả, nghiên cứu sâu rộng hơn, trên 6.000 người, sẽ được khởi động vào tháng 10.
Tại Mỹ, ngày 8/7, Công ty công nghệ sinh học Moderna đã hoàn tất đăng ký thử nghiệm giai đoạn 2 cho vaccine mRNA-1273. Công ty công nghệ sinh học Novavax, trụ sở tại Maryland bắt đầu thử nghiệm giai đoạn 1 đối với vaccine NVX-CoV2373 hồi tháng 5. Kết quả sơ bộ có thể được công bố trong tháng 7 này. Chính phủ Mỹ cũng mạnh tay tài trợ 1,6 tỷ USD cho sản phẩm của Novavax. Đổi lại, hãng sẽ ưu tiên 100 triệu liều đầu tiên cho công dân Mỹ. Tháng 6, hãng dược Inovio tuyên bố 94% trong số 40 tình nguyện viên tham gia thử nghiệm giai đoạn 1 “phát triển phản ứng miễn dịch tổng thể 6 tuần sau khi tiêm 2 liều”.
Hãng dược phẩm CanSino Biologics (Trung Quốc) đã khởi động thử nghiệm trên người loại vaccine có tên gọi Ad5-nCoV hồi tháng 5. Các chuyên gia được cho là đang đàm phán với Nga, Brazil, Chile và Arab Saudi để bắt đầu nghiên cứu giai đoạn 3. Ông Qiu Dongxu, giám đốc điều hành, kiêm người sáng lập công ty, lưu ý thử nghiệm giai đoạn 2 cho kết quả “tốt hơn nhiều” so với trước đó, xét trên yếu tố an toàn và hiệu quả kích thích cơ thể sinh phản ứng miễn dịch. Các bước tiếp theo có thể bắt đầu khá sớm, với 40.000 tình nguyện viên. Hai “ứng viên” khác, được phát triển bởi Công ty công nghệ sinh học Sinovac, đơn vị trực thuộc Tập đoàn Dược phẩm Quốc gia Trung Quốc (Sinopharm) đã được phê duyệt thử nghiệm giai đoạn cuối cùng.
XUÂN NGUYỄN