Là nơi duy nhất trên thế giới tái chế kim loại từ người chết sau khi hỏa thiêu, Công ty Ortho Metal, Hà Lan được 60 lò thiêu tại Anh Quốc, 56 lò thiêu ở Hà Lan cùng 276 lò thiêu tại Bỉ, Đan Mạch, Italia, Đức, Pháp... đăng ký tham gia. Theo Ortho Metal, trung bình mỗi năm họ thu hồi khoảng 75 tấn kim loại, dùng để chế tạo động cơ máy bay, linh kiện ô tô hoặc đơn giản hơn là những tấm bảng hướng dẫn giao thông đường bộ…
 |
| Nhân viên Ortho Metal thu hồi các bộ phận kim loại sau khi hỏa thiêu người quá cố. |
1. Trong Y khoa, kim loại thường được sử dụng vào việc làm khung hàm răng giả, đinh vít nẹp xương, mảnh vá hộp sọ hoặc thay thế xương cẳng tay, cổ xương đùi… Hầu hết chúng được chế tạo từ vàng, bạc, coban, titan hoặc thép không gỉ. Ông Van Helshine, phụ trách truyền thông của Ortho Metal cho biết: “Bên cạnh đó, nhiều cỗ quan tài còn được bọc kim loại ở các góc, tay nắm để tăng thêm phần long trọng. Chúng tôi cũng sẽ thu hồi tất cả những miếng kim loại này”.
Việc thu hồi diễn ra theo thứ tự: Trong quá trình hỏa thiêu, khi tử thi đã cháy hết, một băng tải đưa tất cả những gì còn lại của người chết vào một cỗ máy có tính năng nhận biết kim loại lẫn trong tro cốt rồi tách nó ra.
Vick Statham, kỹ thuật viên điều hành cỗ máy này nói: “Sau khi phân loại, nó sẽ được nung chảy rồi đúc thành từng khối. Trong suốt những năm từ 2008 đến nay, nhiều nhà máy chế tạo động cơ máy bay, ô tô ở Mỹ đã sử dụng titan của chúng tôi để gia công nhiều chi tiết với chất lượng không thua titan nguyên gốc. Nó đạt tiêu chuẩn của Cục Hàng không dân dụng Liên bang Mỹ và Hiệp hội xe hơi Mỹ”.
Trước khi hỏa thiêu, tử thi sẽ được cho đi qua một máy quét X. quang nhằm phát hiện kim loại. Nếu có, Ortho Metal sẽ hỏi ý kiến thân nhân người quá cố về việc tái chế. Trường hợp họ không đồng ý thì Ortho Metal sẽ trao lại cho gia đình toàn bộ những gì còn lại sau khi thiêu.
Tuy nhiên, đại đa số thân nhân người quá cố đều ủng hộ chương trình này. Bà quả phụ Margarita ở Naples, Italia cho biết: “Lúc còn sống, chồng tôi phải mổ đặt cổ xương đùi bằng titan sau một tai nạn giao thông. Nay ông ấy chết đi, tôi tin rằng khối titan ấy vẫn sẽ còn giúp ích cho người khác”.
Bà Dillie, quả phụ của ông Ronald Brown, sống tại bang California nói: “Tháng 10 năm ngoái, khi chồng tôi chết và lúc hỏa thiêu xong, chúng tôi rất ngạc nhiên khi lẫn trong tro xương của ông ấy là gần 0,5 kg mảnh kim loại”. Ông Ronald Brown qua đời ở tuổi 94. Bị thương trong chiến tranh Triều Tiên khi sa vào một bãi mìn. Bò lết trên mặt đất hơn 3km, ông mới gặp đồng đội rồi được đưa đến một trạm quân y. Tại đây, sau khi cứu chữa cho ông, các bác sĩ đã quyết định để nguyên những mảnh kim loại trong xương chân, xương chậu và xương đùi ông vì không an toàn nếu mổ để lấy nó.
Con gái ông, cô Jane Brown nói: “Lúc còn sống, bố tôi vẫn thường kể về chuyện này. Khi nhận tro của ông, gia đình chúng tôi thắc mắc không biết những mảnh kim loại ấy có còn không? Kết quả là chúng tôi được lò thiêu giao cho một cái túi, đựng đầy các mẩu sắt thép. Mẹ tôi quyết định tặng nó cho công ty Ortho Metal”.
2. Bắt đầu đi vào hoạt động từ năm 2007, chỉ hơn một năm sau đó, Ortho Metals đã nhận được sự cộng tác của hơn 400 lò thiêu trên toàn châu Âu. Ông Kard Rubbens, chủ lò thiêu ở Copenhagen, Đan Mạch nói: “Thông thường sau khi thiêu xong, tro cốt sẽ được chúng tôi để vào một chiếc hộp bằng sứ rồi trao cho người nhà nhưng nếu cơ thể người chết có kim loại và nếu người nhà đồng ý tái chế thì Ortho Metals sẽ đảm nhận việc trao tro cốt”. Ruud Verberne, giám đốc công ty Ortho Metals cho biết: “Hiện tại, các vật liệu bằng kim loại, nhất là những kim loại quý như coban, titan, vàng, bạch kim, bạc… là thứ không thể thiếu trong một số ngành công nghiệp. Nhưng nếu mua kim loại nguyên gốc thì giá rất đắt, dẫn đến giá thành sản phẩm cũng cao hơn trong lúc nếu sử dụng kim loại tái chế giá sẽ rẻ hơn, chưa kể việc khai thác mỏ để lấy nguyên liệu thô sẽ gây ô nhiễm và hủy hoại môi trường”.
Vì vậy, nhiều thân nhân người chết khi được hỏi, đã hoàn toàn đồng tình với việc tái chế kim loại lấy ra từ cơ thể người thân họ. Ngay cả Rosso Wong, người Italia gốc Hoa ở thành phố Copenhagen, Đan Mạch, khi hỏa thiêu thi thể cha anh, công ty Ortho Metals thu được hơn nửa once vàng vì nhiều người Hoa lớn tuổi đều thích trồng răng vàng, tượng trưng cho sự giàu có, quý phái. Ông Ruud Verberne nói tiếp: “Nó tương đương với 900USD. Số vàng này, chúng tôi bán cho một công ty chuyên làm chip vi xử lý trong điện thoại di động, máy tính”. Điều đáng nói là tiền thu được từ việc bán kim loại đều được Ortho Metal dùng vào mục đích từ thiện mà cụ thể là từ năm 2010 đến nay, Quỹ Ortho Metal đã tài trợ hơn 20 triệu USD cho chương trình hỗ trợ giáo dục, thực phẩm và y tế cho trẻ em nghèo ở một số quốc gia châu Phi, nơi thường xảy ra những cuộc xung đột sắc tộc.
Khi được hỏi đại dịch COVID-19 giết hơn 400.000 người trên thế giới, trong đó châu Âu gần 100.000 người thì số lượng kim loại mà Ortho Metal thu hồi có tăng lên không, ông Ruud Verberne nói: “Cũng như tất cả những doanh nghiệp khác, chúng tôi rất đau lòng vì số người chết nhiều như vậy. Chẳng ai mong muốn những cái chết ấy làm tăng doanh số cho công ty mình…”.
VŨ CAO
(Theo Panorama Review)