Tại sao đọc sách ở ghế sau xe hơi khiến bạn dễ say xe?

Đọc sách ở ghế sau xe hơi có thể khiến bạn rơi vào trạng thái mệt mỏi, bởi lúc này, mắt và tai đang “cãi nhau” kịch liệt và não phải tìm cách giải quyết vấn đề.

Khi bạn đang đọc sách ở ghế sau xe hơi, mắt bạn thấy cuốn sách ở trạng thái tĩnh. Do đó nó sẽ “nói” với não rằng bạn đang đứng yên. Nhưng tai bạn lại cảm nhận rằng xe hơi đang chạy. Do đó nó sẽ “nói” với não rằng bạn đang chuyển động.

Bằng cách nào tai biết bạn đang chuyển động? Tai không chỉ dùng để nghe, chúng còn giúp bạn giữ thăng bằng. Tai gồm 3 phần chính: Tai ngoài là phần bạn có thể dễ dàng nhìn thấy, nằm ở bên cạnh đầu của chúng ta; Tai giữa gồm màng nhĩ cùng một vài mẩu xương và cơ nhỏ; Tai trong là phần tai giúp bạn giữ thăng bằng. Tai trong có chứa các tế bào có lông mọc ra từ phía trên. Các nhà khoa học chúng là “tế bào lông”.

Một số tế bào lông giúp chúng ta nghe được. Khi âm thanh chạm vào các tế bào lông, lông di chuyển và các tế bào sẽ gửi tín hiệu đến não. Não của chúng ta sẽ sử dụng những tín hiệu này để nghe.

Các tế bào lông khác giúp chúng ta giữ thăng bằng. Khi chiếc xe mà bạn đang ngồi trong đó di chuyển, chuyển động của xe sẽ khiến lông trên các tế bào lông di chuyển theo, và khi đó chúng sẽ gửi tín hiệu đến não. Não chúng ta sử dụng những tín hiệu khác nhau đó để biết chúng ta đang di chuyển.

Tại sao não không thích việc bạn đọc sách khi ngồi ở ghế sau xe hơi? Não một số người không thích tình huống khi mắt họ nói rằng họ đang đứng yên, nhưng tai họ thì nói rằng họ đang di chuyển. Khi mắt và tai tranh cãi như vậy, não có thể suy đoán rằng có điều gì đó nguy hiểm sắp sửa xảy ra. Nếu điều này xảy ra, não có thể đưa cơ thể vào trạng thái sẵn sàng chiến đấu hoặc chạy trốn (các nhà khoa học gọi đây là phản ứng “đánh hoặc chạy”). Một trong những điều não có thể làm lúc này là dẫn máu ra khỏi dạ dày để truyền đến các cơ bắp. Đưa máu đến các cơ bắp có thể giúp chúng ta chiến đấu hoặc chạy trốn. Nhưng khi dạ dày mất máu, chúng ta sẽ có cảm giác bị say xe.

Bạn có thể làm gì trong tình huống này? Nếu đọc sách ở ghế sau xe hơi khiến bạn cảm thấy say xe, bạn cần phải “dàn xếp” cuộc tranh cãi giữa mắt và tai. Một cách để làm điều này là ngừng đọc sách và nhìn ra ngoài cửa sổ xe hơi. Điều đó có thể giúp mắt bạn nói cho não biết bạn đang di chuyển, bởi bạn thấy thế giới bên ngoài lướt qua, và tai bạn nói cho não biết bạn đang di chuyển bởi bạn cảm nhận xe đang chuyển động. Nhưng cách này không phù hợp với mọi người. Một số người vẫn cảm thấy say khi ngồi trên xe, kể cả khi họ chẳng hề đọc sách. Đó là bởi trong khi mắt và tai giúp chúng ta thăng bằng, da và cơ bắp của chúng ta cũng làm điều tương tự. Và thế lại lại có thêm nhiều cuộc tranh cãi khác buộc não phải ra tay giải quyết!

NGUYỄN KIM (TH)