Ngày 1/7/2019, cảnh sát Indonesia đã bắt giữ Para Wijayanto, kẻ cầm đầu tổ chức Hồi giáo cực đoan Jemaah Islamiah (JI),đồng thời cũng là chi nhánh của al Qaeda ở Indonesia. JI là thủ phạm của vụ đánh bom hàng loạt nhắm vào khu du lịch đảo Bali hồi năm 2002 khiến hơn 200 người thiệt mạng và nhiều vụ khủng bố khác …
 |
| Para Wijayanto. |
VÀI NÉT VỀ WIJAYANTO VÀ TỔ CHỨC KHỦNG BỐ JEMAAH ISLAMIAH
Là kỹ sư, Wijayanto gia nhập tổ chức Hồi giáo cực đoan Jemaah Islamiah (JI) từ cuối năm 1997, khi đang làm việc cho một công ty dầu khí ở miền nam Philippines. Đến năm 2000, ông ta theo học lớp huấn luyện quân sự tại một “trại thánh chiến” do nhóm khủng bố Abu Sayaf, Philippines tổ chức. Kết thúc khóa học, Wijayanto trở lại Indonesia rồi tham gia cuộc xung đột giữa người Indonesia theo Hồi giáo và người Indonesia theo Thiên Chúa giáo, xảy ra ở thành phố cảng Poso. Trong cuộc xung đột ấy, vai trò của Wijayanto được xác định là: “Kích động tín đồ Hồi giáo, cung cấp tiền bạc, vũ khí cho các thành viên JI giết hại người Thiên Chúa giáo Indonesia dưới sự tài trợ của Abu Bakar Bashir”.
JI được Abu Bakar Bashir thành lập năm 1969. Sau khi bị bắt giam vì đã “gây chia rẽ trong cộng đồng người theo đạo Hồi, cổ vũ các phương pháp bạo lực” cuối năm 1980, Bashir mới được tha. Năm 1982, Bashir dẫn một nhóm chiến hữu chạy sang Malaysia. Tại đây, ông ta tiếp tục tuyển mộ nhân lực. Chỉ một thời gian ngắn, nhiều phần tử cực đoan người Malaysia, Indonesia, Singapore và Philippines ngả theo Bashir.
Cuối năm 1998, trong một chuyến đi bí mật đến vùng biên giới giữa Afghanistan và Pakistan, Bashir đã có cuộc tiếp xúc với thủ lĩnh al-Qaeda là Osama bin Laden. Sau cuộc tiếp xúc ấy, JI trở thành chi nhánh của al-Qaeda ở Indonesia. Ngày 19/10/2002, Abu Bakar Bashir bị bắt khi đang điều trị bệnh viêm phổi tại một bệnh viện ở thành phố Soho, đảo Java, Indonesia, với cáo buộc có dính líu đến vụ đánh bom vào một nhà thờ Thiên Chúa giáo trên đảo Sulawesi khiến 18 người thiệt mạng. Ngay hôm sau - ngày 20/10/2002, JI tổ chức một loạt những vụ đánh bom nhắm vào một số vũ trường, quán bar trong khu du lịch Kuta trên đảo Bali, Indonesia, giết chết 202 người, 206 người khác bị thương. Trong vụ khủng bố ấy, cơ quan an ninh Indonesia nghi ngờ Bashir là người trực tiếp ra lệnh thực hiện, và việc nằm bệnh viện chỉ nhằm tạo ra chứng cứ ngoại phạm nhưng do không đủ bằng cớ nên Bashir chỉ bị kết án 18 tháng tù. Với Wijayanto, cơ quan an ninh Indonesia nghi ngờ vụ khủng bố có bàn tay của ông này.
Tháng 6/2006, khi đã được tự do, Abu Bakar Bashir cho ra đời Hội đồng Mujahedeen Indonesia (Chiến binh Hồi giáo Indonesia) với mục đích thống nhất các nhóm khủng bố cực đoan có chân rết hoạt động ở Indonesia như al-Qaeda, Abu Sayaf, Mặt trận giải phóng Hồi giáo Moro (MILF)… Bên cạnh đó, Bashir còn cung cấp 18 triệu USD tiền quyên góp để JI tổ chức một “trại thánh chiến”, huấn luyện những chiến binh Hồi giáo ở tỉnh Aceh, Indonesia.
 |
| Một vũ trường ở khu du lịch đảo Bali sau vụ đánh bom ngày 20/10/2002. |
TRỞ THÀNH KẺ CẦM ĐẦU
Ngày 9/8/2010, Bashir bị bắt trở lại và bị kết án 15 năm, còn Para Wijayanto nổi lên như một nhân vật sáng giá trong hàng ngũ JI với những vụ tấn công khủng bố ở Indonesia, Philippines, Yemen, Australia. Từ tháng 12/2000 đến tháng 1/2015, Wijayanto được cho là đã liên quan trực tiếp đến 12 vụ đánh bom, xảy ra tại các quốc gia vừa nêu, gây ra cái chết cho hơn 200 người, bị thương gần 600 người.
Ngày 28/5/2004, một người Australia gốc Anh Quốc là Jack Roche khi bị bắt đã thú nhận mình là thành viên của JI, thực hiện đánh bom khủng bố Đại sứ quán Israel ở Canberra, Australia. Roche cho biết ông ta đã từng gặp Wijayanto và Osama bin Laden ở Afghanistan. Tuy nhiên, thông tin gây nhiều lo ngại nhất với một số quốc gia Đông Nam Á là ngày 5/8/2006, Al Zawahiri, lãnh đạo tối cao của tổ chức al-Qaeda bất ngờ xuất hiện trong một đoạn video với lời tuyên bố JI và al-Qaeda đã hợp lực để tạo thành “một con đường đối mặt với kẻ thù”.
Wijayanto chính thức trở thành người cầm đầu JI. Theo hồ sơ của cơ quan an ninh Indonesia, từ năm 2013 đến nay, Wijayanto đã tổ chức nhiều đợt chiêu mộ và huấn luyện tân binh cho JI. Ít nhất đã có 6 nhóm chiến binh thánh chiến được Wijayanto cử đến Syria để gia nhập hàng ngũ tổ chức khủng bố Jabhat al-Nusra, chống lại chính phủ Syria.
Năm 2003, Indonesia chính thức phát lệnh truy nã Wijayanto trên phạm vi toàn cầu. Trong suốt 16 năm lẩn trốn, một số nguồn tin cho biết những lúc bị săn đuổi gắt gao, Wijayanto chạy sang Philippines rồi được nhóm Abu Sayaf che dấu trong những vùng do họ kiểm soát ở đảo Mindanao. Và mặc dù phải sống ẩn náu nhưng Wijayanto vẫn trực tiếp điều hành mọi hoạt động của JI. Để ngụy trang, mỗi lúc cần phải ra đường, Wijayanto thường xuyên che kín mặt bằng một chiếc khăn (burka) theo kiểu Arab.
SA LƯỚI
6 giờ sáng 1/7/2019, cơ quan an ninh Indonesia ập vào một căn phòng tại một khách sạn ở thành phố Bekasi, cách thủ đô Jakarta 25km về phía đông nam. Tại đó, họ bắt được Wijayanto và vợ ông ta, thành viên tích cực của JI cùng một trợ lý là “cánh tay mặt” của Wijayanto. Tiếp theo, khám xét một căn nhà do ông ta thuê trong khu dân cư ở Cibinong, tỉnh Tây Java, cơ quan an ninh Indonesia thu được10 khẩu súng, một số tài liệu, máy quay video và 5 điện thoại di động. Đến chủ nhật, lại có thêm 2 thành viên chủ chốt của JI sa lưới. Ông Mohamad Adhe Bhakti, chuyên gia chống khủng bố của Indonesia cho biết JI đang cố gắng để trở thành một lực lượng thay thế al Qaeda ở Đông Nam Á. Việc bắt giữ Wijayanto đã phần nào phá vỡ kế hoạch này…
VŨ CAO (Theo Nhân chứng Toàn cầu)