Ngày 25-3-2019, trong cuộc gặp với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tại Nhà Trắng, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký một sắc lệnh, chính thức hóa tuyên bố của ông Trump hôm 21-3, “công nhận một cách đầy đủ” chủ quyền của Israel đối với Cao nguyên Golan. Động thái này được cho là nhằm tạo lợi thế cho ông Netanyahu trước thềm cuộc bầu cử tại Israel vào ngày 9-4 tới.
 |
| Tổng thống Mỹ Donald Trump (trái, phía trước) ký sắc lệnh chính thức công nhận chủ quyền của Israel đối với Cao nguyên Golan trong cuộc gặp Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu (giữa) tại Nhà Trắng ngày 25-3-2019. |
Israel chiếm đóng Cao nguyên Golan của Syria trong thời gian xảy ra chiến tranh Trung Đông 1967 và sau đó sáp nhập vào lãnh thổ của mình năm 1981, động thái không được cộng đồng quốc tế công nhận. Thủ tướng Israel Netanyahu đã gây sức ép để Mỹ thừa nhận tuyên bố chủ quyền của Israel đối với khu vực tranh chấp này và đã đề cập đến trong cuộc gặp đầu tiên của ông với Tổng thống Trump tại Nhà Trắng hồi tháng 2-2017.
Cùng ngày, Tổng thư ký Liên đoàn Arab Ahmed Aboul-Gheit đã lên tiếng phản đối việc Mỹ công nhận chủ quyền của Israel đối với Cao nguyên Golan, khẳng định động thái này không có giá trị và là sự vi phạm rõ rệt luật pháp quốc tế. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan khẳng định nước này sẽ “làm bất cứ điều gì cần thiết cho đến cùng”, cũng như phối hợp với cộng đồng quốc tế chống lại “những quyết định một chiều” và coi thường luật pháp quốc tế. Liban cũng lên tiếng chỉ trích việc Mỹ công nhận Cao nguyên Golan thuộc chủ quyền Israel là hành động “vi phạm tất cả các quy định của luật pháp quốc tế” và “hủy hoại mọi nỗ lực nhằm đạt được hòa bình”. Chung quan điểm trên, Ngoại trưởng Jordan Ayman Safadi tuyên bố nước này bác bỏ bất kỳ quyết định nào công nhận Cao nguyên Golan là vùng lãnh thổ của Israel. Saudi Arabia cũng ra tuyên bố lên án việc công nhận chủ quyền của Israel đối với Cao nguyên Golan là sự vi phạm rõ rệt Hiến chương của LHQ và luật pháp quốc tế. Canada cũng ra tuyên bố khẳng định nước này không công nhận sự kiểm soát lâu dài của Israel đối với Cao nguyên Golan.
Trong khi đó, sau khi Tổng thống Mỹ ký một sắc lệnh công nhận chủ quyền của Israel đối với Cao nguyên Golan, người phát ngôn LHQ Stephane Dujarric khẳng định chính sách của LHQ về Cao nguyên Golan chưa thay đổi.
PHẠM PHONG