Chuyện chưa kể về mẹ của Tổng thống George Washington

Có một câu ngạn ngữ rất nổi tiếng: “Đằng sau người đàn ông vĩ đại là một người mẹ tuyệt vời, và đôi khi đó là một viên thuốc tình mẫu tử kỳ diệu”. Ví dụ đó ứng nghiệm với gia đình của cố Tổng thống đầu tiên trong lịch sử Hợp chúng quốc Hoa Kỳ: George Washington.

Bà Mary Ball.

Tổng thống Hoa Kỳ đã vượt sông Delaware trong tiết trời lạnh giá khiến đôi ủng của ông bị đóng băng tại thung lũng Forge (Pennsylvania) và lãnh đạo binh lính đấu tranh giành lấy quyền độc lập cho đất nước. Tài ba và hét “ra lửa”, nhưng ở nhà George Washington vẫn chịu quyền kiểm soát của mẹ. Giới sử gia tin rằng phu nhân Mary Ball Washington từng khuyến khích con trai phải mạnh mẽ trong mọi hoàn cảnh, rèn luyện “thần kinh thép” để vững bước vào đời.

Sinh năm 1708, và mồ côi cha mẹ năm 13 tuổi, cô gái nhỏ Mary khi đó đã đi lấy chồng. Ông xã là một thương gia người Anh tên là Augustine Washington, khi ấy ông mới 23 tuổi nhưng đã mất vợ và phải luôn tay chăm sóc 4 đứa con. Hai vợ chồng bà Mary có chung với nhau 5 mặt con: 4 trai, 1 gái, trong đó George là con trai cả. Tính ra thì họ có 6 đứa con, nhưng người con thứ 6 tên là Mildred đã mất sớm khi còn rất nhỏ.

Sau 12 năm tình cảm mặn nồng, ông Augustine bỗng đột ngột qua đời. Không hề giống với số đông phụ nữ đương thời (khi chồng mất đi thêm bước nữa), bà Mary ở vậy nuôi con, bà làm chủ nông trang Ferry và thay chồng chăm sóc các con khôn lớn với sự giúp sức của nửa tá nô lệ. Sự chung thủy, tính cách mạnh mẽ của bà Mary đã hun đúc cho người con trai cả của mình. Sau khi thừa hưởng điền trang Mount Vernon từ cha vào năm 1754, George và mẹ ít thấy mặt nhau, vì việc làm ăn đã đưa bước chân của chàng thanh niên tới vùng Fredericksburg.

Dù sống xa mẹ, nhưng bà Mary vẫn đóng một phần quan trọng trong cuộc đời của cố Tổng thống Hoa Kỳ. Sinh sống trong vùng rừng núi Pennsylvania và làm trợ lý cho Tướng quân Edward Braddock trong suốt cuộc chiến tranh Pháp và Ấn Độ, chàng trai trẻ George Washington đã nhận được một lá thư của mẹ, nội dung bức thư này nói rằng bà Mary cần một người hầu và muốn một ít bơ.

Nhưng sử liệu nói rằng ngay khi nhận được bức thư, cá tính của Washington bỗng đổi khác, trở nên không “vâng lời” mẹ. Trong bức thư phúc đáp gửi cho bà Mary, người con trai viết: “Thưa mẹ kính yêu! Con xin lỗi không có đủ quyền năng để mang cho mẹ một người hầu Hà Lan, hay bơ để làm vui lòng mẹ. Tụi con đang sống ở một nơi mà cái gì cũng khó khăn, chỉ có số ít hay chả có ai có đủ bơ để đáp ứng nhu cầu của quân đội”.

Sự từ chối của người con ít nhiều cũng khiến cho tình cảm của mẹ con họ sứt mẻ. Nhưng một thập niên sau đó, trong suốt cuộc chiến tranh cách mạng, bà Mary bỗng thay đổi thái độ, bắt đầu hát những lời ngợi khen Vua George III nước Anh và những người trung thành với nhà vua cũng là các đối tượng mà George Washington đang chống lại. Và kể từ đó, có thể đã xảy ra một số sự sắp xếp trong cuộc sống của bà Mary.

Năm 1772, tức nhiều năm sau đó, cuối cùng bà Mary cũng bị các con mình thuyết phục rời khỏi nông trang Ferry và dọn tới ngôi nhà mà George Washington đã mua ở Fredericksburg, nơi này nằm không xa ngôi nhà của người em gái ông là Betty. Dù ngôi nhà mua cho bà Mary khá khiêm tốn, nhưng George Washington cũng cố gắng trang hoàng nó đẹp đẽ để hài hòa với khuôn viên bao quanh rộng 2 mẫu Anh.

Thử tưởng tượng sự ngạc nhiên của Washington, trong lúc ông đang mê mải chiến đấu chống người Anh thực dân thì nhận được lá thư của bà Mary, người mẹ phàn nàn rằng đang cố gắng vun vén cuộc sống để tránh làm phiền mọi người, rằng “đừng ai sống thơ thẩn trong cuộc đời tôi”. Bà Mary thậm chí còn đi xa hơn thế khi đem theo những khẩu súng trường, và đòi cơ quan lập pháp của tiểu bang phải chu cấp tiền hưu trí cho bà.

Ngay khi hay tin mẹ mình đang phát tờ rơi để kiếm thêm, George Washington - người đàn ông nổi tiếng kiêu ngạo đã sợ ai đó nghĩ rằng ông là “đứa con bất hiếu và bất công” - đã viết thư cho một trong những người em trai và nhờ người này thăm dò mọi động tĩnh từ mẹ. Thậm chí George Washington còn viết thư cho Hội đồng Virgia, nhằm nói rõ ràng rằng mẹ ông “không phải là trẻ lên 3. Tôi cam đoan cho tình trạng của mẹ mình. Mẹ tôi cứ nói rằng cần có nguồn hỗ trợ bà, nhưng thực tế thì mẹ tôi có khoản thu nhập rất dồi dào”.

Bà Mary sống thọ đến tuổi 81 dù đã phát bệnh ung thư vú vào năm 1789. George Washington đã nhìn thấy mẹ lần cuối cùng trước khi ông dự lễ nhậm chức Tổng thống ở New York. 4 tháng sau ngày con trai nhậm chức, bà Mary qua đời và được an táng gần Kenmore - ngôi nhà của người con gái Betty và con rể Fielding Lewis - nằm không xa đó là Cội đá Thiền, nơi mà lúc sinh thời bà Mary thường hay tới đó để đọc và tụng kinh nhằm cầu mong cậu cả (George Washington) trở lại nhà bình an trong suốt cuộc chiến tranh cách mạng.

THANH HẢI