Khi Tổng thống Donald Trump và nhà lãnh đạo Kim Jong-un gặp nhau tại Việt Nam vào ngày 27 và 28-2 trong cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ - Triều lần thứ 2, ánh đèn sân khấu thế giới sẽ tỏa sáng trên một đất nước đã có những bước tiến dài kể từ sau cuộc Chiến tranh Việt Nam.
 |
|
Cờ Mỹ và Triều Tiên đã được bày bán tại các cửa hàng ở Hà Nội. Ảnh: AP
|
Việt Nam là một nền kinh tế đang bùng nổ và ngày càng thể hiện vai trò ngoại giao tích cực trong khu vực cũng như trên thế giới. Việt Nam cũng là một trong số ít các quốc gia có mối quan hệ hữu nghị với cả Washington và Bình Nhưỡng. Các chuyên gia cho rằng việc lựa chọn Việt Nam vừa thiết thực vừa mang tính biểu tượng. Dưới đây là những lợi thế khiến Việt Nam được lựa chọn làm địa điểm diễn ra Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ - Triều lần thứ 2.
Thủ đô Hà Nội nằm cách Bình Nhưỡng 2.760km, đồng nghĩa với việc nhà lãnh đạo Kim Jong-un sẽ trải qua một chuyến bay còn ngắn hơn hành trình đến Singapore vào năm ngoái. Từ Triều Tiên đến Việt Nam chỉ đi qua không phận Trung Quốc - láng giềng hữu hảo của Triều Tiên, khiến ông Kim sẽ cảm thấy an toàn hơn. Không giống cố lãnh đạo Kim Jong Il vốn sợ bay và thường sử dụng một tàu hỏa bọc thép trong các chuyến đi nước ngoài, nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un tỏ ra thoải mái khi đi lại đường không. Một số chuyên gia đã nghi ngờ về độ an toàn và tin cậy của phi đội máy bay cũ do Liên Xô sản xuất mà Triều Tiên đang sở hữu. Năm ngoái, thay vì mạo hiểm với đội máy bay trong nước, ông Kim Jong-un đã bay tới Singapore trên một chiếc máy bay Boeing của Hãng hàng không Air China mà Trung Quốc cho mượn.
Việt Nam nổi tiếng thế giới là quốc gia có môi trường an ninh, ổn định cao. Người dân Việt Nam cũng rất háo hức với việc đóng vai chủ nhà cho cuộc gặp thượng đỉnh Trump - Kim. “Về mặt an ninh, hay sự thân thiện, thì Việt Nam rất xuất sắc. Chắc chắn ông Kim Jong-un sẽ rất hào hứng với điều đó”, ông Vũ Minh Khương, Phó Giáo sư tại Trường Chính sách công Lee Kuan Yew ở Singapore, nhận xét với tờ Los Angeles Times (Mỹ). Còn Giáo sư Carl Thayer tại Học viện Quốc phòng Australia, Đại học New South Wales, thì nhận xét, Việt Nam và Hà Nội sẽ trở thành trung tâm chú ý của cả thế giới khi cuộc gặp thượng đỉnh Trump - Kim diễn ra. Việt Nam đã chứng tỏ được khả năng tổ chức các sự kiện cấp cao với việc bảo đảm an ninh công cộng, cơ sở hạ tầng sang trọng đáp ứng được yêu cầu của các nguyên thủ. Trong Tuần lễ cấp cao Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC) 2017 tại Đà Nẵng, Việt Nam đã đảm bảo an ninh “ở mức cao nhất”.
Mỹ và Việt Nam đã trải qua một cuộc chiến tranh đẫm máu, nhưng kể từ khi bình thường hóa quan hệ vào năm 1995, 2 nước đã chứng kiến những bước phát triển ấn tượng trên nhiều lĩnh vực từ quan hệ kinh tế, an ninh-quốc phòng, khắc phục hậu quả chiến tranh, văn hóa-giáo dục, đồng thời chia sẻ mối quan tâm chung về các hoạt động thương mại của Trung Quốc cũng như vấn đề Biển Đông. Hoạt động thương mại song phương đã tăng từ 451 triệu USD năm 1995 lên gần 52 tỷ USD vào năm 2016. Lầu Năm Góc duy trì tiến hành cuộc đối thoại cấp cao hàng năm với các đối tác Việt Nam, và năm ngoái Việt Nam đã lần đầu tiên tham dự cuộc diễn tập hàng hải quốc tế lớn nhất thế giới do Mỹ tổ chức mang tên “Vành đai Thái Bình Dương” (Rim of the Pacific). Trong khi đó, mối quan hệ giữa Việt Nam và Triều Tiên có lịch sử lâu dài hơn. 2 nước thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 1950, và 8 năm sau, lãnh tụ Kim Il-sung, người sáng lập Triều Tiên và là ông nội nhà lãnh đạo Kim Jong-un, đến thăm Hà Nội. Vào tháng 12-2018, Việt Nam đã tổ chức các hoạt động kỷ niệm nhân dịp 60 năm chuyến thăm, bao gồm một bữa tiệc có sự tham dự của phái đoàn Triều Tiên do Ngoại trưởng Ri Yong Ho dẫn đầu. “Không có nhiều nơi khác mà Triều Tiên tin tưởng và Mỹ cũng tin tưởng như Việt Nam”, ông Joshua Kurlantzick, một thành viên cao cấp phụ trách vấn đề Đông Nam Á tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại Mỹ cho biết.
Một thập kỷ sau khi chiến tranh kết thúc, nền KT-XH Việt Nam rơi vào tình trạng hết sức khó khăn. Năm 1986, Việt Nam bắt đầu chính sách đổi mới, mở cửa đất nước với thế giới và tạo ra một trong những bước ngoặt kinh tế tuyệt vời nhất. Nền kinh tế Việt Nam đang tăng trưởng từ 6%-7%/năm, với các DN nhỏ làm ăn nhộn nhịp, khu vực sản xuất thịnh vượng và đường chân trời rực rỡ ở TP.Hồ Chí Minh. Hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều sẽ như một cơ hội để quảng bá nền kinh tế Việt Nam ra thế giới. Theo đài ABC, Washington nhìn nhận mối quan hệ giữa Mỹ và Triều Tiên có thể được cải thiện theo chiều hướng tích cực như giữa Mỹ và Việt Nam. Trong bài phát biểu trước cộng đồng DN Hà Nội vào năm 2018, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo khẳng định ông tin rằng Triều Tiên có thể tham khảo con đường của Việt Nam. “Phép màu kinh tế Việt Nam có thể là của các bạn”, ông Pompeo nhắn nhủ tới Bình Nhưỡng. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Robert Palladino cũng cho biết Việt Nam đã thể hiện “năng lực vì hòa bình và thịnh vượng” và chính quyền Tổng thống Trump đang hy vọng ông Kim Jong-un sẽ coi đó là một kiểu mô hình phát triển mà Triều Tiên có thể học hỏi hay đi theo.
Từ kẻ thù trong chiến tranh đến đối tác đáng tin cậy, quỹ đạo của mối quan hệ Mỹ - Việt Nam được cho là có thể “tạo cảm hứng” cho nhà lãnh đạo Triều Tiên. Đó là nỗ lực song phương hàn gắn vết thương chiến tranh. Quan hệ văn hóa-giáo dục cũng phát triển nhanh chóng. Hiện nay, có khoảng 20.000 sinh viên Việt Nam theo học các trường đại học tại Mỹ, đứng đầu các nước Đông Nam Á. “Bạn có thể thấy sự thay đổi về quan điểm của các nhà lãnh đạo Việt Nam trong một thời gian ngắn, và điều đó rất hữu ích với ông Kim Jong-un. Trước đây, không ai ghét người Mỹ như Việt Nam. Nhưng chúng tôi đã thay đổi suy nghĩ của mình”, Giáo sư Vũ Minh Khương nói với tờ Los Angeles Times.
THU HẰNG