Người phác họa chân dung tội phạm nổi tiếng thế giới

Lois Gibson thường xuyên phải đối mặt với những tên tội phạm cực kỳ xảo trá. Trong vai trò nữ họa sĩ phục vụ cho Sở Cảnh sát Houston (HPD) bang Texas, miền Nam nước Mỹ, tài năng của Lois Gibson đã giúp cảnh sát xác định nhân dạng 751 tên tội phạm, đồng thời cung cấp bằng chứng quan trọng cho hơn 1.000 vụ kết án.

Lois Gibson trước giá vẽ.

Hiện nay, Lois Gibson làm việc ở Học viện Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) tại Texas và tư vấn cho cơ quan phát triển một phần mềm nhận dạng.

Mỗi ngày, Lois Gibson đều cần mẫn ngồi trước giá vẽ màu đen với mẫu than chì trong tay bên trong một căn phòng của HPD; gặp gỡ những người là nạn nhân của bọn trộm cướp, hung thủ giết người và những tên cưỡng dâm phụ nữ. Họ cung cấp từng chi tiết có thể nhớ được về nhân dạng hung thủ cho Lois Gibson để xây dựng “bức tranh chân dung” một cách hoàn hảo nhất.

Lois Gibson chú ý từng cái gật đầu của các nạn nhân để thực hiện nét vẽ và cùng trao đổi với họ về đặc tính của hung thủ. Nữ họa sĩ thường đặt một số câu hỏi đơn giản như: “Chúng có biểu hiện như thế nào trên gương mặt?”. Lois Gibson hoàn thành công việc của mình với niềm đam mê mãnh liệt và thực hiện trung bình khoảng 120 bức chân dung tội phạm trong 1 năm.

Gibson đến với nghề họa sĩ pháp y từ một biến cố vô cùng khủng khiếp trong cuộc đời. Khi mới trưởng thành, cô gái trẻ Gibson từ vùng quê Kansas tìm đến Los Angeles để nuôi mộng trở thành một diễn viên. Một đêm nọ, một gã đàn ông lân la đến gõ cửa nhà cô và khi cô mở cửa, hắn tự xưng là một trong những hàng xóm của cô gái trẻ này. Gã đàn ông đã bất ngờ đánh đập cô đến bất tỉnh rồi cưỡng bức và tiếp tục hành hạ cô đến gần chết. Tuy nhiên, vì quá xấu hổ nên cô không dám báo với cảnh sát, tuy nhiên cô vẫn nung nấu trong đầu ý tưởng tìm lại công lý cho bản thân mình.

“Những người ngồi đối diện với tôi đã trải nghiệm một điều khủng khiếp. Tôi phải chiếm được sự tín nhiệm của họ. Vẽ chân dung là một nghề thủ công nhưng tâm lý và sự nhạy cảm quyết định thành công. Tôi sinh ra ở vùng núi Ozarks. Tôi thích vẽ từ khi chưa biết đi. Tôi bị một gã lạ mặt cưỡng hiếp tại nhà tôi ở Los Angeles. Tôi muốn tự sát vì hắn đã hủy hoại cuộc đời tôi. Tôi xấu hổ không dám báo cảnh sát...”.

Lúc đó là năm 1972, Lois Gibson chỉ mới 21 tuổi, đang theo đuổi bộ môn diễn xuất và khiêu vũ. Đó là lý do khiến Lois Gbson thấu hiểu nỗi đau khủng khiếp của các nạn nhân bị cưỡng dâm đến với bà hôm nay. Sau tai nạn, Lois Gibson lập tức rời bỏ Los Angeles và bay đến San Antonio để học khoa mỹ thuật ĐH Texas. Cô cũng theo học một trường nha khoa và mặc dù việc học không khiến cô thấy hứng thú nhưng nó đã cung cấp cho cô những kiến thức hữu ích về cấu trúc hộp sọ phục vụ cho công việc sau này. Sau khi tốt nghiệp ĐH, Lois Gibson bắt đầu hành nghề vẽ chân dung cho du khách tại các điểm du lịch.

Sau khi vẽ được khoảng 3.000 bức chân dung, Lois tự tin có đủ kỹ năng cần thiết để hành nghề họa sĩ vẽ tội phạm. Lois Gibson tìm đến văn phòng HPD và sau đó nhanh chóng thuyết phục được các sĩ quan nhờ vào tài năng tuyệt vời của mình. Năm 2005, Lois Gibson đã được Sách Kỷ lục Guinness công nhận là họa sĩ vẽ tội phạm thành công nhất thế giới. Nhờ những bức vẽ của Gibson mà tòa án buộc tội được hàng loạt tên tội phạm từ những tên bắt cóc phụ nữ cho đến bọn giết người.

Nhiều người cung cấp thông tin cho cảnh sát bắt giữ hung thủ sau khi nhìn thấy những bức vẽ của Gibson trên truyền hình hay trên mặt báo. Nhưng, không chỉ sử dụng tài năng nghệ thuật bản thân để thay đổi các cuộc đời, Lois Gibson còn có nhiều hoạt động khác. Gibson thành lập một trường gọi là Viện Nghệ thuật Pháp y và đào tạo trung bình 20 học viên những kỹ năng vẽ chân dung với hy vọng ngày sẽ càng có thêm nhiều họa sĩ phục vụ cho các sở cảnh sát khắp nước Mỹ.

Gibson còn đào tạo họa sĩ vẽ tội phạm đầu tiên cho Israel tên là Gil Gibli và là đồng tác giả (với Deanie Francis Mills) cuốn sách “Faces of Evil” (tạm dịch: Những gương mặt ác quỷ). Và Gibson cũng xuất hiện trong chương trình truyền hình mang tên “Americas Most Wanted” (Tội phạm truy nã đặc biệt ở Mỹ). Mặc dù hiện nay tuổi tác đã cao, Lois Gibson vẫn tiếp tục trợ giúp những người khác tìm kiếm công lý.

Trong một cuộc phỏng vấn, Gibson cho biết: “Gần như hầu hết các nhân chứng mà tôi gặp gỡ lúc đầu đều bảo họ không thể nhớ được gì cả hoặc không thể nhớ đủ mọi chi tiết để tạo nên được bức chân dung của thủ phạm. Công việc của tôi là phải tìm cách để họ có thể nhớ ra những gì mà họ có thể nhớ được và tôi đã làm được. Đó là lúc tôi đang ngồi với những người vừa phải chứng kiến điều tồi tệ nhất trong cuộc đời”.

Cảnh sát trưởng HPD Charles McClelland đánh giá: “Gibson là nghệ sĩ thiên tài. Tôi từng chứng kiến những vụ nạn nhân chỉ nhớ được rất ít khi trả lời một loạt câu hỏi của các thám tử, thế nhưng sau khi trò chuyện với Gibson khoảng 4 hay 5 giờ đồng hồ, Gibson có thể vẽ ra được bức chân dung có thể nói là vô cùng chính xác”.

Mặc dù tuổi tác đã cao, song, Lois Gibson cho biết bà chưa có kế hoạch về hưu mà vẫn tiếp tục vẽ chân dung tội phạm cho đến khi nào sức khỏe và trí tuệ còn cho phép. 

THIÊN MINH