Nơi rác thải là vàng

Trung tâm xử lý rác thải tại Benin, Tây Phi, đã giúp biến vật vô giá trị trong gia đình thành khí sinh học và mang lại lợi nhuận cho người dân.

Mark Giannelli, người sáng lập quỹ ReBin, giới thiệu trung tâm xử lý rác thải do ông thành lập tại làng Houegbo, Benin. Ảnh: AFP

Người dân tại làng Houegbo, phía nam Benin, cho biết, “rác của chúng tôi đã trở thành vàng. Chúng tôi không vứt rác đi nữa mà sử dụng chúng để tạo lợi nhuận”. ReBin, một quỹ phát triển bền vững của Thụy Điển, đã xây dựng trung tâm xử lý rác thải rộng 1,3ha tại ngôi làng vào cuối năm 2017. Mỗi tuần cơ sở này biến khoảng 6 tấn rác thải hữu cơ thành 200m3 khí biogas (hay còn gọi là khí sinh học), giúp tiết kiệm khoảng 164 tấn gỗ được dùng làm than củi. Trung tâm cũng lên kế hoạch sản xuất khoảng 400 tấn phân bón hữu cơ mỗi năm.

Tới nay, khoảng 100 hộ gia đình trong khu vực đã đồng ý cung cấp rác thải cho trung tâm hàng ngày. Mỗi 10kg rác mang lại cho họ 250 CFA francs (khoảng 57 xu Mỹ), được trả bằng tiền mặt hoặc qua thẻ tín dụng để mua khí biogas. Nhiên liệu là mặt hàng quý giá ở vùng nông thôn này, nơi nguồn điện vẫn còn khan hiếm. Agnes Avoce, một nhân viên bán hàng và là mẹ của 5 đứa con, đeo một chiếc túi lớn chứa khí biogas trên lưng trong sự hào hứng. Bà cho biết loại khí này sạch và giúp nấu nướng hiệu quả hơn so với than củi, nên rất vui lòng với sự chuyển đổi này. Ngoài Avoce, 5 phụ nữ khác cũng đang xếp hàng để mang túi khí về.

Symphorien Adonon, 35 tuổi, mỉm cười khi nhận khoản tiền được trả nhờ việc đóng góp rác thải. “Bây giờ tôi có đủ tiền để mua đồ cho bữa tối rồi”, anh nói. Ngoài rác thải do các hộ gia đình mang đến, tổ chức phi chính phủ Astome tại địa phương cũng tham gia việc thu gom.

“MỎ VÀNG” TỪ RÁC THẢI

Lượng rác thải lớn gồm rất nhiều vỏ dứa tại làng Houegbo đã thu hút sự chú ý của Mark Giannelli, người sáng lập quỹ ReBin và truyền cảm hứng giúp ông thành lập trung tâm xử lý tại Houegbo. “Tôi nhận thấy đây không phải là một vấn đề mà là cơ hội. Tôi nghĩ rằng đây là một mỏ vàng”, Giannelli cho biết.

Benin là quốc gia xuất khẩu dứa lớn thứ tư châu Phi. Tại làng Houegbo, nơi có một trong những khu chợ đông đúc nhất khu vực, các nguồn dữ liệu tại địa phương ước tính hơn một tấn rác thải mỗi ngày là từ loại quả này.

Giannelli tiết lộ ông từng tìm kiếm khu vực tiềm năng cho dự án tại Ghana và Togo, 2 nước láng giềng của Benin. Tuy nhiên, việc người dân địa phương nhiệt tình đón nhận ý tưởng đã thuyết phục ông xây dựng trung tâm tại đây.

Theo Giannelli, mục tiêu của dự án là thiết lập “một ngành kinh tế thực sự nhằm phục vụ người dân và bảo vệ môi trường”. “Chúng ta phải xem xét vấn đề dưới góc độ địa phương và sửa đổi cho phù hợp với các giải pháp tại chỗ”, ông giải thích.

Giannelli hy vọng khi dự án tại Houegbo đạt kết quả ổn định, ông có thể mở rộng mô hình tới những thành phố lớn hơn và để các doanh nghiệp địa phương điều hành. Sewai Mardochee, giám đốc trung tâm, cũng đề xuất việc áp dụng mô hình này tại toàn bộ 77 đô thị ở Benin. “Sau đó chúng tôi có thể tạo việc làm và làm sạch môi trường sống bằng cách giảm sử dụng củi và than”, ông cho biết.

Nicolas Hounje, một quan chức về hưu tại làng Houegbo, đã tự ứng cử vị trí tiếp quản công ty. “Chúng tôi không biết rằng rác cũng có thể trở thành nguồn hạnh phúc”, ông nói.

ÁNH NGỌC