Mặc dù pháp luật đã có chế tài về bảo vệ thông tin cá nhân, trong đó nhẹ thì bị phạt hành chính, nặng thì bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Tuy nhiên, dữ liệu cá nhân vẫn bị rao bán tràn lan trên mạng internet và mạng xã hội.
 |
| Công an tỉnh thông tin xử phạt vi phạm hành chính các đối tượng về hành vi “thu thập, xử lý và sử dụng thông tin của tổ chức, cá nhân khác mà không được sự đồng ý” và “cung cấp thông tin cá nhân đã thu thập, tiếp nhận cho bên thứ ba khi chưa có sự đồng ý của chủ thông tin cá nhân”. |
Mua bán công khai
Khi bị lộ thông tin cá nhân, kẻ xấu có thể dùng thông tin này để thực hiện hành vi lừa đảo hoặc nhiều thủ đoạn khác làm ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân như: rao bán thông tin hoặc trao đổi với những cá nhân hay tổ chức khác; bị quấy rầy bởi quảng cáo, bán hàng, đầu tư; bị lừa đảo, giả mạo danh tính ảnh hưởng đến uy tín cá nhân...
Tuy nhiên, hiện nay, thông tin cá nhân được rao bán công khai trên mạng internet. Chỉ cần vào Google tìm kiếm về dữ liệu cá nhân, người dùng có thể nhận hàng ngàn kết quả có liên quan đến những website cung cấp dịch vụ mua bán thông tin. Đơn cử, khi gõ từ khoá “danh sách khách hàng”, trong vài giây đã cho ra hàng trăm trang web như: “data danh sách khách hàng mới vip”, “data công nhân viên chức”, “danh sach data khách hàng miễn phí…
Các gói dữ liệu dành cho nhiều phân khúc khách hàng khác nhau, từ thông tin những người đang sở hữu ôtô, mua bảo hiểm nhân thọ, có tài khoản tiết kiệm đến danh sách phụ huynh học sinh hay doanh nhân... Điều đáng nói, các trang web đều cung cấp 2 loại dịch vụ là miễn phí và trả phí.
Không chỉ bán mua công khai trên website, chỉ cần gõ tìm kiếm “data khách hàng”, “dữ liệu khách hàng”, “data khách hàng tiềm năng” trên Facebook cũng thấy hàng chục hội nhóm gồm vài ngàn thành viên và nhiều tài khoản cá nhân rao bán đủ loại dữ liệu…
Làm gì khi phát hiện bị lộ thông tin cá nhân
Thời gian qua, Công an tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu và công an trên cả nước đã xử lý nhiều đối tượng để lộ lọt thông tin cá nhân, triệt phá nhiều vụ mua, bán dữ liệu cá nhân trên không gian mạng.
Điển hình ngày 1/11, Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm công nghệ cao (Công an tỉnh) đã xử phạt vi phạm hành chính 5 triệu đồng đối với N.X.Q. (29 tuổi, trú huyện Xuyên Mộc) và N.T.P. (29 tuổi, trú TP.Hồ Chí Minh) về hành vi “thu thập, xử lý và sử dụng thông tin của tổ chức, cá nhân khác mà không được sự đồng ý”; phạt 20 triệu đồng đối với H.X.N. (23 tuổi, trú huyện Xuyên Mộc) về hành vi “cung cấp thông tin cá nhân đã thu thập, tiếp nhận cho bên thứ ba khi chưa có sự đồng ý của chủ thông tin cá nhân”.
Trước đó, giữa tháng 10/2024, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Tuyên Quang phối hợp với Phòng CSHS Công an tỉnh Thừa Thiên Huế bắt giữ N.N. (SN 2001, trú tỉnh Thừa Thiên Huế) về hành vi “Sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông”. N.N. là đối tượng tàng trữ, mua bán khoảng hơn 800 ngàn dữ liệu cá nhân của hơn 60 ngàn người dân tại Tuyên Quang và các tỉnh, thành phố trong cả nước.
|
Có thể bị phạt lên đến 20 năm tù
Theo Nghị định 13/2023/NĐ-CP về bảo vệ dữ liệu cá nhân, trong trường hợp hành vi thu thập trái phép thông tin cá nhân, mua bán, sử dụng trái phép thông tin cá nhân mà chưa gây ra hậu quả nghiêm trọng, chưa được xác định là nguy hiểm cho xã hội thì người vi phạm sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại Nghị định số 15/2020/NĐ-CP về xử phạt hành chính trong lĩnh vực bưu chính viễn thông, tần số vô tuyến điện.
Nếu việc thực hiện hành vi được xác định là đến mức nguy hiểm cho xã hội thì sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự với mức phạt có thể lên đến 20 năm tù (tùy theo mức độ vi phạm). Ngoài ra, đối tượng thực hiện hành vi phạm tội còn phải bồi thường toàn bộ những thiệt hại đã gây ra đối với nạn nhân bao gồm hoàn trả số tiền đã chiếm đoạt, bồi thường thiệt hại về tài sản và danh dự nhân phẩm bị xâm phạm theo quy định của pháp luật.
(Luật sư Nguyễn Văn Cảnh, Giám đốc Công ty Luật Nguyễn Cảnh)
|
Công an tỉnh khuyến cáo mọi người cần thực hiện nghiêm các quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân; tuyệt đối không có các hành vi vi phạm, xâm phạm đến thông tin cá nhân, ảnh hưởng quyền, lợi ích hợp pháp của người khác, sẽ phải chịu những hình thức chế tài tương ứng với tính chất, mức độ vi phạm.
Khi phát hiện bị lộ thông tin cá nhân người dân cần liên hệ với cơ quan chức năng ngay lập tức để báo cáo về việc bị mất thông tin cá nhân, nếu để lộ thông tin ngân hàng, liên hệ ngay với ngân hàng để khóa thẻ và xin được cấp thẻ mới. Bảo mật cho các tài khoản online mà mình đang sử dụng như các tài khoản mạng xã hội, email...
Khi những số lạ gọi tới hãy luôn bình tĩnh, không nên vội tin tưởng để chuyển tiền hay giao dịch qua mạng. Thường xuyên cập nhật các thông tin, kiến thức cho bản thân về phòng tránh bị lộ lọt dữ liệu cá nhân, chia sẻ cho người thân, bạn bè biết để tránh trường hợp họ bị lừa đảo qua mạng xã hội Facebook, Zalo…
Bài, ảnh: TRÍ NHÂN