Nhờ làm tốt Luật hòa giải, đối thoại tại tòa án nên TAND huyện Xuyên Mộc giải quyết hiệu quả nhiều vụ tranh chấp, góp phần giảm áp lực đối với công tác xét xử và thi hành án, tạo động thái tích cực trong thực hiện cải cách tư pháp.
Hòa giải viên (bên trái) Trung tâm hòa giải, đối thoại tại TAND huyện Xuyên Mộc làm việc với người dân. |
Hòa giải thành nhờ tâm huyết và kinh nghiệm
Đầu tháng 1/2024, trong khi mọi người rộn ràng sắm sửa chuẩn bị đón Tết Nguyên đán Giáp Thìn, vợ chồng ông H. và bà L. (ngụ huyện Xuyên Mộc) nộp đơn tới tòa xin ly hôn. Sau nhiều năm chung sống, vợ chồng có với nhau 2 con gái, lớn 7 tuổi, nhỏ 3 tuổi nhưng không níu giữ được mái ấm gia đình.
Bà Phùng Thị Khánh Vân, hòa giải viên Trung tâm hòa giải, đối thoại tại TAND huyện Xuyên Mộc (HGV trung tâm) kể: Trong quá trình tòa thụ lý, giải quyết vụ ly hôn, ông H. giành quyền nuôi người con lớn, trong khi bà L. muốn nuôi 2 con nên vụ việc trở nên căng thẳng. HGV dành nhiều thời gian làm việc với từng người, phân tích cặn kẽ pháp lý lẫn tình cảm để hai vợ chồng đồng thuận.
“Thời điểm xử lý vụ ly hôn, ông H. đã có “người mới”. HGV thuyết phục ông chấp nhận để bà Lan nuôi 2 con, bởi các cháu còn nhỏ, cần sự chỉ bảo, dạy dỗ và tình yêu thương của người mẹ để phát triển thể chất lẫn tâm lý. Tâm sự, phân tích hàng tiếng đồng hồ ông H. mới đồng ý và hứa chu cấp tiền nuôi dưỡng con. Vụ việc được hòa giải thành mà không phải đưa ra xét xử”, bà Vân cho biết.
Bà Vân chia sẻ tiếp, khoảng tháng 10/2023, một ngân hàng có chi nhánh trên địa bàn huyện nộp đơn khởi kiện tới TAND huyện Xuyên Mộc đề nghị giải quyết việc 2 phụ nữ vay quá hạn trả nợ, tổng số tiền 44 triệu đồng. Tiếp nhận vụ việc, HGV tìm tới nhà, tìm hiểu hoàn cảnh của 2 người vay nợ. Theo đó, thời điểm được ngân hàng hỗ trợ cho vay tiền, 2 người đang công tác tại các xã. Sau khi nghỉ việc, mặc dù có thiện chí trả nợ nhưng vì hoàn cảnh khó khăn nên chưa thể trả tiền hết một lần.
Thực hiện Luật Hòa giải, đối thoại tại tòa án, trong năm 2023, TAND cấp tỉnh và cấp huyện thụ lý và giải quyết 2.029 vụ việc, đạt tỷ lệ 99,51%. Trong đó hòa giải đối thoại thành 1.770 vụ việc, chiếm tỷ lệ 87,67%. |
HGV đã làm việc với các bên, thuyết phục ngân hàng để 2 đương sự được trả nợ theo từng quý. Nhờ sự vận động, thuyết phục của HGV, phía ngân hàng đã chấp nhận và vụ việc được hòa giải thành.
Theo bà Vân, hầu hết các vụ tìm đến Trung tâm hòa giải, đối thoại tại TAND huyện Xuyên Mộc đều là những vụ việc về hôn nhân, gia đình. Trong đó, các vụ ly hôn thường xảy ra tranh giành quyền nuôi con và tài sản. Ngoài ra còn có các vụ dân sự về vay mượn tiền… Các HGV của trung tâm đều là những người tham gia công tác xét xử hơn 10 năm, có kinh nghiệm vận động quần chúng. Vụ việc tòa án chuyển tới, HGV với tâm huyết, kinh nghiệm của bản thân và thực tiễn công tác để phân tích, vận động, thuyết phục các bên. Nhờ đó, hầu hết vụ việc Trung tâm tiếp nhận đều được giải quyết, hòa giải thành.
Giảm tải áp lực cho công tác xét xử
Ông Phạm Minh Sơn, Phó Chánh án TAND huyện Xuyên Mộc cho biết, người dân đến nộp đơn khởi kiện, đơn yêu cầu sẽ được hướng dẫn liên hệ trực tiếp Trung tâm hòa giải, đối thoại tại TAND huyện Xuyên Mộc. Nếu không thuộc trường hợp hòa giải, đối thoại theo Luật hòa giải, đối thoại tại tòa thì tòa án mới thụ lý giải quyết.
Tất cả HGV trung tâm được bổ nhiệm là những người từng công tác liên quan đến pháp luật, có tâm huyết, giàu kỹ năng, nghiệp vụ và kinh nghiệm sống. Họ mong muốn được cống hiến cho xã hội trong những hoạt động mang tính xã hội và nhân văn. “HGV phân tích cái đúng, cái sai, giải tỏa những bức xúc của các đương sự. Từ đó hòa giải, đối thoại thành, giúp giải quyết triệt để và hiệu quả các tranh chấp mà không phải mở phiên tòa xét xử”, ông Sơn chia sẻ.
Năm 2023, TAND huyện Xuyên Mộc thụ lý theo Luật hòa giải, đối thoại 321 vụ việc dân sự, giải quyết 321, đạt tỷ lệ 100%. Mỗi tháng HGV giải quyết khoảng 24 vụ việc dân sự các loại.
|
Ông Sơn cho biết thêm, người dân đến làm việc tại trung tâm nhận thấy thủ tục nhanh chóng, thuận lợi nên rất tin tưởng vào HGV và hệ thống tòa án. Đây là điều đáng khích lệ và trân quý cho những người làm công tác pháp luật. Bởi, khi hồ sơ khởi kiện hợp lệ người dân không phải đi lại nhiều lần. Cơ chế hòa giải, đối thoại thân thiện, gần gũi, giải tỏa những áp lực cho các đương sự. Khi giải quyết xong vụ việc, người dân được HGV gửi quyết định về địa chỉ cư trú mà không cần phải đi lại nhiều lần, đỡ tốn kém chi phí.
Trong bối cảnh tinh giản biên chế và các tranh chấp dân sự ngày càng gia tăng, tính chất phức tạp. Việc làm tốt Luật hòa giải, đối thoại tại TAND huyện Xuyên Mộc không chỉ giúp giải quyết hiệu quả các tranh chấp mà không phải mở phiên tòa xét xử. Tiết kiệm được thời gian, chi phí, công sức của các chủ thể tham gia tố tụng và cơ quan Nhà nước. Giảm tải áp lực đối với công tác xét xử và thi hành án. Đồng thời, tạo động thái tích cực trong thực hiện cải cách tư pháp, mang ý nghĩa lớn về mặt xã hội.
Bài, ảnh: MẠNH QUÂN