Vì sao QL 51 chưa thu phí không dừng?

Thu phí tự động không dừng (ETC) là giải pháp tốt để giải quyết tình trạng kẹt xe, ùn ứ ở những tuyến đường có lưu lượng phương tiện nhiều như QL 51. Nhưng vì sao phương pháp thu phí này chưa được áp dụng tại đây?

Việc thu phí thủ công trên tuyến QL51 là một trong những nguyên nhân dẫn đến ùn tắc giao thông tại tuyến đường này vào các dịp cao điểm lễ, Tết. (Ảnh chụp tại Trạm thu phí T3, xã Tân Hải, TX.Phú Mỹ)

Cứ lễ, Tết là trạm thu phí lại quá tải

QL51 dài gần 73km qua tỉnh Đồng Nai và BR-VT. QL51 có 6 làn xe cơ giới và 2 làn xe hỗn hợp. Tốc độ thiết kế hơn 80km/h. Trên tuyến đường này hiện có 3 trạm thu phí gồm T1, T2 và T3. Với lưu lượng phương tiện đông đúc, nhiều xe khách và xe tải, QL51 thường xuyên xảy ra ùn tắc. Nhất là tại các trạm thu phí.

Tài xế xe chở hàng Nguyễn Tuấn Tài (TP. Bà Rịa) là người thường xuyên chở hàng đi lại giữa TP.Bà Rịa và TP.Hồ Chí Minh. Anh Tài cho rằng, tình trạng kẹt xe trên QL51 vào giờ cao điểm là bệnh kinh niên và đã thành nỗi ám ảnh với cánh tài xế. Theo anh Tài, một phần nguyên nhân là do xe phải xếp hàng mua vé khi qua trạm thu phí. “Mỗi lần qua trạm thu phí, chúng tôi đều phải xếp hàng mua vé, điều này ảnh hưởng rất lớn đến lưu thông. Tôi không hiểu vì sao lại không tiến hành thu phí không dừng”, anh Tài băn khoăn.

Về tương lai, ông Ðinh Hồng Hà, Tổng Giám đốc Công ty CP Phát triển đường cao tốc Biên Hòa-Vũng Tàu (BVEC) lo ngại: Thiết kế ban đầu của tuyến đường này là 12.000 lượt xe/ngày đêm, tuy nhiên những năm gần đây công suất trung bình lưu lượng xe trên tuyến ước tính tăng gấp 3 lần. Có khi lên tới 48.000 lượt xe/ngày đêm. Tốc độ phát triển các khu công nghiệp, khu dân cư dọc tuyến đang diễn ra mạnh mẽ, nên dự báo lưu lượng xe cộ sẽ tăng nhanh. BVEC đã triển khai nhiều giải pháp nhằm giảm ùn tắc, tuy hiệu quả chưa như mong muốn.

“Việc triển khai thu phí không dừng ETC tại các trạm thu phí trên QL51 có thể tháo gỡ nút thắt này”, ông Đinh Hồng Hà khẳng định.

Thời gian thu phí ngắn, đầu tư tốn kém

Được biết, từ tháng 10/2020, BVEC đã ký hợp đồng với Công ty CP Giao thông số Việt Nam, đơn vị cung cấp dịch vụ thu phí đường bộ theo hình thức điện tử không dừng, để triển khai tại các trạm T1, T2 và T3 của QL51. Trước khi thực hiện hợp đồng này, BVEC đã có văn bản gửi Bộ GT-VT, Tổng cục Đường bộ Việt Nam đề nghị cho phép đơn vị  lắp đặt thiết bị để tiến hành thu phí không dừng tại cả 3 trạm.

Tuy nhiên, đề nghị của BVEC đã sớm bị Bộ GT-VT bác bỏ. Lý do được nêu ra tại văn bản (ngày 7/10/2020) của Bộ GT-VT báo cáo Thủ tướng là do thời gian thu phí còn lại trên tuyến QL51 ngắn trong khi chi phí đầu tư hệ thống thu phí không dừng quá lớn. Cụ thể, văn bản của Bộ GT-VT nói rõ: Theo lộ trình, thời gian bắt đầu thu phí trên QL51 là từ năm 2009 và dự kiến kết thúc hoàn vốn vào năm 2034. Tuy nhiên, sau khi cập nhật số liệu đầu vào trong phương án tài chính theo thực tế thì thời gian thu phí của dự án có nhiều thay đổi và kết thúc sớm hơn so với phương án ban đầu. 

Trong khi đó, nếu triển khai thu phí điện tử không dừng tại QL51, chi phí đầu tư hệ thống thiết bị thu phí không dừng khoảng 83 tỷ đồng. Với thời gian thu phí của dự án còn lại rất ngắn, nên việc đầu tư không hiệu quả,  gây lãng phí, ảnh hưởng đến phương án tài chính dự án BOT. Do vậy, Tổng cục Đường bộ Việt Nam và Nhà cung cấp dịch vụ thu phí kiến nghị không triển khai thu phí điện tử trên tuyến đường này.

Cũng liên quan đến vấn đề quyết định áp dụng phương án thu phí tự động hay không, ngày 29/12/2020, Thủ tướng đã có văn bản giao Bộ GT-VT quyết định việc thu phí đối với một số trạm thu phí đặc thù, trong đó có các trạm thu phí trên QL51.

Liên quan đến thời hạn thu phí BOT trên QL51, ông Đinh Hồng Hà cho biết, BVEC đang tích cực phối hợp với Tổng cục Đường bộ Việt Nam và các cơ quan thuộc Bộ GT-VT trong việc đàm phán, thương thảo để xử lý một số khó khăn, vướng mắc và cập nhật tính toán phương án tài chính thời gian hoàn vốn của dự án. Theo tính toán của Bộ GT-VT, dự kiến đến năm 2026 đã hoàn đủ vốn, sớm hơn so với thời hạn hợp đồng BOT.

Về phía BVEC, ông Đinh Hồng Hà cho biết vẫn rất mong muốn được Bộ GT-VT cho phép triển khai thu phí không dừng. “Để giảm tải áp lực giao thông trên QL51, BVEC cũng mong muốn Bộ GT-VT, Tổng cục Đường bộ Việt Nam xem xét chấp thuận cho BVEC tiếp tục thực hiện việc đầu tư lắp đặt thiết bị để thực hiện thu phí theo hình thức không dừng tại các trạm thu phí trên QL51”, ông Hà kiến nghị.

Bài, ảnh: TRÚC GIANG