Phân loại rác hữu cơ tại nguồn sau đó ủ thành phân vừa bảo vệ môi trường, giảm tải cho công tác thu gom và xử lý rác, vừa tạo ra nguồn vật liệu phục vụ cho ngành nông nghiệp. Đó là mô hình ủ rác thành phân hữu cơ được huyện Côn Đảo triển khai và thực hiện có hiệu quả suốt gần 2 năm qua.
 |
| Rác hữu cơ sau khi thu gom về được ủ thành phân. |
Người dân hưởng ứng tham gia
Thực hiện vận động của Hội Liên hiệp phụ nữ huyện, những năm gần đây, gia đình chị Trần Kim Lệ Thi (tổ 2, khu phố 5, đường Nguyễn Huệ) đã thực hiện phân loại rác tại nguồn một cách bài bản và triệt để. Các loại rau thừa, canh cặn, cơm thiu… chị Thi cho vào thùng rác hữu cơ màu xanh. Theo chị Thi, những loại rác này được Ban quản lý công trình công cộng của huyện Côn Đảo thu gom để đưa về khu riêng ủ thành phân hữu cơ. “Nhận thấy việc phân loại rác có ý nghĩa thiết thực nên gia đình tôi tham gia và vận động nhiều chị em phụ nữ trong các khu dân cư cùng tham gia phân loại rác tại nguồn trong đó có phân loại rác hữu cơ”, chị Thi nói.
Theo Ban Quản lý (BQL) công trình công cộng huyện Côn Đảo, tháng 5/2023, Ban cùng nhóm chuyên gia (thuộc “Dự án giảm thiểu rác thải nhựa đại dương” của Tổ chức WWF Việt Nam) bắt đầu thực hiện mô hình ủ rác thành phân hữu cơ. “Ban đầu chúng tôi lựa chọn 42 hộ dân và 4 nhà hàng tại tổ 1, khu dân cư số 5 để thực hiện thí điểm. Nhằm hướng dẫn các hộ dân phân loại và xử lý rác hữu cơ tại nguồn, chúng tôi đã tổ chức 2 khóa tập huấn ủ phân compost từ rác hữu cơ nhà bếp. Theo đó, người dân được hướng dẫn cách ủ phân hữu cơ sử dụng các loại rác từ các loại rau, củ, quả nhà bếp”, bà Lê Mộng Thúy, Giám đốc BQL công trình công cộng huyện Côn Đảo cho biết.
Cũng theo BQL công trình Công cộng, trong giai đoạn thí điểm, các lực lượng tham gia đã thực hiện thu gom khoảng 110kg/ngày rác hữu cơ qua phân loại tại hộ dân, nhà hàng và tại chợ Côn Đảo. Rác sau khi thu gom được phân loại tái chế theo 2 phương pháp là: phương pháp lên men và phương pháp ủ hiếu khí. Đối với phương pháp lên men, sử dụng các loại rác hữu cơ gồm: thức ăn thừa, rau củ quả ủ với cám men để trong thùng nhựa có nắp đậy kín. Rác sau khi ủ thành phân hữu cơ có thể sử dụng để bón lót, cải tạo đất.
Đối với phương pháp ủ hiếu khí sử dụng các loại rác hữu cơ gồm: hoa, trái cây, lá khô, xơ dừa, rơm, mùn cưa...được ủ trong vòng lưới sắt để thoáng khí. Sau 4 tháng ủ, sẽ thu được phân mùn bón cho cây trồng.
Bà Lê Mộng Thúy thông tin thêm, sau khi việc thử nghiệm thành công, từ tháng 7/2024 đến nay thực hiện “Đề án Kinh tế tuần hoàn” huyện Côn Đảo đã áp dụng rộng rãi quy trình từ phân loại rác hữu cơ tại nguồn đến thu gom và ủ thành phân.
Nhiều lợi ích thiết thực
Sau gần 2 năm xây dựng và triển khai thực hiện mô hình thu gom, phân loại rác để vận hành cơ sở tái chế rác hữu cơ trên địa bàn toàn huyện, mô hình đã đạt được kết quả khá khả quan, hướng tới mục tiêu tăng 1% tỷ lệ tái sử dụng và tái chế rác tại nguồn ở Côn Đảo. Bà Nguyễn Thị Mỹ Quỳnh, phụ trách Dự án giảm thiểu rác thải nhựa đại dương-WWF Việt Nam cho biết: “Thông qua mô hình này giúp người dân hình thành thói quen phân loại rác thải tại nguồn, góp phần giảm thiểu lượng rác thải sinh hoạt thải ra môi trường mỗi ngày. Qua đó chung tay cùng chính quyền địa phương giảm áp lực trong việc thu gom, xử lý rác thải và giảm chi phí dành cho công tác bảo vệ môi trường”.
Theo Kỹ sư Nguyễn Trọng Nghĩa, BQL công trình công cộng huyện Côn Đảo, trung bình mỗi ngày thu gom được khoảng 3,68 tấn rác hữu cơ. Từ nguồn rác hữu cơ thu gom trong các hộ dân, Ban quản lý công trình công cộng huyện Côn Đảo tập trung về khu vườn ươn thuộc khu Q15 (trung tâm huyện Côn Đảo) để ủ thành phân hữu cơ. “Toàn bộ lượng phân hữu cơ này được chúng tôi sử dụng phục vụ cho mục đích trồng trọt. Trong khu vườn ươm Q15 có hẳn một vườn rau xanh với đủ loại từ bầu, dưa leo, cà, rau muống, rau cải, rau thơm các loại… Rau, củ, quả sau thu hoạch một phần phục vụ cho CB-CNV-NLĐ của ban, một phần bán cho người dân trên đảo”, anh Nghĩa cho hay.
Các chuyên gia của WWF Việt Nam đánh giá, mô hình ủ rác thành phân hữu cơ nhằm giảm thiểu phát thải khí nhà kính CH4 từ bãi rác, đồng thời giúp cải tạo đất sản xuất, tăng chất lượng sản phẩm nông nghiệp và chất lượng môi trường sống. Qua đó, góp phần quan trọng trong việc xây dựng mô hình điểm cho đề án kinh tế tuần hoàn, du lịch sinh thái tại huyện Côn Đảo.
Bài, ảnh: QUANG VŨ