Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng chính thức có hiệu lực từ năm 2011, tuy nhiên trước sự bùng nổ của thương mại điện tử thì tình trạng xâm phạm quyền lợi người tiêu dùng vẫn diễn ra thường xuyên, ngày càng tinh vi hơn.
 |
| Ông Phạm Quang Nhật, Giám đốc Sở Công Thương |
Hưởng ứng Ngày Quyền của người tiêu dùng Việt Nam (15/3) phóng viên Báo Bà Rịa - Vũng Tàu đã có cuộc trao đổi với ông Phạm Quang Nhật, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh các vấn đề liên quan.
* Phóng viên: Nhân Ngày Quyền người tiêu dùng Việt Nam 15/3, ông có thể chia sẻ ý nghĩa của sự kiện này đối với định hướng bảo vệ người tiêu dùng tại Bà Rịa - Vũng Tàu, cũng như vai trò then chốt của Sở Công Thương trong công tác này?
Ông Phạm Quang Nhật: Ngày Quyền của Người tiêu dùng Việt Nam mang một ý nghĩa to lớn trong việc khẳng định vai trò của người tiêu dùng, đây là dịp để tôn vinh vai trò quan trọng của người tiêu dùng trong sự phát triển của kinh tế và xã hội, giúp cả người tiêu dùng và doanh nghiệp ý thức hơn về quyền lợi và trách nhiệm trong giao dịch thương mại. Đây cũng là dịp thúc đẩy các doanh nghiệp cung cấp sản phẩm và dịch vụ chất lượng hơn, minh bạch hơn, đồng thời khuyến khích tiêu dùng bền vững.
Năm 2024-2025, Sở đã triển khai thực hiện Kế hoạch số 230/KH-UBND ngày 30/10/2023 và 323/KH-UBND ngày 16/12/2024 với các hoạt động cụ thể như thông tin tuyên truyền, tổ chức các hội nghị, tập huấn; hỗ trợ các doanh nghiệp tổ chức các chương trình khuyến mại trên địa bàn tỉnh; thanh tra, kiểm tra các hoạt động như khuyến mại, hội chợ, thương mại điện tử,… nhằm bảo vệ người tiêu dùng trên địa bàn tỉnh.
Đặc biệt, Sở đã tổ chức các đoàn kiểm tra tại 48 cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm và 3 chợ hạng I trên địa bàn tỉnh, ban hành 6 quyết định xử phạt vi phạm hành chính với tổng số tiền phạt hơn 70 triệu đổng; tổ chức đoàn kiểm tra, giám sát an toàn thực phẩm tại 10 chợ trên địa bàn.
* Thách thức lớn nhất mà Sở gặp phải trong việc kiểm soát hàng giả, hàng kém chất lượng và bảo vệ người tiêu dùng trong bối cảnh thương mại điện tử phát triển mạnh là gì?
- Thương mại điện tử phát triển mạnh mẽ đã tạo ra một môi trường kinh doanh đa dạng, nhưng cũng làm tăng nguy cơ xuất hiện hàng giả, hàng kém chất lượng. Một trong những thách thức lớn nhất mà Sở gặp phải là khó khăn trong việc giám sát và kiểm soát các giao dịch trực tuyến, được thể hiện ở việc khó xác định nguồn gốc hàng hóa bởi nhiều sản phẩm được bán qua các nền tảng trực tuyến không rõ nguồn gốc, gây khó khăn trong việc truy xuất và xử lý.
Hiện các cơ quan quản lý thiếu công nghệ hiện đại và nhân lực để theo dõi hàng triệu giao dịch trực tuyến mỗi ngày, trong khi đó, các đối tượng vi phạm sử dụng nhiều phương thức che giấu, như thay đổi thông tin sản phẩm hoặc sử dụng các nền tảng quốc tế khó kiểm soát.
Trước thực trạng này, Sở sẽ đề xuất, phối hợp với các tổ chức và cơ quan quản lý nước ngoài để kiểm soát hàng hóa xuyên biên giới. Đồng thời đầu tư công nghệ, sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và blockchain để giám sát giao dịch và truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Điều quan trọng nhất là cần có các chiến dịch giáo dục để người tiêu dùng biết cách nhận diện hàng giả và báo cáo vi phạm, vấn đề này Sở cũng rất quan tâm và truyền thông thường xuyên.
Chúng tôi cũng sẽ có những đề xuất, kiến nghị để thắt chặt hơn quy định pháp luật, từ đó ban hành các quy định cụ thể hơn về trách nhiệm của các nền tảng thương mại điện tử trong việc kiểm soát hàng hoá cũng như đào tạo và phát triển đội ngũ chuyên gia có khả năng xử lý các vấn đề liên quan đến thương mại điện tử.
 |
| Chi Cục Quản lý thị trường kiểm tra xuất xứ hàng hóa tại một cửa hàng trên địa bàn TP. Vũng Tàu |
* Cơ chế tiếp nhận khiếu nại của người dân hiện nay được Sở triển khai như thế nào để đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả?
- Hiện Sở có nhiều cơ chế tiếp nhận khiếu nại của người tiêu dùng, như thông qua đường bưu điện, gửi trực tiếp, thư điện tử của sở: soct.baria-vungtau.gov.vn; tổng đài tư vấn, hỗ trợ 18006838; một cửa điện tử tỉnh dichvucong.baria-vungtau.gov.vn; số điện thoại đường dây nóng lãnh đạo sở công thương đã được công bố công khai.
* Định hướng của Sở Công Thương trong năm 2025 và những năm tiếp theo nhằm thúc đẩy quyền lợi người tiêu dùng, đặc biệt trong lĩnh vực năng lượng, logistics và kinh tế số, đây là những thế mạnh của tỉnh?
- Trong năm 2025 và những năm tiếp theo, chúng tôi sẽ tập trung hỗ trợ các doanh nghiệp địa phương tham gia vào các nền tảng thương mại điện tử, giúp người tiêu dùng tiếp cận sản phẩm chất lượng với giá cả hợp lý.
Ngoài ra, Sở cũng sẽ có những kiến nghị nhằm tăng cường các biện pháp bảo mật thông tin để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong môi trường số, cũng như tổ chức các chương trình đào tạo để người tiêu dùng hiểu rõ cách sử dụng các dịch vụ số một cách an toàn và hiệu quả.
Đối với các lĩnh vực là thế mạnh của địa phương như năng lượng, logistics và kinh tế số, Sở sẽ có những đề xuất nhằm thu hút đầu tư vào các dự án năng lượng gió và mặt trời, với mục đích cung cấp nguồn năng lượng sạch và bền vững cho người tiêu dùng
Để đảm bảo hàng hoá lưu thông nhanh chóng, an toàn, địa phương cũng đang tập trung phát triển hệ thống cảng biển, đặc biệt là cụm cảng Cái Mép - Thị Vải.
Những định hướng này không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng mà còn góp phần xây dựng Bà Rịa - Vũng Tàu trở thành trung tâm kinh tế biển và logistics hàng đầu khu vực.
Xin cảm ơn ông!
Thực hiện: NGUYỄN NAM