Việc thành lập khu thương mại tự do Cái Mép Hạ được kỳ vọng là cơ hội lớn để tỉnh khai thác tối đa các tiềm năng từ cảng biển, công nghiệp.
 |
| Cảng TCCT tiếp nhận và khai thác chuyến tàu điện gió. |
Yêu cầu tất yếu
Năm 2022, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 24-NQ/TW ngày 7/10/2022 về phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Đông Nam Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Nghị quyết đã đề ra nhiều chủ trương, giải pháp quan trọng có tính đột phá trong huy động sức mạnh tổng hợp, giải phóng và tái phân bổ lại nguồn lực thông qua các cơ chế, chính sách, giải pháp để vùng Đông Nam Bộ phát triển năng động, sáng tạo, đi đầu trong đổi mới và phát triển, tiếp tục giữ vững vai trò đầu tàu, đóng góp lớn vào sự phát triển đất nước. Trong số các chủ trương, giải pháp phát triển vùng đó, có chủ trương về “Hình thành khu thương mại tự do gắn với cảng biển tại khu vực Cái Mép Hạ”.
Tại hội nghị quán triệt, triển khai thực hiện Nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Đông Nam Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 vào cuối tháng 10/2022 ông Nguyễn Văn Thọ, Chủ tịch UBND tỉnh nhấn mạnh: “Việc hình thành khu thương mại tự do Cái Mép Hạ không chỉ là cơ chế ưu đãi cho Bà Rịa - Vũng Tàu mà còn là động lực phát triển cho toàn vùng Đông Nam Bộ. Khu thương mại này sẽ giúp Việt Nam cạnh tranh hiệu quả trong thu hút đầu tư, đẩy mạnh công nghiệp hóa và gia tăng đóng góp vào sự thịnh vượng chung của đất nước.
Đồng thời, trong bối cảnh toàn cầu hóa và cạnh tranh kinh tế ngày càng gay gắt, sự hình thành khu thương mại tự do là một yêu cầu tất yếu và đã được chứng minh hiệu quả tại nhiều quốc gia như Singapore, Hàn Quốc và Trung Quốc. Việc lựa chọn Cái Mép Hạ là vị trí hình thành khu thương mại tự do căn cứ vào những lợi thế tự nhiên nổi bật. Cảng biển CM-TV, một trong 21 cảng lớn nhất thế giới, có thể tiếp nhận các siêu tàu container và kết nối trực tiếp với châu Mỹ, châu Âu, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển của khu thương mại này.
 |
| Phối cảnh dự án Trung tâm logistics Cái Mép Hạ. |
Nỗ lực hình thành khu thương mại tự do
Thời gian qua, Bà Rịa- Vũng Tàu đã chủ động triển khai một số công việc cần thiết như: cập nhật chủ trương phát triển khu thương mại tự do vào Quy hoạch tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Tỉnh tổ chức lập quy hoạch Trung tâm logistics Cái Mép Hạ với diện tích 1.686,73ha, lập Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án để trình cấp có thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư.
Bên cạnh đó, tỉnh cũng đã triển khai đầu tư các công trình giao thông kết nối liên cảng và liên vùng; phối hợp với Trung ương và các địa phương trong vùng thúc đẩy triển khai các dự án giao thông kết nối vùng Đông Nam Bộ, đặc biệt là kết nối hệ thống cảng CM-TV với Cảng hàng không quốc tế Long Thành, Trung tâm tài chính quốc tế TP.Hồ Chí Minh, các trung tâm công nghiệp, đô thị trong vùng; xúc tiến lập đề án nghiên cứu khả thi thành lập khu thương mại tự do Cái Mép Hạ.
Theo các chuyên gia cảng biển, cụm cảng CM-TV chưa có chính quyền cảng nên mỗi cảng có một phương thức quản lý riêng dẫn đến hiệu quả, hiệu lực chưa cao. Các chuyên gia đề xuất cần nghiên cứu thành lập một chính quyền cảng, thống nhất các đầu mối cảng để công tác điều hành phát triển đồng bộ, đồng tốc theo một định hướng. Các chuyên gia cũng đề nghị nghiên cứu xây dựng cơ chế chính sách đặc thù dạng một khu kinh tế mở, khu kinh tế tự do, cảng mở có thể chế phù hợp với các nhà đầu tư nước ngoài và những nhà đầu tư trong nước muốn vươn ra nước ngoài; nâng cao tính chủ động trong quản lý và phát triển cơ chế cảng biển.
Ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương) cho rằng, chủ trương “Hình thành khu thương mại tự do gắn với cảng biển tại khu vực Cái Mép Hạ” là một chủ trương đúng đắn, mang tính chiến lược. Đây là thời cơ để Bà Rịa- Vũng Tàu và các tỉnh vùng Đông Nam Bộ phát triển bứt phá, tiếp tục là đầu tàu kinh tế của cả nước trong giai đoạn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
“Khu thương mại tự do gắn liền với cảng biển sẽ góp phần định hướng phát triển cho cụm cảng Cái Mép - Thị Vải mang lại hiệu quả trực tiếp như thu hút đầu tư nước ngoài (FDI), tạo việc làm, tăng trưởng xuất khẩu, tăng nguồn thu ngoại tệ. Đồng thời, khu thương mại tự do sẽ mang lại hiệu quả gián tiếp giúp nâng cao kỹ năng lao động, thu hút nhân lực cao, nâng cấp khoa học công nghệ, đa dạng hóa kinh tế, phát triển các ngành công nghiệp kỹ thuật cao, tạo giá trị cho tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu trong chuỗi giá trị toàn cầu”, ông Hải thông tin thêm.
Bài, ảnh: TRÀ NGÂN