Đó là khẳng định của cơ quan chức năng tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu về chủ trương chuyển mục đích 1,92 ha đất rừng sang mục đích khác để thực hiện dự án nhà máy xử lý rác Côn Đảo tại khu vực Bến Đầm, thuộc phân khu phục hồi sinh thái Vườn Quốc gia Côn Đảo.
 |
| Bản đồ hiện trạng rừng khu vực dự kiến thực hiện dự án Nhà máy xử lý rác Côn Đảo |
Phù hợp với quy hoạch
Tại kỳ họp thứ 23, HĐND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu khóa VII, nhiệm kỳ 2021-2026 đã thông qua Nghị quyết số 53/NQ-HĐND về việc phê duyệt chủ trương chuyển mục đích đất rừng sang mục đích khác để đầu tư xây dựng dự án nhà máy xử lý rác Côn Đảo. Vị trí thực hiện dự án là khu vực Bến Đầm với diện tích 1,92ha thuộc các lô 380a79, 402ca, 403a, khoảnh 1, tiểu khu 58, phân khu phục hồi sinh thái Vườn quốc gia (VQG) Côn Đảo.
Các đại biểu đã đồng thuận, thống nhất cao với nghị quyết này do dự án nhà máy xử lý rác đã được rà soát, kiểm tra, đánh giá, tính toán một cách kỹ lưỡng, khoa học, hướng tới mục đích lâu dài và bền vững.
Theo bà Phạm Thị Na, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT, dự án Nhà máy xử lý rác Côn Đảo thuộc dự án cấp thiết về xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội và phạm vi thực hiện dự án thuộc phân khu phục hồi sinh thái của VQG Côn Đảo. Do đó, dự án phù hợp với tiêu chí chuyển mục đích sử dụng rừng tự nhiên sang mục đích khác theo khoản 22, điều 1, Nghị định số 91/2024/NĐ-CP ngày 18/7/2024 của Chính phủ.
Bà Phạm Thị Na cho biết thêm, về vị trí xây dựng nhà máy xử lý rác Côn Đảo, cơ quan chức năng và đơn vị tư vấn đã rà soát tại 4 vị trí gồm khu vực Bến Đầm, khu vực Bãi Nhát, khu vực Cỏ Ống và toàn bộ khu vực trung tâm huyện Côn Đảo. Qua so sánh, xem xét các điều kiện thuận lợi, khó khăn, cơ quan chức năng đã chọn vị trí khu đất 1,92 ha nói trên.
Cụ thể, vị trí khu này đã được đưa ra ngoài quy hoạch đất rừng đặc dụng VQG Côn Đảo trong phân vùng đất lâm nghiệp để tích hợp trong Quy hoạch tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Vị trí này phù hợp với Quy hoạch chung của tỉnh và cũng phù hợp với quy hoạch chung xây dựng Côn Đảo đến năm 2045 đã được Thủ tướng chính phủ phê duyệt.
Ông Lê Anh Tú, Phó Giám đốc Sở TN-MT phân tích, theo bản đồ quy hoạch sử dụng đất đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 của huyện Côn Đảo thì vị trí khu đất được quy hoạch xây dựng nhà máy xử lý rác là đất DRA - đất bãi thải, xử lý chất thải. “Như vậy, vị trí thực hiện dự án phù hợp với mục đích sử dụng đất của huyện Côn Đảo”, ông Lê Anh Tú khẳng định.
Trên cơ sở đề xuất, UBND tỉnh đã chấp thuận chủ trương đầu tư dự án nhà máy xử lý rác Côn Đảo tại khu đất có diện tích 1,92 ha tại Quyết định số 3319/QĐ-UBND ngày 26/10/2022. UBND tỉnh cũng đã có văn bản gửi Bộ NN-PTNT xin ý kiến điều chỉnh đưa ra ngoài quy hoạch 3 loại rừng đối với diện tích rừng đặc dụng tại khu đất này. Ngoài ra, ngày 10/11/2022, UBND tỉnh đã có văn bản số 14238/UBND-VP xin ý kiến của Thủ tướng Chính phủ về dự án xây dựng nhà máy xử lý rác thải tại huyện Côn Đảo, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu.
Không tác động đến môi trường
Trong Công văn 14238/UBND-VP gửi Thủ tướng Chính phủ, ông Lê Ngọc Khánh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh nêu, do đặc thù huyện Côn Đảo cách xa đất liền, quỹ đất hạn hẹp, tình trạng quá tải tại các bãi chôn lấp rác sinh hoạt ảnh hưởng không nhỏ đến môi trường sống của người dân cũng như các hoạt động du lịch trên đảo. Trung bình mỗi ngày, tại Bãi Nhát, nơi tập trung rác sinh hoạt của huyện Côn Đảo phải tiếp nhận khoảng 15 tấn rác, trong khi cả đảo chỉ có một nhà máy đốt rác với công suất nhỏ và được đốt bằng phương pháp thủ công, chỉ có khả năng xử lý được 1/3 lượng rác thực tế. Lượng rác tồn đọng trên đảo theo tính toán đã vượt con số 70 ngàn tấn, gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng.
|
Tại Quyết định số 3319/QĐ-UBND, UBND tỉnh chấp thuận chủ trương đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án nhà máy xử lý rác Côn Đảo (công suất thiết kế 36 tấn rác/ngày, dự trữ nâng công suất lên 66,23 tấn rác/ngày). Sau khi hoàn thành thủ tục chuyển mục đích sử dụng rừng với diện tích 1,92ha sang mục đích khác để thực hiện nhà máy xử lý rác, huyện Côn Đảo sẽ lập danh mục dự án có thu hồi đất, danh mục dự án chuyển mục đích đất rừng đặc dụng. Trên cơ sở đó đăng ký kế hoạch sử dụng đất hàng năm huyện Côn Đảo để thực hiện công tác thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất theo quy định.
UBND tỉnh cũng yêu cầu nhà máy phải ưu tiên áp dụng dây chuyền công nghệ có nguồn gốc, xuất xứ thuộc các nước phát triển như G7, EU, có cam kết hoặc xác nhận công nghệ của bên sở hữu công nghệ hoặc bên cung cấp chuyển giao công nghệ. Với các yêu cầu này, việc đặt nhà máy xử lý rác Côn Đảo ở vị trí nêu trên không tác động nhiều đến môi trường, hệ sinh thái của Côn Đảo. |
Cùng với rác sinh hoạt, hàng năm Côn Đảo còn phải tiếp nhận hàng trăm tấn rác thải từ đại dương dạt vào, trung bình khối lượng khoảng 900m3/năm, trong đó, khoảng 100m3 rác thải là dầu cặn. Đây chính là nguyên nhân khiến lượng rác tồn đọng ngày càng tăng cao trên địa bàn.
Theo dự báo, hàng năm, lượng rác thải sinh hoạt trên địa bàn huyện Côn Đảo tăng từ 5 đến 10%. Trong một lần khảo sát để tư vấn về quy hoạch du lịch cho Côn Đảo, Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) đã cảnh báo, nếu không xử lý sớm 70 ngàn tấn rác hiện hữu thì tương lai không xa Côn Đảo sẽ đối mặt nguy cơ ô nhiễm nặng nguồn nước ngầm, ô nhiễm không khí.
“Diện tích tự nhiên trên địa bàn huyện Côn Đảo là 7.537,3 ha, trong đó đất có rừng 5.972,6 ha (chiếm đến 79% tổng diện tích). Cùng với việc xây dựng bãi rác phải xa các khu dân cư, nguồn nước để tránh làm ô nhiễm nên việc chuyển mục đích sử dụng rừng tự nhiên sang mục đích khác để thực hiện dự án xây dựng nhà máy xử lý rác là rất cần thiết”, ông Lê Ngọc Khánh khẳng định.
Bài, ảnh: TÙNG LÂM