Chống khai thác IUU, bảo đảm sinh kế cho ngư dân

Chiều 28/8, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã chủ trì hội nghị trực tuyến và trực tiếp về công tác chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) với 28 tỉnh, thành có biển trên cả nước.

Cán bộ Văn phòng kiểm tra, kiểm soát nghề cá Cảng Tân Phước (huyện Long Điền) kiểm tra giấy tờ tàu cá theo quy định chống IUU.

Quyết tâm gỡ "thẻ vàng" IUU

Phát biểu khai mạc hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định Chính phủ và Ban Bí thư rất quyết liệt chỉ đạo công tác chống khai thác IUU và yêu cầu các bộ, ngành, địa phương đồng lòng, quyết tâm gỡ “thẻ vàng” IUU trong lần thanh tra thứ 5 của Ủy ban châu Âu (EC) sắp tới, dự kiến vào tháng 10/2024.

“Chống khai thác IUU còn phải bảo đảm sinh kế cho người dân. Hiện nay công tác chuyển đổi nghề cho ngư dân vẫn còn chậm”, Thủ tướng Phạm Minh Chính lưu ý.

Thông tin tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Phùng Đức Tiến cho biết, sau gần 7 năm thực hiện nhiệm vụ gỡ cảnh báo “thẻ vàng” của EC, đến nay tình hình chống khai thác IUU của cả nước đã đạt được một số kết quả đáng ghi nhận.

Trong đó, EC đánh giá cao quyết tâm chính trị của Việt Nam, đặc biệt là sự quan tâm, chỉ đạo quyết liệt của cấp Trung ương. Từ sau khi bị cảnh báo “thẻ vàng” đến nay, Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo Quốc gia về chống khai thác IUU đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, tổ chức nhiều hội nghị, cuộc họp triển khai nhiệm vụ, giải pháp chống khai thác IUU.

Cả nước đã tập trung tăng cường công tác quản lý đội tàu, theo dõi, kiểm soát và giám sát chặt chẽ hoạt động tàu cá. Hiện cả nước có 85.495 tàu cá, trong đó tàu đã được đăng ký là 70.910 chiếc. Số lượng tàu cá từ 15m trở lên đã lắp đặt thiết bị VMS đạt 98,5%, đánh dấu tàu cá đạt 98%.

Các tàu cá không đủ điều kiện hoạt động, tàu cá có nguy cơ cao vi phạm chống khai thác IUU đã được các địa phương lập danh sách, theo dõi, quản lý. Công tác theo dõi, giám sát hoạt động tàu cá trên biển qua hệ thống giám sát tàu cá, ra vào cảng, xuất nhập bến tại một số địa phương đã thực hiện nghiêm túc, đầy đủ theo quy định.

Đến nay, đã có 74 cảng cá, điểm lên cá trong cả nước thực hiện cho tàu cá xuất, nhập bến trên hệ thống truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác điện tử (eCDT) bảo đảm tính minh bạch, hợp pháp trong xác nhận, chứng nhận, truy xuất nguồn gốc sản phẩm thủy sản khai thác xuất khẩu.

EC cũng đánh giá tốt kết quả thực hiện các quy định kiểm soát sản phẩm thủy sản khai thác nhập khẩu từ tàu nước ngoài của Việt Nam đảm bảo tuân thủ đầy đủ theo quy định của Hiệp định các Biện pháp quốc gia có cảng (Hiệp định PSMA).

Xử lý nhiều vụ vi phạm

Báo cáo tại hội nghị, ông Nguyễn Công Vinh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu cho biết, thời gian qua, lãnh đạo tỉnh đã chỉ đạo quyết liệt, ban hành các chương trình, kế hoạch hành động nhằm khắc phục các tồn tại, hạn chế mà Đoàn thanh tra EC lần thứ 4 đã chỉ ra, tập trung vào phát hiện, điều tra và xác minh thông tin để xử lý vi phạm về hệ thống giám sát hành trình (VMS) và xử lý cảng cá liên quan đến hợp thức hóa hồ sơ lô hàng xuất khẩu.

Tỉnh đã khởi tố 2 vụ liên quan đến hợp thức hóa hồ sơ tại Cảng cá Hưng Thái (huyện Long Điền) và Cảng Xí nghiệp cơ khí tàu thuyền (TP.Vũng Tàu), 1 vụ 19 tàu cá tại xã Phước Tỉnh (huyện Long Điền) tháo thiết bị VMS gửi trên tàu cá Bình Thuận, 1 vụ xuất cảnh trái phép đưa tàu cá đi khai thác bất hợp pháp và đang điều tra 3 vụ việc liên quan đến gửi, vận chuyển thiết bị VMS, vi phạm chống khai thác IUU.

Tại hội nghị, đại diện các tỉnh, thành, bộ, ngành đã phản ánh những tồn tại, khó khăn và kiến nghị các phương án giải quyết trong công tác chống khai thác IUU, chủ yếu về việc xử phạt mất kết nối VMS, trách nhiệm của nhà cung cấp thiết bị, vượt ranh giới đánh bắt vùng biển nước ngoài, quản lý đội tàu hoạt động trên biển, truy xuất nguồn gốc hải sản xuất khẩu ở cảng cá,…

Bài, ảnh: NGỌC MINH