Nới điều kiện cấp “sổ đỏ” cho đất không có giấy tờ là một trong những điểm mới của Luật Đất đai năm 2024 được người dân quan tâm. Theo đó, việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) cho các hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất được căn cứ trên các mốc thời gian sử dụng khác nhau.
 |
| Những điểm mới của Luật Đất đai 2024 hy vọng sẽ giúp người dân chưa có giấy tờ nhưng đủ điều kiện sẽ được cấp sổ đỏ. Trong ảnh: Cán bộ văn phòng đăng ký đất đai huyện Châu Đức xử lý hồ sơ đất đai cho người dân. |
Mở rộng đối tượng cấp sổ
Bà N.T.N (TP. Vũng Tàu) có gần 500m2 đất khai phá do bố mẹ để lại bằng giấy tờ viết tay. Từ năm 2005, bà N vẫn đóng thuế đất hàng năm. Nhiều năm qua, bà N. đã đi đến nhiều cơ quan chức năng để xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) nhưng vẫn không được xử lý. “Khi hay tin Luật Đất đai năm 2024 có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7 trong đó có quy định mới về việc cấp sổ đỏ cho đất không có giấy tờ, tôi hy vọng cơ quan chức năng sẽ có đủ cơ sở để cấp GCNQSDĐ cho trường hợp của gia đình tôi”, bà N. nói.
Theo ông Trần Ngọc Cẩm Tuấn, Giám đốc Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh, nới điều kiện cấp sổ đỏ cho đất không có giấy tờ là một trong những điểm mới của Luật Đất đai năm 2024. Theo đó, Luật Đất đai 2024 quy định chi tiết các trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất không có giấy tờ sẽ được cấp GCNQSDĐ. Việc cấp GCNQSDĐ cho các hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất được căn cứ trên các mốc thời gian về nguồn gốc sử dụng đất khác nhau.
Tại Điều 138 Luật Đất đai 2024 chia các trường hợp người sử dụng đất không có giấy tờ trước tháng 7/2014 thành 3 nhóm thời gian để cấp sổ đỏ. Cụ thể, nhóm 1 là hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất trước ngày 18/12/1980, nay được UBND cấp xã nơi có đất xác nhận không có tranh chấp. Nhóm 2 là hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất từ ngày 18/12/1980 đến trước ngày 15/10/1993, nay được UBND cấp xã nơi có đất xác nhận không có tranh chấp. Nhóm 3 là hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất từ ngày 15/10/1993 đến trước ngày 1/7/2014, nay được UBND cấp xã nơi có đất xác nhận là không có tranh chấp.
Như vậy, cả 3 nhóm trên đều phải được UBND cấp xã nơi có đất xác nhận có nguồn gốc sử dụng đất ổn định, đất không có tranh chấp, không vi phạm pháp luật về đất đai, không thuộc trường hợp giao đất sai thẩm quyền, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất và tùy vào từng nhóm sẽ có những quy định cụ thể về việc cấp GCNQSDĐ. “Đáng chú ý, thời điểm công nhận quyền sử dụng đất đối với đất không giấy tờ, đang được cá nhân, hộ gia đình sử dụng ổn định sẽ được kéo dài thêm 10 năm so với quy định cũ (quy định tại Luật Đất đai năm 2013 quy định trường hợp người sử dụng đất không có giấy tờ trước 7/2004)”, ông Tuấn thông tin thêm.
Để đúng người, đúng việc
Đa số các chuyên gia đều đánh giá cao quy định cấp sổ đỏ cho đất không có giấy tờ theo quy định mới tại Luật Đất đai 2024. Luật sư Nguyễn Cảnh, Giám đốc Công ty Luật TNHH Nguyễn Cảnh nhận định: “Các thửa đất được cấp sổ đỏ thì nhà nước sẽ có đủ cơ sở dữ liệu để quản lý. Nhà nước cũng có lợi vì thu được thêm một khoản tiền sử dụng đất, thuế, phí. Người dân khi được cấp sổ đỏ sẽ an tâm sử dụng, thậm chí có thể dùng cho việc vay vốn ngân hàng để làm ăn. Khi có sổ đỏ, việc chuyển nhượng cũng dễ dàng và có giá hơn đất chưa có sổ”.
Luật sư Nguyễn Cảnh phân tích thêm, quy định trên còn tháo gỡ vướng mắc để cấp sổ đỏ cho các trường hợp sử dụng đất có nguồn gốc do ông cha để lại đang sử dụng ổn định. Đây là các trường hợp còn phổ biến, nhất là ở các khu vực nông thôn.
Theo lãnh đạo Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh, các quy định về việc cấp GCNQSDĐ cho đất không có giấy tờ nói trên chỉ giải quyết cho các trường hợp không có vi phạm pháp luật về đất đai, và không thuộc trường hợp giao đất trái thẩm quyền. Do đó, sẽ không có sự hợp thức hóa cho các trường hợp sai phạm như việc người dân cố tình lấn chiếm đất.
Tuy nhiên, khâu thi hành luật cũng rất quan trọng, bởi không thể loại trừ hoàn toàn các trường hợp sẽ bắt tay, câu kết với các trường hợp vi phạm nhằm hợp thức hóa việc cấp giấy chứng nhận. Đây là hành vi vi phạm pháp luật, và sẽ phải chịu chế tài rất nặng nề, bao gồm cả chế tài về hình sự. Theo ông Trần Ngọc Cẩm Tuấn, để tạo thuận lợi cấp sổ đỏ cho người dân thì ngoài các điều kiện chính sách trong luật mới, thì còn cần cả việc tổ chức thực hiện và ý thức chấp hành pháp luật của người dân.
Bài, ảnh: QUANG VŨ