Sáng 13/12, tại Bà Rịa - Vũng Tàu, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang chủ trì cuộc họp trực tuyến lần thứ 8 Ban Chỉ đạo quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) với 28 tỉnh, thành có biển trên cả nước.
 |
| Đoàn công tác Chính phủ do Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang dẫn đầu (ở giữa) kiểm tra công tác IUU tại cảng Cát Lở (TP.Vũng Tàu) sáng 13/12. |
Vẫn còn nhiều tồn tại cần sớm giải quyết
Phát biểu khai mạc cuộc họp, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang cho biết, tại đợt thanh tra lần thứ 4 vào tháng 10/2023 vừa qua, Ủy ban châu Âu (EC) ghi nhận kết quả thực hiện chống khai thác IUU của Việt Nam có những chuyển biến tích cực, tiến bộ so với trước. Tuy nhiên vẫn còn những tồn tại, hạn chế chậm khắc phục. Nếu để tình trạng này kéo dài nguy cơ bị nâng lên cảnh báo “thẻ đỏ” là rất cao. Khi đó, EU sẽ không nhập thủy sản của Việt Nam, các thị trường khác như Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc cũng áp dụng các quy định tương tự IUU thì Việt Nam sẽ tổn thất rất lớn trong việc xuất khẩu thủy sản.
“EC cho biết sẽ trở lại Việt Nam thanh tra lần nữa vào tháng 4/2024 để đưa ra kết luận cuối cùng. Chính vì thế, đây là 4 tháng cơ hội rất lớn để Việt Nam gỡ thẻ vàng của EC”, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang nói.
Báo cáo tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Phùng Đức Tiến cho biết, ngày 5/12 EC đã có Công thư chính thức (Ref.Ares (2023)8304503) về kết quả chống khai thác IUU tại Việt Nam sau đợt thanh tra lần thứ 4 vào tháng 10/2023.
Theo đó, EC đánh giá tình hình tàu cá vi phạm khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài mặc dù có giảm so với trước nhưng tiếp tục xảy ra, diễn biến phức tạp và ngày càng tinh vi.
Việt Nam cũng thực hiện chưa nghiêm túc quy định pháp luật về quản lý tàu cá, đăng ký, cấp giấy phép khai thác thủy sản, xử lý vi phạm IUU, tàu mất kết nối máy giám sát hành trình (VMS); theo dõi, giám sát và kiểm soát hoạt động tàu cá còn hạn chế, thiếu sót.
Đặc biệt việc truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác còn chưa bảo đảm đầy đủ tính hợp pháp, còn nhiều lỗ hổng chưa được kiểm soát; vi phạm nghiêm trọng việc hợp thức hóa hồ sơ các lô hàng xuất khẩu sang thị trường châu Âu làm ảnh hưởng đến nỗ lực gỡ cảnh báo thẻ vàng của Việt Nam.
Tổ chức phạt nguội các vi phạm IUU
Tại cuộc họp, đại diện các bộ, ngành, địa phương đã báo cáo, thảo luận thực trạng và đưa ra các giải pháp, kiến nghị chống khai thác IUU.
Ông Nguyễn Văn Thọ, Chủ tịch UBND tỉnh cho biết, quan điểm của Bà Rịa-Vũng Tàu là quản lý chặt chẽ và xử lý nghiêm các sai phạm IUU. Ngày 13/11, UBND tỉnh đã ban hành văn bản số 15672/UBND-SNV về chỉ đạo kiểm điểm trách nhiệm, xử lý các tổ chức, cá nhân có liên quan theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 1058/CĐ-TTg ngày 04/11/2023.
Đến nay, các tổ chức, cá nhân của các sở ngành và địa phương đã hoàn thành công tác kiểm điểm; tập thể UBND tỉnh đã họp kiểm điểm trách nhiệm và đang trình Ban cán sự Đảng UBND tỉnh và Tỉnh ủy báo cáo kết quả tổ chức thực hiện.
Các tồn tại, hạn chế mà đoàn EC chỉ ra trong đợt thanh tra vào tháng 10/2023 vừa qua về quản lý đội tàu, chứng nhận, truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác, xử lý vi phạm IUU,… đã được tỉnh tiến hành rà soát, đưa ra giải pháp khắc phục.
Chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu kiến nghị Bộ NN-PTNT xây dựng quy trình mẫu xử lý các vi phạm IUU để các địa phương thực hiện một cách đồng bộ và thống nhất trong cả nước.
Tỉnh cũng kiến nghị Bộ NN-PTNT sớm sửa đổi, bổ sung Thông tư số 23 của Bộ NN-PTNT bổ sung quy định, hướng dẫn thực hiện việc đăng ký tàu cá đối với tàu không có nguồn gốc, tàu cá “3 không” (không đăng ký, không đăng kiểm, không cấp phép) để địa phương thực hiện; Nghị định 42/2019/NĐ-CP, Nghị định số 26/2019/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản, trong đó bổ sung đối tượng bị xử phạt là thuyền trưởng tàu cá.
| Đến nay, tổng số tàu đã được đăng ký trên địa bàn tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu là 4.633 tàu, trong đó tàu được cấp giấy phép khai thác là 3.470 tàu (đạt 75%). Trong số tàu cá trên 15m hoạt động vùng khơi, có 2.665 tàu lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (đạt 96,59%), 2.739 tàu được cấp Giấy chứng nhận an toàn thực phẩm (đạt 99,27%). Từ tháng 8/2022 đến nay, tỉnh không có trường hợp tàu cá nào vi phạm đánh bắt vùng biển nước ngoài. |
Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang đánh giá, cơ hội gỡ thẻ vàng IUU vào quý II/2024 là rất lớn, các địa phương phải thực hiện nghiêm túc, tích cực và quyết liệt hơn nữa, giải quyết các tồn tại trước ngày 30/4/2024. Các bộ, ngành phối hợp, tập trung nguồn lực hỗ trợ địa phương thực hiện tốt 4 tháng cao điểm chống khai thác IUU từ nay đến tháng 4/2024.
“Đặc biệt các quy định xử phạt IUU sắp tới sẽ tổ chức phạt nguội các trường hợp vi phạm”, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang nhấn mạnh.
Phó Thủ tướng giao nhiệm vụ cụ thể cho từng bộ, ngành, đơn vị. Trong đó, Bộ NN-PTNT sớm sửa đổi Nghị định 42, 26 và Thông tư 23, hoàn thiện hệ thống xử lý thông tin theo kiến nghị của các địa phương, bộ, ngành.
Bộ Quốc phòng tăng cường kiểm soát chặt chẽ hoạt động của tàu cá vùng biên giới trên biển.
Bộ Công an tiếp tục điều tra, xử lý các vụ tổ chức đưa người vượt biên khai thác trái phép ở vùng biển nước ngoài; các vụ việc có dấu hiệu vi phạm truy xuất nguồn gốc,…
Bài, ảnh: NGUYÊN MINH