IUU trước giờ G

Để chuẩn bị đón Đoàn kiểm tra châu Âu sang Việt Nam vào ngày 11/10 tới, cùng cả nước gỡ “thẻ vàng” IUU, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu đã tích cực tổ chức các đợt thanh tra, kiểm tra công tác IUU tại các địa phương và cảng cá.

Đoàn kiểm tra liên ngành UBND tỉnh cùng đại diện Cục Thủy sản kiểm tra cảng cá Lộc An (huyện Đất Đỏ) ngày 21/9.

Chấn chỉnh những tồn tại

Theo Sở NN-PTNT, bên cạnh việc kiểm tra thường xuyên của Chi cục Thủy sản, trong gần một tháng qua, Đoàn thanh tra liên ngành của Sở cũng đã tổ chức đợt thanh tra các địa phương và cảng cá về công tác IUU. Song song đó, đoàn kiểm tra liên ngành của tỉnh cũng tổ đợt kiểm tra công tác IUU các địa phương trong tuần qua, từ 19 – 23/9. Cục Thủy sản cũng phối hợp tuyên truyền, kiểm tra và hướng dẫn, tháo gỡ khó khăn cho các địa phương, ngư dân trong việc thực hiện các quy định IUU.

Theo đó, công tác chống khai thác thủy sản bất hợp pháp IUU trên địa bàn tỉnh đã có nhiều chuyển biến tích cực. Phần lớn ngư dân nắm bắt bắt đầy đủ và tuân thủ các quy định về IUU. Từ tháng 8/2022 đến nay, tỉnh cơ bản đã ngăn chặn được tình trạng tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài. Số tàu cá vi phạm mất kết nối máy giám sát hành trình trên 10 ngày trong tỉnh giảm mạnh 65% so với năm 2022.

Tuy nhiên, hiện còn 1.318 tàu cá chưa được cấp phép khai thác thủy sản, trong đó cao nhất TP. Vũng Tàu với 430 tàu, kế đến là huyện Long Điền 357 tàu, TX. Phú Mỹ 323 tàu, Đất Đỏ 93 tàu, Xuyên Mộc 41 tàu, TP. Bà Rịa 54 tàu, Côn Đảo 20 tàu.

Bên cạnh đó, tỉnh vẫn còn nhiều tàu cá chưa đăng kiểm. Hiện tổng số tàu cá từ 12 mét trở lên thuộc diện đăng kiểm, còn hạn đăng kiểm trên địa bàn tỉnh là 2.547/3.420 chiếc (đạt 74,47%). Còn lại 873 tàu cá chưa đăng kiểm thuộc các trường hợp neo đậu tại bờ (tạm ngưng hoạt động, ngân hàng kê biên tài sản, mua bán chưa làm thủ tục sang tên đổi chủ, bán giải bản chưa làm thủ tục xóa đăng ký, tàu đang hoạt động chuyến biển dài ngày, ...)

Lực lượng bộ đội biên phòng tỉnh tăng cường tuyên truyền IUU cho tàu cá cảng Cát Lở (TP.Vũng Tàu).

Ngoài ra, vẫn còn 100 tàu cá chưa lắp máy giám sát hành trình (GSHT). UBND tỉnh đã chỉ đạo thực hiện rà soát, chụp hình xác định vị trí nằm bờ quản lý giám sát tại địa bàn đối với 31 tàu nằm bờ chưa lắp. Số còn lại tàu cá thuộc diện xuồng xỏng, đặc thù chỉ hoạt động vùng lộng, ven bờ, thời gian đi về trong ngày; không còn hoạt động ở địa phương nhưng không xác định được đã bán ở đâu, chưa làm thủ tục sang tên, đăng ký lại; tàu bị chìm, mất, chủ tàu đã chết chưa làm thủ tục xóa đăng ký. Đồng thời, chỉ đạo lực lượng Biên phòng tỉnh, các Văn phòng đại diện, cảng cá không cho xuất bến đối với các phương tiện chưa lắp đặt máy GSHT tàu cá theo quy định.

Ông Lâm Sơn Bá, quản lý tàu cá BV 94949-TS (Cảng Hưng Thái, huyện Long Điền) kiểm tra máy giám sát hành trình trước khi xuất bến.

Xử lý nghiêm vi phạm

Bà Phạm Thị Na, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT, Trưởng đoàn kiểm tra liên ngành của tỉnh cho biết đã yêu cầu các địa phương phải tạo điều kiện cho người dân thực hiện ngay việc đăng ký, làm giấy phép khai thác thủy sản, hoặc làm thủ tục xóa tàu. Trường hợp ngư dân không đi được do điều kiện sức khỏe hoặc đi chuyến biển dài ngày thì làm giấy ủy quyền cho người thân hoặc đại diện chính quyền địa phương thực hiện. Các tàu cá không liên hệ được chủ tàu, đã đi khỏi địa phương, không xác định được bán tàu đi đâu thì cho thông báo trên các phương tiện thông tin đại chúng và 28 tỉnh, thành có biển trong thời gian theo pháp luật quy định, sau đó xóa tàu. Các địa phương cũng lập danh sách các tàu cá có nguy cơ cao vi phạm IUU gửi các cơ quan chức năng và tỉnh, thành có biển để cùng giám sát.

Tương tự với các trường hợp tàu cá chưa lắp máy GSHT, đoàn  cũng yêu cầu các địa phương cũng phải thực hiện giải quyết ngay trước khi đoàn kiểm tra châu Âu sang Việt Nam làm việc vào ngày 11/10 tới, đảm bảo 100% tàu cá vùng khơi tham gia hoạt động khai thác trên biển đã lắp đặt và mở máy GSHT 24/7. Bà Na nhấn mạnh việc gắn trách nhiệm người đứng đầu các cấp với kết quả thực hiện IUU.

Các đoàn kiểm tra liên ngành của Sở NN-PTNT, UBND tỉnh và Cục Thủy sản cũng đã hướng dẫn các giải pháp tháo gỡ và yêu cầu các cảng cá chấn chỉnh những vấn đề còn tồn tại như quy trình kiểm tra hồ sơ, quản lý tàu cá ra vào cảng, việc ghi nhật ký hành trình, giám sát sản lượng và truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác minh bạch, chính xác.

Các trường hợp làm sai quy định pháp luật sẽ xử phạt nặng, bảo đảm việc thực thi pháp luật được nghiêm minh và đúng người, đúng tội, không du di, bỏ qua hay kéo dài việc xử phạt. Theo ông Vũ Duyên Hải, Trưởng phòng khai thác thủy sản Cục Thủy sản, đây là một trong những khuyến nghị để Việt Nam gỡ “thẻ vàng” IUU của Đoàn kiểm tra châu Âu trong kỳ kiểm tra trước. Đại diện Cục Thủy sản nhắc nhở các địa phương rà soát lại, xử lý ngay các lỗi vi phạm IUU trước khi Đoàn kiểm tra châu Âu vào Việt Nam ngày 11/10 tới.

Bài, ảnh: NGUYÊN MINH