Khắc phục ô nhiễm tại các bãi chôn lấp rác tạm

Trước khi các địa phương thực hiện việc vận chuyển rác thải sinh hoạt về xử lý tại Công ty TNHH Kbec Vina (xã Tóc Tiên, TX. Phú Mỹ), trên địa bàn tỉnh đã hình thành 6 bãi chôn lấp rác tạm để giải quyết vấn đề trước mắt là đưa rác ra khỏi khu dân cư. Đến nay, rác từ các bãi chôn lấp tạm này cơ bản đã được bốc đi nhưng ô nhiễm thì chưa được xử lý triệt để. BR-VT đang xây dựng kế hoạch cải tạo đất, biến những bãi rác cũ thành những rừng cây trong tương lai.

Lực lượng chức năng lấy mẫu nước tại bãi chôn lấp rác tạm Phước Cơ.

Bãi chôn lấp Phước Cơ thuộc phường 12 (TP.Vũng Tàu) hoạt động từ năm 1990 với diện tích 4,1ha, dưới sự quản lý và vận hành của Công ty CP Dịch vụ môi trường và công trình đô thị TP.Vũng Tàu. Khi đi vào vận hành, bãi chôn lấp này chưa được xây dựng hoàn chỉnh: Nền đất hố chôn chưa được đầm nén, các lớp lót đáy, lớp chống thầm thành và đáy bãi rác không được thực hiện theo quy định; không có hệ thống thu gom, xử lý khí rác, rỉ rác và nước mưa…

Từ tháng 8/2004, TP.Vũng Tàu đã đóng cửa bãi rác Phước Cơ. Sau khi đóng cửa, lượng rác thải phát sinh hàng ngày của TP.Vũng Tàu (khoảng 300-400 tấn/ngày) được thu gom và vận chuyển về xử lý tại bãi chôn lấp hợp vệ sinh thuộc Công ty TNHH Kbec Vina (xã Tóc Tiên, TX. Phú Mỹ). Để đưa bãi rác Phước Cơ ra khỏi danh sách các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, ngoài việc đóng cửa, không tiếp nhận rác trung chuyển, địa phương còn cần phải cải tạo và phục hồi môi trường đất, nước và không khí chung quanh, tái tạo cảnh quan như nguyên trạng.

Đầu năm 2015, dự án “Cải tạo, khôi phục môi trường bãi rác Phước Cơ” đã được thực hiện với các phần việc quan trọng như đóng cửa trạm trung chuyển; đào bốc lớp đất lẫn rác bị ô nhiễm đưa về Công ty TNHH Kbec Vina xử lý; cải tạo, rắc vôi vào nền đáy bãi rác; đổ đất, san lấp trả lại cao độ ban đầu; trồng cây xanh tạo cảnh quan và xây dựng hàng rào chung quanh khu đất. Tuy nhiên, theo kết quả phân tích các thông số ô nhiễm trong môi trường đất tại 6 bãi chôn lấp của Sở TN-MT năm 2021 cho thấy, bãi chôn lấp Phước Cơ (TP. Vũng Tàu) vẫn có thông số ô nhiễm trong đất vượt ngưỡng cho phép của QCVN 07:2009/BTNMT.

Theo ông Đặng Sơn Hải, Phó Giám đốc Sở TN-MT, để sớm cải tạo, phục hồi môi trường bãi chôn lấp Phước Cơ, tránh tác động đến môi trường chung quanh, đồng thời tạo mặt bằng nhằm phục vụ cho mục đích sử dụng đất, phát triển kinh tế - xã hội của TP.Vũng Tàu, Sở TN-MT đã đề xuất UBND tỉnh giải pháp đào bốc khối lượng chất thải rắn còn tồn đọng tại bãi chôn lấp Phước Cơ (khoảng 4.518 tấn) để vận chuyển về Khu xử lý chất thải tập trung Tóc Tiên.

Đồng thời, các biện pháp cần kiểm soát sau khi xử lý như thông báo công khai và tiến hành lắp biển cảnh báo, ngăn chặn người dân xâm nhập vào khu vực; theo dõi, quan trắc định kỳ chất lượng môi trường chung quanh và công bố thông tin.

Còn 5 bãi chôn lấp Suối Rao (huyện Châu Đức), Láng Dài (huyện Đất Đỏ), Gò Cà, Bình Châu, Bưng Riềng (huyện Xuyên Mộc) qua kết quả khảo sát, đánh giá cho thấy tác động của bãi chôn rác đến môi trường chung quanh (đất, nước, không khí, sinh thái và con người) là không đáng kể.

Do đó, Sở TN-MT đề xuất phương án giữ nguyên hiện trạng, không cần phải thực hiện bốc dỡ mà tập trung trồng cây tràm keo trên bề mặt để giảm thiểu ô nhiễm xói mòn, sạt lở và sự xâm nhập của nước mưa đến tầng chôn lấp; giảm thiểu mùi hôi từ khu trung chuyển chất thải rắn đang hoạt động trên nền bãi chôn lấp cũ.

Việc trồng keo có thể cho hộ dân thuê theo giai đoạn tùy thuộc vào chủ trương quy hoạch của địa phương, nhằm giảm thiểu chi phí giám sát cũng như tạo thu nhập cho hộ dân chung quanh.

Ông Đặng Sơn Hải cho biết thêm, năm 2021, dự án “Điều tra, đánh giá, khoanh vùng và có kế hoạch xử lý các khu vực ô nhiễm nghiêm trọng trên địa bàn tỉnh” do Liên danh RES-ETM thực hiện đã hoàn thành. UBND tỉnh đã giao Sở TN-MT chuyển giao sản phẩm thực hiện dự 6 án khắc phục ô nhiễm từ các bãi chôn lấp rác tạm cho các huyện, thành phố có liên quan để triển khai các giải pháp cải tạo, phục hồi môi trường.

Đồng thời giao UBND TP. Vũng Tàu, UBND huyện Đất Đỏ, Xuyên Mộc, Châu Đức tiếp nhận kết quả thực hiện dự án và xây dựng kế hoạch thực hiện các giải pháp để cải tạo, phục hồi môi trường các khu chôn lấp chất thải Phước Cơ, Láng Dài, Bưng Riềng, Bình Châu, Gò Cà và Suối Rao.

“Với phương án như trên đã bàn, khi cải tạo xong sẽ khắc phục hoàn toàn tình trạng ô nhiễm tại các bãi chôn lấp tạm, đồng thời tạo thành những rừng cây trong tương lai vừa hạn chế xói mòn, vừa phủ xanh đất trống”, ông Hải nói.

Bài, ảnh: QUANG VŨ