Cây ca cao "hồi sinh"

4 năm trở lại đây, với sự nỗ lực của các ngành chức năng và người trồng, cây ca cao đang dần “hồi sinh” trở lại.

Cây ca cao đang hồi sinh trên vùng đất Châu Đức. Trong ảnh: Vườn ca cao của gia đình ông Trương Ngọc Lân, ở ấp Liên Lộc, xã Xà Bang, huyện Châu Đức.

Sản xuất hữu cơ

Nhìn vườn ca cao đang xanh tốt, đạt năng suất 1,5 tấn hạt khô/năm/5 sào, cho thu nhập ổn định trên 150 triệu đồng/năm của gia đình ông Nguyễn Bá Hoàng (ấp Liên Hiệp 1, xã Xà Bàng, huyện Châu Đức), hẳn ai cũng trầm trồ. Mấy năm trước, ông Hoàng đã có ý định chặt bỏ để chuyển sang trồng các loại cây khác. Thời điểm đó, khi cây ca cao được thị trường biết đến, người người, nhà nhà thi nhau trồng, chạy theo số lượng mà thiếu đầu tư chất lượng. Chỉ ít năm, giá cây ca cao lao dốc, thị trường tiêu thụ khó khăn. Do không được đầu tư chăm sóc nên cây dễ sâu bệnh, sản lượng thấp. Lúc đó nông dân lại thi nhau chặt bỏ, chuyển sang trồng loại cây khác.

Ông Hoàng vẫn quyết định giữ lại diện tích ca cao của gia đình. Năm 2017, ông tham gia các lớp tập huấn chuyển giao kỹ thuật, đồng thời được Công ty TNHH MTV Sản xuất ca cao Thành Đạt hỗ trợ giống, vốn, kỹ thuật và đầu ra. Nhờ đó, vườn ca cao dần phục hồi. Thay vì canh tác theo truyền thống như trước đây, ông Hoàng chuyển hẳn sang canh tác ca cao hữu cơ, không sử dụng phân bón hóa học và thuốc bảo vệ thực vật. Sau 3 năm, cây ca cao đã cho năng suất cao trở lại. “Với phương thức sản xuất mới, hạt ca cao có giá trị hơn hẳn. Trước đây, mỗi kg hạt ca cao chỉ có giá 60 ngàn đồng thì nay tăng lên 100 ngàn đồng/kg. Ngoài ra, sản phẩm an toàn, chất lượng nên được Công ty TNHH MTV Sản xuất ca cao Thành Đạt bao tiêu đầu ra, chúng tôi yên tâm sản xuất”, ông Hoàng cho hay.

Cũng giống như ông Hoàng, gia đình ông Trương Ngọc Lân, ấp Liên Lộc, xã Xà Bang bắt đầu chuyển đổi canh tác cây ca cao Organic vào năm 2020 để cung cấp nguyên liệu sản xuất xuất khẩu. Với quy trình sản xuất nghiêm ngặt, không thuốc bảo vệ thực vật, không sử dụng hóa chất, cây ca cao ra hoa đều, tỷ lệ đậu trái cao và đạt chất lượng tốt, sản lượng đạt trên 2,4 tấn hạt khô/1ha và được Công ty TNHH MTV Sản xuất ca cao Thành Đạt thu mua toàn bộ sản phẩm. Canh tác theo quy trình Organic không chỉ an toàn cho sức khỏe, giá bán cao mà đầu ra của sản phẩm ca cao lại ổn định, khiến ông Lân rất phấn khởi.

Liên kết để phát triển bền vững

Huyện Châu Đức có khí hậu, thổ nhưỡng phù hợp để trồng ca cao, với diện tích khoảng 500ha ca cao, năng suất 2,4-3 tấn hạt khô/1ha. Với tiêu chí nông sản sạch, Công ty TNHH MTV Sản xuất ca cao Thành Đạt (xã Xà Bàng) đã liên kết với bà con nông dân hướng dẫn cách trồng và chăm sóc ca cao theo phương pháp hữu cơ. Công ty kiểm tra chặt chẽ quy trình sản xuất từ khâu lựa quả, tách vỏ cho đến lên men, phơi, rang hạt… để cho ra sản phẩm ca cao hữu cơ đạt chuẩn nhất.

Năm 2019, những tấn hạt ca cao “made in BR-VT” đầu tiên đã được xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản. Không dừng ở đó, Công ty còn mạnh dạn sản xuất sản phẩm chocolate và đã được phía đối tác Nhật Bản kiểm tra, đánh giá cao về chất lượng, mẫu mã. Giữa tháng 12/2020, 1,5 tấn hàng đầu tiên về sản phẩm chocolate organic của BR-VT được xuất sang thị trường Nhật Bản theo đường chính ngạch.

Trong cơ cấu cây trồng đã được tỉnh quy hoạch, ca cao là loại cây trồng xen canh. Vùng có điều kiện thổ nhưỡng phù hợp để trồng ca cao là hơn 1.500ha. Những năm gần đây, ngành chức năng đã chú trọng nâng cao chất lượng, tạo điều kiện cho cây ca cao phát triển bền vững, xây dựng thương hiệu cho cây ca cao của tỉnh.

Ông Nguyễn Chí Đức, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Sở NN-PTNT) cho biết, thời gian qua, sản phẩm ca cao của tỉnh đã từng bước khẳng định được chất lượng và vị thế trên thị trường. Minh chứng là sản phẩm đủ sức chinh phục các thị trường khó tính như: Nhật Bản, Hàn Quốc, Malaysia và châu Âu. Thương hiệu ca cao BR-VT cũng từng bước được khẳng định trên thị trường quốc tế.

Để cây ca cao vươn xa hơn nữa, ngành nông nghiệp khuyến khích xây dựng chuỗi liên kết giữa nông dân và HTX canh tác theo tiêu chuẩn Organic… áp dụng các quy trình khoa học kỹ thuật từ khâu trồng trọt, thu hoạch và bảo quản sau thu hoạch, bảo đảm tiêu chuẩn mà các nhà sản xuất ca cao trên thế giới yêu cầu.

“Theo kế hoạch, từ nay đến năm 2025 tỉnh sẽ tiếp tục hoàn thiện quy trình trồng ca cao hữu cơ. Đồng thời, sẽ phát triển lên 650ha ca cao ở huyện Châu Đức, trong đó 15ha sẽ sản xuất theo tiêu chuẩn Organic để đáp ứng nhu cầu xuất khẩu đang tăng cao” ông Đức nói thêm.

Bài, ảnh: HỒNG PHÚC