Thời gian áp dụng mức giá ưu đãi mua điện mặt trời áp mái 1.943 đồng/kWh trong 20 năm theo Quyết định 13/2020/QĐ-TTg của Chính phủ chỉ còn hơn 4 tháng. Do đó, các cá nhân, DN đang gấp rút lắp điện năng lượng mặt trời (NLMTAM) để được hưởng ưu đãi này.
 |
| Nhân viên Công ty CP Thương mại - Dịch vụ - Vận tải - Điện máy 121 lắp pin NLMTAM cho khách hàng. |
NHU CẦU KHÁCH HÀNG TĂNG MẠNH
Gia đình ông Phạm Văn Lý, ngụ khu phố Thanh Long, TT. Đất Đỏ, huyện Đất Đỏ vừa đầu tư 120 triệu đồng lắp đặt hệ thống điện NLMTAM công suất 5,32kWp. Với hệ thống điện NLMTAM này, mỗi tháng sản sinh ra hơn 638kWh, tương đương số tiền gần 1,9 triệu đồng. Ông Lý cho biết: Trước đây, khi còn sử dụng điện lưới, mỗi tháng gia đình phải trả số tiền hơn 1,2 triệu đồng. Như vậy, sử dụng điện NLMTAM được lợi kép, vừa tiết kiệm được tiền điện, vừa có dư sản lượng điện để bán lại cho ngành điện với giá ưu đãi.
Theo Công ty Điện lực BR-VT, nếu như cuối năm 2019, trên địa bàn tỉnh mới có 536 khách hàng lắp đặt hệ thống điện mặt trời trên mái nhà với tổng công suất hơn 7,7MWp thì đến tháng 8/2020, đã tăng lên gần 1.500 khách hàng, với công suất 12MWp, sản lượng điện trung bình phát lên lưới điện quốc gia đạt hơn 22 triệu kWh.
Ông Trần Thanh Hải, Phó Giám đốc Công ty Điện lực BR-VT thông tin thêm, ngoài các dự án điện NLMTAM đã lắp đặt, hiện Công ty nhận được hồ sơ của 196 dự án xin đầu tư điện mặt trời dưới 1MWp/dự án, với tổng công suất 183MWp. Các dự án này chủ yếu xin đầu tư tại một số vùng như Châu Đức, Xuyên Mộc. Sở dĩ thời điểm này các dự án điện NLMTAM tăng nóng là do chính sách bán điện và thời hạn ký hợp đồng mua bán điện với ngành điện kéo dài 20 năm áp dụng cho các dự án đấu nối, vận hành thương mại chỉ có hiệu lực đến hết ngày 31/12/2020, nên các DN đang chạy đua để được hưởng mức giá vừa ban hành.
 |
| Nhân viên Công ty CP Thương mại - Dịch vụ - Vận tải - Điện máy 121 vận chuyển pin NLMTAM lắp cho khách hàng. |
GỠ KHÓ CHO NLMTAM
Phát triển điện NLMTAM sẽ góp phần bảo vệ môi trường, giải tỏa áp lực cho ngành điện, tuy nhiên việc đầu tư nóng trong thời gian ngắn sẽ khiến việc giải tỏa của lưới điện, nhất là những khu vực nông thôn gặp khó khăn. Ông Trần Thanh Hải, Phó Giám đốc Công ty Điện lực BR-VT nêu dẫn chứng, tính đến đầu tháng 8/2020, Trạm biến áp 110/22kV Xuyên Mộc, huyện Xuyên Mộc, tuyến 475NG trạm 110/22kV Ngãi Giao, xã Suối Rao, xã Đá Bạc (huyện Châu Đức) đã hết khả năng tiếp nhận công suất đấu nối. “Để chủ động trước sự gia tăng của các dự án điện năng lượng mặt trời áp mái, ngành điện cũng đã chủ động xây dựng phương án nâng cấp đường dây, trạm biến áp 110Kv. Tuy nhiên các dự án điện NLMTAM thời gian lắp đặt nhanh và dồn vào một thời điểm nên việc đầu tư nâng cấp này cũng gặp khó khăn về nguồn vốn đầu tư cũng như cần thời gian để khảo sát, lắp đặt”, ông Hải cho biết thêm.
Bên cạnh việc quá tải lưới điện, một khó khăn nữa cần được tháo gỡ đó là nhiều dự án điện mặt trời kết hợp với sản xuất nông nghiệp vẫn chưa xác định đây là điện NLMTAM hay điện mặt trời mặt đất. Ngoài ra, hiện nay các dự án điện mặt trời có công suất dưới 1MWp thực hiện theo mô hình trang trại nông nghiệp, cơ sở để xác định là điện NLMTAM chưa rõ ràng và chưa có hướng dẫn cụ thể từ các cơ quan chức năng. Việc xác định “tấm pin quang điện lắp đặt trên mái nhà” cũng gặp khó khăn do hình thức “mái nhà” rất đa dạng về tấm mái, cách thức lợp mái trong khi các quy định để xác định thế nào là mái nhà chưa cụ thể. Các hướng dẫn để xác định là dự án điện mặt trời mái nhà chưa rõ nên ngành điện rất khó khăn trong việc xác định để áp dụng đúng giá mua bán điện theo Quyết định 13.
Trên cơ sở những khó khăn trong quá trình thực hiện, Tập đoàn Điện lực Việt Nam EVN đã kiến nghị Bộ Công thương hướng dẫn các tiêu chí xác định cụ thể để phân biệt giữa hệ thống điện mặt trời mái nhà và hệ thống điện mặt trời nối lưới để xác định giá mua bán. Đối với mô hình trang trại nông nghiệp kết hợp điện mặt trời với công suất nhỏ hơn hoặc bằng 1MW, EVN đề xuất Bộ Công thương công nhận là điện mặt trời mái nhà. Đối với các trường hợp trang trại nông nghiệp có lắp đặt điện mặt trời với tổng công suất trên 1MW, Bộ Công thương cần có hướng dẫn thủ tục, trình tự thực hiện lắp đặt, thỏa thuận đấu nối, nghiệm thu an toàn, phòng chống cháy nổ, bảo vệ môi trường...
Bài, ảnh: ĐÔNG HIẾU