Được kỳ vọng là “cánh tay nối dài” giúp cơ quan hải quan và DN thực hiện thủ tục xuất nhập khẩu hàng hóa được đúng quy định và thời gian thông quan nhanh chóng, tuy nhiên, theo đánh giá của Cục Hải quan tỉnh, hoạt động của đại lý thủ tục hải quan (ĐLTTHQ) hiện nay chưa hiệu quả.
 |
| Cán bộ hải quan hỗ trợ đại lý làm thủ tục hải quan hoàn thiện tờ khai tại Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Cái Mép. |
ĐLTTHQ có vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ DN xuất nhập khẩu thực hiện thủ tục hải quan có chức năng thay mặt chủ hàng là các DN, thực hiện các hoạt động khai hải quan trên cơ sở ký kết hợp đồng với DN, cũng như giải quyết các khiếu nại xung quanh vấn đề thuế với cơ quan hải quan. Theo đó, đến nay toàn tỉnh hiện có 19 DN được công nhận là ĐLTTHQ với tổng số DN xuất nhập khẩu thực hiện thủ tục hải quan qua các ĐLTTHQ là 390 DN. Mặc dù số lượng DN công nhận là ĐLTTHQ khá cao, tuy nhiên, theo đánh giá của Cục Hải quan tỉnh, hiện hoạt động ĐLTTHQ phát sinh nhiều bất cập cần sớm được khắc phục. Nhiều DN chưa quan tâm, nghiêm túc tuân thủ theo quy định tại Thông tư 12 quy định chi tiết thủ tục cấp chứng chỉ nghiệp vụ khai hải quan. Đa số các ĐLTTHQ hiện nay chưa nắm rõ được quyền và nghĩa vụ khi được công nhận là ĐLTTHQ. Các ĐLTTHQ hiện nay chỉ hoạt động chủ yếu theo hình thức khai thuê hải quan cho chủ hàng hóa; chưa thực hiện đầy đủ chế độ báo cáo quý; không sử dụng mã nhân viên đại lý; không thông báo cho Tổng cục Hải quan khi có thay đổi thông tin về ĐLTTHQ (tên, địa chỉ), hoặc thay đổi nhân viên ĐLTTHQ. Hơn nữa, một số DN đã được công nhận ĐLTTHQ nhưng đến nay vẫn chưa triển khai hoạt động kinh doanh dịch vụ; chưa sẵn sàng thực hiện trách nhiệm của mình khi phải thay mặt chủ hàng đóng thuế...
Trong khi đó, theo các ĐLTTHQ, trong quá trình hoạt động các đại lý cũng còn gặp nhiều vướng mắc. Hiện nay, phần lớn DN thực hiện thủ tục hải quan theo hình thức ủy quyền cho DN khai thuê hải quan. DN khai thuê hải quan không phải xin giấy chứng nhận để thực hiện dịch vụ, không phải chịu chế tài của bất cứ cơ quan quản lý nào, trong khi đó ĐLTTHQ phải chịu nhiều chế tài, kiểm duyệt của cơ quan quản lý, phải thực hiện báo cáo hoạt động định kỳ theo quy định. Chính vì thế, ĐLTTHQ chưa thu hút được DN xuất nhập khẩu so với DN khai thuê hải quan. Ngoài ra, theo đại diện Công ty CP Thương mại dịch vụ vận tải Ngọc Phước (TX. Phú Mỹ), một trong khó khăn hiện nay của các đại lý là theo quy định chỉ có những nhân viên được Tổng cục Hải quan cấp mã số hoạt động mới được làm thủ tục hải quan. Trong khi đó, số lượng nhân viên được cấp mã số lại hạn chế, dẫn đến các đại lý thiếu nhân lực để làm các dịch vụ cho khách hàng. Vì vậy, để tạo điều kiện cho các đại lý hoạt động hiệu quả, ngành hải quan thay vì cấp mã riêng cho từng nhân viên nên xem xét cấp mã số để DN dùng chung.
Ông Đặng Đình Phúc, Giám đốc Công ty CP Hóa dầu Vạn An (KCN Đông Xuyên, TP. Vũng Tàu) cũng cho biết, điều khiến các ĐLTTHQ e ngại nhất là đứng tên trên tờ khai và nộp thuế cho DN xuất nhập khẩu. Bởi điều này dễ dẫn đến khi giải phóng hàng, DN xuất nhập khẩu không thanh toán tiền thuế lại cho đại lý. Đại lý cũng sợ trách nhiệm pháp lý sẽ nặng hơn khi ký tên, đóng dấu trên tờ khai hải quan.
| Theo khảo sát của Tổng cục Hải quan mới đây cho thấy, tỷ lệ tờ khai đại lý được ủy quyền nộp thuế thay hoàn toàn cho chủ hàng chiếm tỷ lệ rất thấp, chỉ 9,9%; mức độ tin cậy của đại lý chưa được đánh giá ở mức cao (chỉ chiếm tỷ lệ dưới 10%). Theo đại diện Cục Giám sát quản lý về hải quan, một trong những nguyên nhân vì sao đại lý chưa phát triển được một phần có sự e ngại từ phía DN xuất nhập khẩu. |
Để giải quyết những bất cập nêu trên, Tổng cục Hải quan đã ban hành công văn chỉ đạo các Cục Hải quan tỉnh, thành phố tổ chức, triển khai thực hiện kế hoạch phát triển và nâng cao chất lượng đại lý hải quan giai đoạn 2019-2022, với mục tiêu phát triển ĐLTTHQ chuyên nghiệp, tin cậy, chất lượng, giữ vai trò ngày càng quan trọng trong hoạt động khai hải quan, làm thủ tục thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu. Trong đó, cơ quan hải quan sẽ xây dựng mô hình hợp tác hải quan - đại lý - DN trong hỗ trợ, sử dụng, cung ứng dịch vụ đại lý; tổ chức các hoạt động tham vấn, đối thoại với ĐLTTHQ - DN xuất nhập khẩu và các bên liên quan nhằm tháo gỡ vướng mắc trong quá trình làm thủ tục hải quan…
Ông Bùi Sỹ Đức, Phó Cục trưởng Cục Hải quan tỉnh cho biết, thời gian tới, Cục Hải quan tỉnh tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền để hoạt động đại lý làm thủ tục hải quan phát triển có hiệu quả, tập trung vào việc kịp thời tháo gỡ những vướng mắc của các đại lý, xây dựng chế độ ưu tiên cụ thể đối với các ĐLTTHQ, từng bước cải tiến công tác quản lý, sẽ xây dựng chế độ ưu tiên cụ thể đối với các đại lý, thường xuyên trao đổi, hỗ trợ hoạt động của các đại lý. Đồng thời, sẽ hỗ trợ miễn phí cho ĐLTTHQ kết nối mạng với cơ quan hải quan; hỗ trợ về thủ tục hải quan, thủ tục thuế với hàng hóa xuất nhập khẩu; giúp đại lý cập nhật các quy định mới của pháp luật về hải quan.
Bài, ảnh: AN NHẬT