Phát triển nhà ở xã hội vẫn gặp nhiều khó khăn

BR-VT đã đưa ra nhiều chính sách ưu đãi để thu hút các DN đầu tư xây dựng nhà ở xã hội (NOXH). Nhưng hiện nay, việc phát triển NOXH theo kế hoạch của tỉnh mới đạt khoảng gần 30%. Nhiều DN cho rằng, họ gặp khó khăn khi đầu tư vào NOXH.

Khu Nhà ở xã hội Chí Linh A (đường Nguyễn Hữu Cảnh, phường Thắng Nhất, TP.Vũng Tàu).

NHIỀU GIẢI PHÁP HAY

Theo Sở Xây dựng, thực hiện Đề án “Phát triển quỹ NOXH”, đến nay tỉnh đã đầu tư và đưa vào sử dụng 1.423 căn hộ, đạt khoảng 28,5% so với đề án. Vốn ngoài ngân sách xây dựng khoảng 1.900 căn, đạt 47% so với đề án, trong đó DN trong các KCN đầu tư khoảng 1.722 căn đáp ứng cho khoảng 5.000 công nhân có chỗ ở ổn định và DN kinh doanh bất động sản xây dựng khoảng 176 căn phục vụ chủ yếu cho các CB-CNV-NLĐ có thu nhập thấp khu vực đô thị. Nhằm đáp ứng nhu cầu cấp thiết về nhà ở của người có thu nhập thấp, trong thời gian tới tỉnh sẽ tiếp tục thực hiện chương trình NOXH. Theo đó, đến năm 2020, tỉnh dự kiến sẽ triển khai xây dựng  7.765 căn hộ với tổng diện tích xây dựng khoảng 961.000m². 

Theo Sở Xây dựng, các chính sách hỗ trợ, ưu đãi khi nhà đầu tư tham gia đầu tư NOXH tại BR-VT gồm: được giao đất sạch, miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất; DN được dành 20% tổng diện tích sàn nhà ở của dự án để bán, cho thuê theo giá kinh doanh thương mại; miễn, giảm thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập DN; được vay vốn ưu đãi từ Quỹ đầu tư phát triển tỉnh; được miễn thủ tục thẩm định thiết kế cơ sở, thiết kế kỹ thuật, thiết kế bản vẽ thi công công trình. Theo Chỉ thị 28-CT-UBND của UBND tỉnh tháng 11-2017, giai đoạn 2017-2020, ngoài các chính sách ưu đãi thu hút đầu tư như trên, UBND tỉnh còn tập trung chỉ đạo công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng để tạo quỹ đất sạch phát triển NOXH. Về nguồn vốn, Sở KH-ĐT rà soát, bố trí đủ nguồn vốn từ nay đến năm 2020 để thực hiện công tác bồi thường giải phóng mặt bằng và đầu tư xây dựng các công trình NOXH do Nhà nước thực hiện; nghiên cứu phương án dành 10% tiền bán đấu giá các khu đất công, trụ sở các cơ quan Nhà nước để xây dựng NOXH. 

Tháng 5-2018, UBND tỉnh có văn bản chấp thuận chủ trương công khai thông tin 6 khu đất với tổng diện tích 124.699ha chuẩn bị đầu tư xây dựng nhà ờ xã hội bằng nguồn vốn ngoài ngân sách trên địa bàn tỉnh để thực hiện thủ tục lựa chọn chủ đầu tư dự án theo quy định. Theo đó, 6 khu đất gồm: Khu đất thuộc quy hoạch Khu công cộng và tái định cư phường 12, Khu đất thuộc khu tái định cư 10ha phường 10 (TP.Vũng Tàu); khu đất thuộc khu tái định cư đô thị mới Phú Mỹ, khu đất 14,5ha đã xây dựng hạ tầng kỹ thuật tại phường Phú Mỹ (TX.Phú Mỹ); khu đất thuộc đường quy hoạch số 2 thị trấn Phước Hải (huyện Đất Đỏ); khu đất quy hoạch dân cư thuộc thị trấn Ngãi Giao (huyện Châu Đức).

NHƯNG CŨNG LẮM RÀO CẢN 

Mặc dù có nhiều chính sách ưu đãi, thu hút các DN đầu tư xây dựng NOXH nhưng hiện nay, Đề án “Phát triển quỹ NOXH” của tỉnh mới đạt được khoảng 30% so với kế hoạch và chỉ mới đáp ứng khoảng 29% nhu cầu về nhà ở của người dân. Theo Sở Xây dựng, có 2 nguyên nhân chính dẫn đến tiến độ xây dựng NOXH còn chậm, đó là thiếu vốn đầu tư và khó khăn về quỹ đất để triển khai dự án. 

Cụ thể, theo phân tích của Sở Xây dựng, ngân sách tỉnh phải đáp ứng nhiều mục tiêu cấp bách khác nhau nên việc bố trí vốn chưa đáp ứng được yêu cầu của đề án “Phát triển quỹ NOXH”. Tính đến nay, tỉnh đã bố trí 1.035,7/2.000 tỷ đồng đạt 52% theo đề án xây dựng 5.000 căn hộ. Ngoài ra, việc tìm kiếm quỹ đất để xây dựng NOXH tại TP. Bà Rịa, TX. Phú Mỹ và nhất là TP. Vũng Tàu cũng gặp rất nhiều khó khăn. Các địa phương này có tốc độ đô thị hóa nhanh làm cho quỹ đất công, đất sạch ngày càng hạn hẹp nên việc tạo lập được quỹ đất để xây dựng NOXH khó thực hiện. Việc bồi thường giải phóng mặt bằng, thu hồi đất cho các dự án NOXH triển khai chậm, ảnh hưởng đến tiến độ triển khai các dự án...

Trong khi đó, theo một số DN kinh doanh bất động sản (BĐS) trong và ngoài tỉnh thì chính sách của Việt Nam nói chung, BR-VT nói riêng trong lĩnh vực đầu tư xây dựng NOXH chưa thật sự hấp dẫn. Ông Nguyễn Anh Đào, Tổng Giám đốc Công ty CP Đầu tư VietHome (TP. Hồ Chí Minh), một DN BĐS đang đầu tư dự án NOXH tại BR-VT cho biết, các chính sách về NOXH hiện nay chủ yếu chỉ miễn, giảm tiền sử dụng đất nhưng lại ràng buộc nhiều điều kiện cho nhà đầu tư về đối tượng bán, khống chế lợi nhuận không quá 10%... Trong khi đó, thời gian thu hồi vốn của các dự án NOXH kéo dài và chi phí giải phóng mặt bằng cao nên đa số các DN chỉ ưu tiên phát triển nhà ở thương mại có lợi nhuận cao, khả năng thu hồi vốn nhanh. Ông Kiều còn chỉ ra rằng, ngoài các rào cản như trên, để phát triển NOXH, Việt Nam nói chung và tỉnh BR-VT nói riêng cần phải tháo gỡ 3 vướng mắc lớn: Bỏ quy định đối tượng mua NOXH phải có thu nhập dưới 9 triệu đồng và hộ khẩu tạm trú KT3; phải tính toán chi phí xây dựng NOXH phù hợp theo từng thời điểm cho nhà đầu tư và tỉnh BR-VT cần xét duyệt nhanh các thủ tục khi có DN đầu tư vào các dự án NOXH tại địa phương.

Ông Trần Thanh Kiều, Phó Giám đốc Công ty CP Đầu tư Xây dựng Dầu khí IDICO cho biết, thời gian qua DN đã được UBND tỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư 2 dự án NOXH. Trong đó, khu NOXH tại đường Nguyễn An Ninh (phường 7, TP.Vũng Tàu) đã hoàn thành và bàn giao đưa vào sử dụng năm 2016. Quá trình triển khai ông nhận thấy một số cơ quan, đơn vị còn lúng túng khi hướng dẫn cho nhà đầu tư hoàn tất thủ tục thực hiện dự án, dẫn đến thời gian giải quyết hồ sơ của DN kéo dài. Điều này rất có thể dẫn đến nguy cơ nhà đầu tư nản lòng, bỏ cuộc. 

Ngoài ra, một số DN BĐS khác cũng cho rằng, để thu hút nhà đầu tư xây dựng NOXH, tỉnh BR-VT nên có chính sách tạo nguồn vốn tín dụng, cơ chế tái cấp vốn, cấp bù lãi suất đối với các tổ chức tín dụng được chỉ định tham gia NOXH. Song song đó, tỉnh BR-VT cần kiến nghị Chính phủ cho phép hạch toán chi phí giải phóng mặt bằng các dự án NOXH, hiện đang chiếm 20% giá thành công trình để góp phần làm giảm giá thành NOXH, tạo điều kiện cho người có nhu cầu mua, thuê NOXH.

Bài, ảnh: QUANG VŨ