Điều mất mùa, DN và nông dân đều gặp khó

Năm nay giá hạt điều tăng cao so với mọi năm, hiện đang ở mức 42-43.000 đồng/kg. Tuy nhiên, do thời tiết bất thường nên điều chín trễ, năng suất thấp nên nông dân kém vui. Bên cạnh đó, điều nguyên liệu khan hiếm, giá cao khiến một số DN chế biến, xuất khẩu điều trên địa bàn tỉnh cũng phải hoạt động cầm chừng.  

Thông thường, tháng 3 hàng năm là thời điểm chính vụ, các vườn điều đã chín rộ. Tuy nhiên, tại vườn điều gần 1ha của ông Lê Văn Sự (ấp 2, xã Hòa Bình, huyện Xuyên Mộc), thời điểm này mới chỉ một số cây lác đác có trái chín. Mọi năm, đầu tháng 2 vườn điều đã bắt đầu cho thu hoạch. Tuy nhiên, năm nay mùa mưa kéo dài, nông dân không thể chủ động cắt nước khiến việc ra hoa, kết trái muộn gần 1 tháng. Bên cạnh đó, trong thời điểm điều ra hoa xuất hiện nhiều cơn mưa trái mùa và sương muối, các loại sâu bệnh như bọ xít tấn công nên hoa héo gần hết, do đó năng suất giảm mạnh. Ông Sự cho biết: “Thông thường, thời điểm này tôi đã thu gần xong nhưng năm nay mới chưa được 1,5 tạ hạt điều. Dự báo năm nay sản lượng tối đa được khoảng 7-8 tạ, giảm gần 1 nửa so với mọi năm. Vì vậy, dù giá điều năm nay ở mức cao nhưng thu nhập không tăng, thậm chí giảm. Không thể dựa hoàn toàn vào cây điều, một vài năm gần đây, gia đình tôi phải trồng xen canh thêm tiêu, mít trong vườn để tăng thu nhập”.

Dù đã chính vụ điều nhưng tại vườn của ông Lê Văn Sự (ấp 2, xã Hòa Bình, huyện Châu Đức) nhiều cây điều chỉ mới ra hoa.

Thời tiết diễn biến phức tạp cũng khiến chi phí cho cây điều tăng lên. Ông Phạm Văn Mỹ (ấp Liên Sơn, xã Xà Bang, huyện Châu Đức) trồng điều trên diện tích 2ha được gần 10 năm cho biết, trước đây, việc chăm sóc cây điều đã cho thu hoạch không tốn nhiều công sức, chi phí. Tuy nhiên, một số năm gần đây thời tiết phức tạp khiến các loại sâu bệnh như bọ xít muỗi, bệnh nấm gây hại trên hoa điều... xuất hiện nhiều hơn, khiến năng suất cũng như chất lượng hạt điều giảm rõ rệt. Gia đình ông phải đầu tư máy móc để phục vụ cho việc tưới nước, bón phân, phun thuốc trị sâu bệnh, do đó phải mất chi phí lên đến 15 triệu đồng/ha/vụ. Với năng suất hạt điều đạt 0,8-1 tấn/ha, giá thương lái mua hạt tươi tại vườn ở mức 42-43.000 đồng/kg, ông Mỹ thu lãi chưa đến 20 triệu đồng/ha.

Thời gian qua, mặc dù giá hạt điều đã nhích lên nhưng do đa số vườn điều trên địa bàn tỉnh già cỗi nên năng suất giảm mạnh. Nông dân cũng không còn “mặn mà” với cây điều nên đã chặt bỏ, thay thế các loại cây trồng khác như chuối, mít... Điều này đã dẫn đến tình trạng các nhà máy chế biến hạt điều thiếu nguyên liệu để sản xuất. Theo Sở NN-PTNT, diện tích điều trên toàn tỉnh năm 2017 khoảng 9.315ha, giảm gần 550ha so với năm ngoái. Dù chưa có số liệu thống kê cụ thể nhưng qua khảo sát sơ bộ, sản lượng điều năm nay sẽ giảm từ 20-30% so với năm 2017. Ông Nguyễn Đóa, Chủ tịch Hội Nông dân xã Xà Bang, huyện Châu Đức cho biết, hiện nay diện tích điều trên địa bàn xã Xà Bang chỉ còn chưa đến 200ha, giảm một nửa so với năm 2015. Do đó, trên địa bàn xã có 4 DN chế biến xuất khẩu điều, thời điểm này đều gặp khó khăn về nguyên liệu. Dù đã chính vụ điều nhưng một số cơ sở vẫn hoạt động cầm chừng hoặc thậm chí ngừng nhập hạt điều do giá cao.

Ông Nguyễn Lên, Giám đốc Công ty TNHH Thành Lợi, xã Xà Bang, huyện Châu Đức cho biết, mỗi năm, DN sản xuất khoảng 300 tấn hạt điều rang muối thành phẩm xuất đi thị trường TP.Hồ Chí Minh, các tỉnh miền Trung. Tuy nhiên, năm nay giá điều nguyên liệu cao nên dù thời điểm này đã là chính vụ, DN vẫn chỉ sản xuất cầm chừng, chưa thu mua thêm điều nguyên liệu. Theo ông Huỳnh Văn Thơ, Phó Giám đốc Công ty TNHH Nông sản Nhân Hòa, huyện Tân Thành, sản phẩm của công ty hiện được xuất sang thị trường Mỹ, châu Âu. Tuy nhiên, với tình hình hiện nay, DN sẽ không có lãi, thậm chí thua lỗ. Do đó, hiện công ty tạm hoãn thu mua hạt điều, sản xuất bằng nguyên liệu của năm ngoái hoặc nhập từ nước ngoài. Đợi giá hạt điều xuống đến mức chấp nhận được mới nhập nguyên liệu để sản xuất những đơn hàng mới.

Bài, ảnh: QUANG VINH