Để có những bản tin dự báo thời tiết chính xác, quan trắc viên, dự báo viên ngày đêm miệt mài làm công việc “đo gió, đếm mây”. Họ cẩn thận đong đếm, ghi chép, mã hóa số liệu… cả trong ngày thường và càng vất cả trong những ngày mưa, bão.
Miệt mài đo sóng, đếm mây
1 giờ sáng là lần đo đạc, ghi chép số liệu khí tượng thủy văn đầu tiên trong ca trực của anh Đinh Xuân Tùng, quan quan trắc viên (QTV) của Trạm Khí tượng - Thủy văn (KTTV) Vũng Tàu. Nhưng 30 phút trước đó anh đã phải thức dậy để kiểm tra máy móc, chuẩn bị sổ sách, đèn pin, giản đồ (để ghi lại sự biến thiên liên tục của thời tiết như nhiệt độ, độ ẩm, khí áp… trong 24 giờ) và dự kiến trước một số yếu tố như trạng thái mặt đất, tầm nhìn, mây...
Khi đã chuẩn bị xong, anh ra khu vực đặt các trạm quan trắc (278 Nguyễn An Ninh, phường 7, TP. Vũng Tàu) để đo các thông số khí tượng. 0 giờ 45 phút anh bắt đầu quan trắc trạng thái mặt đất, nhiệt độ. Đúng 1 giờ sáng là quan trắc khí áp, đánh mốc áp, xác định biến thiên khí áp 3 giờ qua. Sau khi đã ghi chép đầy đủ thông tin từ vườn khí tượng, anh Tùng mã hóa toàn bộ số liệu và chuyển về Đài KTTV tỉnh.
Cứ như vậy, mỗi ngày quan trắc viên phải đo các thông số 8 lần vào các khung 1 giờ, 4 giờ, 7 giờ, 10 giờ, 13 giờ, 16 giờ, 19 giờ và 22 giờ. Những ngày thời tiết thất thường thì thời gian QTV phải liên tục, thường xuyên hơn 30 phút-1 tiếng/lần.
 |
| Quan trắc viên Đinh Xuân Tùng ghi chép số liệu từ vườn khí tượng Vũng Tàu |
26 năm gắn bó với nghề khí tượng, anh Tùng cho hay, không chỉ đơn giản là đo lấy số liệu thô, các QTV còn phải có khả năng tổng hợp, tính toán, mã hóa dữ liệu theo quy ước chung. “Cường độ của công việc theo từng giờ, từng ngày, đặc biệt là trong mùa mưa bão, chính vì thế, QTV phải tập trung cao độ trong công việc, xử lý chính xác từng con số, bởi chỉ một sơ suất nhỏ cũng sẽ gây ra hậu quả khôn lường”, anh Tùng nói.
Ở khu vực văn phòng, chị Nguyễn Thị Hương, dự báo viên Đài KTTV tỉnh sau khi nhận thông tin, số liệu từ các QTV, chị Hương có nhiệm vụ xem ảnh rada, phân tích hình thế thời tiết. Sau đó chạy mô hình dự báo. Với các bản tin dự báo thời tiết biển, dự báo viên phải thu thập thêm số liệu mực nước từ các trạm hải văn xem mô hình dòng chảy, hướng gió, tốc độ gió từ đó cho ra bản tin dự báo thời tiết biển. “Các bản tin dự báo thời tiết là cơ sở để mọi ngành, mọi người phòng tránh, giảm nguy cơ thiệt hại do thiên tai. Do đó mọi phân tích của dự báo viên phải chính xác”, chị Hương nói.
Vượt qua khó khăn, hoàn thành nhiệm vụ
Ông Đỗ Văn Hải, Trưởng Trạm Khí tượng Hải văn (KTHV) Côn Đảo, người có thâm niên 42 năm trong nghề cho biết, ông vừa làm nhiệm vụ quản lý vừa làm QTV. Trạm ở Côn Đảo mỗi ngày cũng có 8 lần đo đạc, lấy mẫu. Tuy nhiên Côn Đảo là trạm hạng 1 trạm phát sóng quốc tế nằm ngoài biển, phía Nam của biển Đông. Côn Đảo cũng là điểm đầu tiên quan trắc, quyết định các yếu tố khí tượng xảy ra như bão, áp thấp… Do đó, nếu như ở đất liền, QTV chỉ cần đo 8-10 yếu tố thời tiết thì ở Côn Đảo phải đo đủ 12 yếu tố thời tiết. Sau khi thu thập số liệu xong, mã hóa số liệu, chuyển từ Trạm KTHV Côn Đảo về Đài KTTV miền Đông, Trung tâm dự báo Quốc gia và truyền số liệu cơ bản về Đài KT-TV tỉnh.
 |
| Ông Đỗ Văn Hải, Trưởng Trạm Khí tượng Hải văn Côn Đảo đo nắng tại vườn khí tượng ở Côn Đảo. |
Trong 42 năm công tác tại đảo, ông Hải nhớ nhất là năm 1997 cơn bão Linda quá lớn sức gió 42m/s, tương ứng gió giật cấp 15-16, tàn phá 80% nhà cửa, cây cối, ghe tàu ở Côn Đảo, QTV không thể nào ra đo được các yếu tố hải văn từ cầu tàu 914. Trong khi đó, điện lưới bị cắt đứt, điện thoại không có sóng để liên lạc với đất liền. “Nhiều năm sau tỉnh chỉ đạo lắp đặt sóng vệ tinh, máy móc hiện đại hơn… Đến nay, công tác KTTV tại đảo đã ổn định hơn nhưng vai trò của QTV, dự báo viên có những thứ máy móc, công nghệ vẫn không thể thay thế được”, ông Hải.
Ông Nguyễn Văn Tài, Giám đốc Đài KTTV tỉnh cho biết, thông tin ngành KT-TV là cơ sở đầu vào cho hầu hết các ngành, lĩnh vực kinh tế, đời sống xã hội, nhất là công tác phòng chống thiên tai trên địa bàn tỉnh. Những năm gần đây, Đài KTTV tỉnh đã có nhiều bản tin dự báo, thông báo về những diễn biến thời tiết bất thường. Điển hình là dự báo chính xác về các đợt thiên tai trên biển, tình hình khô hạn, áp thấp nhiệt đới (ATNĐ), triều cường... Những thông tin đó đã giúp người dân chủ động trong sinh hoạt và sản xuất, kinh doanh.
Tại Bà Rịa - Vũng Tàu mặc dù thời tiết không diễn biến phức tạp như nhiều địa phương khác nhưng do đặc thù ven biển, thường xuyên có sóng to, gió lớn hoặc bị ảnh hưởng của ATNĐ nên việc dự báo, cảnh báo thời tiết nguy hiểm trên biển hết sức quan trọng.
Trên địa bàn tỉnh hiện có 5 trạm khí tượng bề mặt (Trạm khí tượng Vũng Tàu; Trạm khí tượng Côn Đảo; Trạm khí tượng DKI-7; 2 trạm khí tượng tự động đặt trên các nhà giàn DKI); 6 trạm hải văn (Trạm hải văn Vũng Tàu; trạm hải văn Côn Đảo; trạm hải văn DKI-7 và 3 trạm tự động đặt trên các nhà giàn DKI) và 10 trạm đo mưa tự động tại các xã, phường.
Những năm gần đây, các bản tin dự báo của Đài KTTV tỉnh có tính chính xác cao, góp phần hỗ trợ cho Ban Chỉ đạo Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn của tỉnh có biện pháp ứng phó kịp thời, giảm thiệt hại về người và của.
Bài, ảnh: QUANG VŨ